ნანატრი ველოსიპედი
სწორედ ამიტომაა ველოსიპედით სეირნობა ბავშვისთვის ერთ-ერთი ყველაზე საყვარელი გასართობი. ყველა ადამიანს სურს, მისი შვილი თუ შვილიშვილი ჭკვიანი, ძლიერი და ჯანმრთელი იყოს. მრავალი სპეციალისტი ამტკიცებს, რომ პატარას ფიზიკურ განვითარებას ყველაზე მეტად ერთი და იმავე მოძრაობის მრავალჯერადი გამეორება უწყობს ხელს. მოდი, წუთით სცადეთ, მარცხენა ხელით მარჯვენა ქუსლს შეეხოთ და ეს მოძრაობა რამდენჯერმე გაიმეორეთ. ნამდვილად მალე მოგწყინდებათ. ახლა წარმოიდგინეთ, შეძლებთ თუ ვერა, პატარა ბავშვს სტერეოტიპული მოძრაობები გაამეორებინოთ. მცდელობა უშედეგო იქნება. ცურვის, ბურთის თამაშისა და ველოსიპედით სეირნობისას კი პატარა ერთსა და იმავე მოძრაობას ისე იმეორებს, რომ ვერც კი გრძნობს, პირიქით, სიამოვნებს კიდეც. ველოსიპედის საჭეს პატარა პირველად დაახლოებით ორი წლის ასაკისთვის მიუჯდება.
მნიშვნელოვანი არჩევანი
როგორ ავარჩიოთ ველოსიპედი ბავშვისთვის? დღეს მაღაზიებში სხვადასხვა მოდელის ფართო არჩევანია. თითოეულის თავისებურებათა დაწვრილებით განხილვას აზრი არ აქვს. ჯობს, ზოგიერთ მნიშვნელოვან დეტალზე ვისაუბროთ. უმჯობესია, ბორბლები იბერებოდეს. ეს ამცირებს ჯაყჯაყს უსწორმასწორო ზედაპირზე. წინააღმდეგ შემთხვევაში დიდია დაცემის რისკი. ჯობს, პედალი წინა ბორბლებს კი არ ემაგრებოდეს, არამედ უშუალოდ სკამის ქვეშ იყოს მოთავსებული და ჯაჭვით უკავშირდებოდეს ბორბლებს. ასეთ შემთხვევაში პატარა პედალს მთელი ტანით აწვება და ბორბლებს უფრო ადვილად ატრიალებს. სასურველია, ბორბლები ცოტა ხანს მას შემდეგაც აგრძელებდეს ბრუნვას, რაც ბავშვი პედლების ტრიალს შეწყვეტს. წინააღმდეგ შემთხვევაში დაღმართზე სვლა სახიფათოა - პატარა დაკარგავს მოძრაობის კონტროლს, რაც შესაძლოა ტრავმის მიზეზად იქცეს. მნიშვნელოვანია საჭის ფორმა. ის მოხერხებული უნდა იყოს, მოხვევისას ბავშვს ხელი არ უნდა ეძაბებოდეს. აუცილებელია, სკამსაც მოხერხებული ფორმა ჰქონდეს. ყოველივე ზემოთქმულიდან შეიძლება ერთი დასკვნა გამოვიტანოთ - ველოსიპედის შეძენისას აუცილებლად უნდა წავიყოლოთ ბავშვი. სიურპრიზი სხვა დროს მოუწყვეთ. ყველაფერი, რაც ზემოთ მოგახსენეთ, სამბორბლიან ველოსიპედს ეხება. როგორც იცით, სწორედ ასეთი ველოსიპედით იწყება "ტრანსპორტის" ამ სახეობასთან ურთიერთობა. თუმცა არსებობს ისეთი ვარიანტებიც, სადაც ორ და სამბორბლიანი მოდელები ერთმანეთთან არის შერწყმული - იოლი მანიპულაციით სამბორბლიანი ველოსიპედი ორბორბლიანად გარდაიქმნება.
უსაფრთხოების წესები
შეძენის შემდეგ იწყება გაცნობა-შეგუების პროცესი. პირველ დღეებში ბავშვს ველოსიპედი სწორ ადგილზე დაჰყავს, დაღმართზე ისვენებს, ხოლო აღმართზე უფროსების დახმარებით ადის. ზოგჯერ უფროსებს მოთმინება არ ჰყოფნით და იოლ "დახმარებას" არჩევენ - თოკს გამოაბამენ ხოლმე საჭეს და ველოსიპედს ასე მიათრევენ. ეს დაუშვებელია, რადგან:
- ასეთი "დახმარების" წყალობით ბავშვი ვერასოდეს ისწავლის ველოსიპედის ტარებას;
- მოზრდილი ადამიანი ამ დროს პატარას უფარავს მხედველობის არეს, რის გამოც სეირნობა მოსაწყენი ხდება.
ველოსიპედის ზოგიერთ თანამედროვე მოდელს სპეციალური სახელური აქვს, რომელიც უკან მაგრდება და "მწვრთნელს" დახმარების საშუალებას აძლევს, თუმცა მსგავსი მოწყობილობის შექმნა ძნელი არ არის - საამისოდ უბრალო ჯოხიც შეიძლება გამოვიყენოთ. სამბორბლიანი ველოსიპედის ტარებას ყველა პატარა იოლად სწავლობს, ორბორბლიანის ასათვისებლად უფრო მეტი ძალისხმევაა საჭირო. სცადეთ და მოზრდილ ადამიანს ან პროფესიონალ ველოსიპედისტს ჰკითხეთ, როგორ ახერხებს ველოსიპედის მართვას ისე, რომ წონასწორობას არ კარგავს და არ ვარდება. ვერავინ გაგცემთ პასუხს, მიუხედავად წარმატებით გავლილი ფიზიკის კურსისა. გაითვალისწინეთ ეს და ნუ ეცდებით, ბავშვს ველოსიპედის ტარების თეორიული საფუძვლები აუხსნათ. არც ერთმა თევზმა არ იცის არქიმედეს კანონი, მაგრამ არ იძირება. თუ ბავშვი ველოსიპედს რეგულარულად ატარებს, ტარებას აუცილებლად ისწავლის. სხვათა შორის, ორბორბლიანი ველოსიპედიც ისეთივე პრინციპით უნდა ავარჩიოთ, როგორითაც სამბორბლიანი - კარგი ბორბლები, მუხრუჭი, საჭე და წავედიით!
ორბორბლიანი ველოსიპედი
ორბორბლიან ველოსიპედზე გადასვლა პატარასთვის ნამდვილი მოვლენაა. სამბორბლიან ველოსიპედზე ის მხოლოდ პედლებს ატრიალებდა და საჭეს ამოძრავებდა, აქ კი ერთი შეცდომა და ყველაფერი მთავრდება... არიან პატარები, რომლებიც ორბორბლიანი ველოსიპედის ტარებას იოლად სწავლობენ, მაგრამ უმრავლესობას მაინც ვარჯიში სჭირდება. არსებობს მოდელები, რომლებიც დამატებითი ბორბლების წყალობით ორბორბლიანი ველოსიპედის უსაფთხოდ ტარების საშუალებას გვაძლევენ, თუმცა სპეციალისტებს მიაჩნიათ, რომ ეს აჭიანურებს სწავლის პროცესს. იმასაც ხშირად აღნიშნავენ, რომ ორბორბლიანი ველოსიპედის ტარება მხოლოდ რამდენჯერმე დაცემის შემდეგ არის შესაძლებელი. სხვათა შორის, ველოსიპედის ტარების ათვისებისას ყველაზე მეტად ხელის შემშლელი ფაქტორი სწორედ დაცემის შიშია. პირველ ხანებში უმჯობესია, ტარება ვაკე მინდორზე ვცადოთ, რადგან ასფალტზე დაცემა მტკივნეული იქნება. მოზრდილი ადამიანის დახმარება მხოლოდ დაჯდომის დროს არის საჭირო, შემდეგ - ბიძგი და ბავშვმა პედლები თავად უნდა ატრიალოს. რაც უფრო ჩქარა მიდის ველოსიპედი, მით უფრო ადვილია წონასწორობის შენარჩუნება. პატარა ამას მალე თვითონვე მიხვდება. ცოტაოდენი გამბედაობა და "პირველი ტრანსპორტი" ათვისებული იქნება.