თინათინ ქორიძე

სიმაღლის გათვალისწინებით, წონა ცოტა ზედმეტადაც შეიძლება ჩაითვალოს. ეს არც არის გასაკვირი, თუ ბავშვი დღეში ორჯერ ჭამს ფაფას, კიდევ - პეჩენიას, კარაქიან პურს. თქვენი შვილის რაციონი მეტისმეტად არის გადატვირთული ცომეულითა და ტკბილეულით. ყველა ბავშვს საკვების ინდივიდუალური მოთხოვნილება აქვს, ხოლო მშობლების წარმოდგენა ნორმალურ კვებასა და წონაზე ყოველთვის არ არის სწორი. ეტყობა, გოგონა უფრო მეტს ჭამს, ვიდრე მის ორგანიზმს სჭირდება, თქვენ კი გგონიათ, შიმშილობს. ეცადეთ, ბავშვის მენიუში უხვად იყოს ხილი, ბოსტნეული, ხორცი, თევზი, რძის ნაწარმი. მთელი ოჯახისთვის მოამზადეთ მხოლოდ ნატურალური, სასარგებლო საკვები (ისეთი, რომ ბავშვსაც შეეძლოს ჭამა) და მიეცით გოგონას საშუალება, თავადაც მიიღოს მონაწილეობა საკვების მომზადებაში. ის უკვე დიდია, შეუძლია თვითონვე გითხრათ, რა სურს საუზმედ ან ვახშმად. მშობლებო, გაითვალისწინეთ: სამ წლამდე ასაკის ბავშვს ნუ მიაჩვევთ ტკბილეულს; თავი არიდეთ სახლში საკონდიტრო ნაწარმის შენახვას, ნუ შეექცევით მას ბავშვის თანდასწრებით. ეცადეთ, მის მენიუშიც ნაკლები ცომეული იყოს. ამგვარად ბავშვს თავიდან ააცილებთ ზედმეტი წონის პრობლემას.

რა მივირთვათ დესერტად?

ნუ გეგონებათ, რომ ყოველგვარ დესერტზე უარი უნდა თქვათ. შეზღუდვა მხოლოდ საკონდიტრო ნაწარმსა და შაქარზე ვრცელდება. ახალი ხილისა და კენკრისგან მომზადებულ ჩაროზს შაქარს ნუ მოაყრით, უმჯობესია მოასხათ ერთი კოვზი ნაღები ან ანანასის წვენი - ეს უფრო მეტ სარგებლობას მოუტანს ბავშვს. ეცადეთ, დესერტი აუცილებლად შეიცავდეს ძლიერ, სასიამოვნო არომატიან ნაყოფს, მაგალითად, თუ გსურთ, პატარას ვაშლით გაუმასპინძლდეთ, დაჭერით, ზემოდან რამდენიმე ცალი მარწყვი და მაყვალი მოაყარეთ და ისე შესთავაზეთ. თეფშზე დაალაგეთ ბანანი, ტკბილი მსხალი, მწიფე გარგარი და რამდენიმე კუნწულა მოცხარი ან უკურკო შავი ყურძენი, მოასხით ათქვეფილი ნაღები ან იოგურტი. მოუმზადეთ ბავშვს ვაშლის ან მარწყვის მუსი, ღუმელში შემწვარი ვაშლი ქიშმიშით, თაფლითა და თხილით. სასარგებლოა ახალგამოწურული ხილის წვენის კისელიც. ბავშვებს უყვართ ხაჭოიანი ფუნთუშები, ბლინები, ვარენიკები, მაგრამ ჭარბი წონის მქონე ბავშვისთვის ასეთი ნუგბარი რეკომენდებული არ არის. ისიც სათქმელია, რომ ხაჭო სასარგებლოა მხოლოდ ნატურალური სახით მიღებისას. თერმული დამუშავებისას, მეტადრე - შეწვისას, ის სასარგებლო თვისებებს კარგავს.

ვაჭამოთ თუ არა ბავშვს კანფეტი?

ბავშვის მზარდ ორგანიმზს სჭირდება ნახშირწყლები - ენერგიის მნიშვნელოვანი წყარო. რაც უფრო აქტიურად იზრდება პატარა, მით უფრო მეტად ეტანება ტკბილეულს. ასე რომ, აკრძალვა სარგებლობას ვერ მოგვიტანს, მაგრამ უნდა ვეცადოთ, რაოდენობა არ აჭარბებდეს ნორმას. სკოლამდელი ასაკის ბავშვი ყოველდღე უნდა იღებდეს 30-40 გ ადვილად ასათვისებელ ნახშირწყლებს. ეს შეესატყვისება ორ ცალ პეჩენიას ან ვაფლს, ერთ ცალ ზეფირს, სამ ცალ შოკოლადის კანფეტს. ტკბილეული მიეცით შუადღისას. საუზმეზე აუცილებლად დაალევინეთ ტკბილი ჩაი. თუ სადღესასწაულო სუფრაზე პატარამ ზედმეტად ჩაიტკბარუნა პირი, მეორე დღეს ჯობს ტკბილეულის გარეშე დატოვოთ. დღეში 100-120 გ ნაყინი ნებადართულია, თუ ბავშვს არ აქვს ზედმეტი წონა ან სანაღვლე გზების დისკინეზია. იგი აკაჟებს ცხვირ-ხახას, აყალიბებს შეუვალობას გაციების მიმართ. გემრიელია და სასარგებლო თეთრი და შავი შოკოლადი თხილითა და ქიშმიშით. ის შეიძლება მისცეთ ნავახშმევს, ჩაისთან ერთად. კარამელს, საწუწნ კანფეტებს და ტკბილ ბამბას უმჯობესია არ მიაჩვიოთ - ეს უბრალოდ გამდნარი შაქარია. ასეთი ტკბილეული ხელს უწყობს ჭარბი წონის განვითარებას და აფუჭებს სარძევე კბილებს. მიაჩვიეთ ბავშვი ტკბილეულის ჭამის შემდეგ კბილების გახეხვას.

გოგრა

შემოდგომაზე შემოდის გოგრა. ის შეგიძლიათ მოხარშოთ, შეწვათ, მოამზადოთ მისგან ფაფა და სხვადასხვა ნუგბარი - გემრიელი, არომატული და მთელი ოჯახისთვის სასარგებლო. გოგრა ვიტამინების საგანძურია. მისი ნარინჯისფერი სახეობა უფრო მეტ ბეტა-კაროტინს (პროვიტამინ A-ს) შეიცავს, ვიდრე სტაფილო. გარდა ამისა, გოგრის რბილობში ბევრია პექტინი, კალციუმი, შაქარი, ჩ, E და B ჯგუფის ვიტამინები, განსაკუთრებით უხვად მოიპოვება სპილენძი, რკინა და ფთორი. შეაყვარეთ ბავშვს გოგრა - მისი წყალობით თქვენი პატარა ჯანმრთელი და ძლიერი გაიზრდება.

რა მოვამზადოთ გოგრისგან?

საჭიროა:

• 300 გ ფქვილი
• 200 გ გოგრა
• 2 ჩაის კოვზი საფუარი
• 1 კვერცხი
• 1 სადილის კოვზი შაქარი
• 100 მლ წყალი (1/2 ჩაის ჭიქა)
• 2 სადილის კოვზი ნაღების კარაქი
• 50 გ დაჭრილი ნუში
• მწიკვი მარილი

 

თბილ წყალში გახსენით საფუარი და ნელ-ნელა ასხით ჯამში ჩაყრილ ფქვილს, თან ზილეთ. დაამატეთ კვერცხი, შაქარი, დარბილებული კარაქი და მარილი. ზილეთ მანამდე, სანამ ხელს ადვილად მოსცილდება. თუ პატარას სურს, ცომის მოზელაში დაგეხმაროთ, უარს ნუ ეტყვით - ეს ხელს უწყობს მოტორიკის განვითარებას. ალბათ ზედმეტი იქნება იმის შეხსენება, რომ ბავშვს ხელები წინასწარ საპნით უნდა დაბანოთ და კარგად გაუმშრალოთ! მომზადებული ცომი დატოვეთ ჭურჭელში, გადააფარეთ პირსახოცი ან ხელსახოცი და 3 საათით დატოვეთ სითბოში. ამ ხნის განმავლობაში 2-3-ჯერ ჩაზილეთ. შეგიძლიათ, ამის გაკეთება მიანდოთ ბავშვს. გოგრა გახეხეთ მსხვილად და ჩაამატეთ ცომს. მცირე ხანს კიდევ დატოვეთ, რომ ერთხელ კიდევ ამოვიდეს. ამის შემდეგ ცომი გადაიღეთ ფქვილმოყრილ ხის დაფაზე, დაანაწევრეთ პატარა ბურთებად, ხელითვე გააბრტყელეთ და გულები პატარა ჭიქით ამოაჭერით - მიიღებთ ბლითებს. მოაყარეთ დაჭრილი ნუში და გადაიღეთ ცხიმწასმულ, პერგამენტდაფენილ ღუმლის ტაფაზე. აცხვეთ 200 გრადუსზე 20 წუთის განმავლობაში, ვიდრე ზედაპირი ოქროსფერი არ გაუხდება. გააგრილეთ და მიირთვით. საქმიანობაში ბავშვიც დაიხმარეთ, თან ხშირ-ხშირად შეაქეთ, ხოლო საღამოს, როცა მთელი ოჯახი მოკალათდება სუფრასთან თქვენი ნახელავის დასაგემოვნებლად, ნუ დაიშურებთ საქებარ სიტყვებს, წაახალისეთ პატარა კულინარი.