ნანა კალანდაძე

ამ დროს სათამაშო ბავშვების დამაკავშირებელ მთავარ რგოლად იქცევა. თქვენი ამოცანაა, გამოუმუშაოთ თქვენს პატარას ურთიერთობის ჩვევები, ასწავლოთ, უწილადოს და ათხოვოს თავისი სათამაშოები სხვა ბავშვებს. იმისათვის, რომ გაიგოთ, რამდენად რთული ამოცანა დგას თქვენს წინაშე, თავდაპირველად გაარკვიეთ, ამჟღავნებს თუ არა თქვენი პატარა სიძუნწეს. დაფიქრება გმართებთ, თუ ის უმალავს კანფეტებს ყველას, თქვენი ჩათვლით, და ვერავითარი მოლაპარაკებით ვერ აიძულებთ, ათხოვოს თავისი ახალი მანქანა მეზობელ ბიჭუნებს. თქვენი პატარა გულუხვობას მხოლოდ ერთ-ორ ბავშვთან იჩენს? ეს ნორმალურია. ბავშვები, ისევე როგორც უფროსები, განსაზღვრავენ ახლობელთა წრეს, რომელშიც ყველას თავისი ადგილი აქვს. ანდობდით თქვენს ავტომობილს ადამიანს, რომელსაც ცუდად იცნობთ? ახლო მეგობარს? ჰოდა, ბავშვიც ასევე იქცევა.

გავიყოთ თანაბრად! გულუხვობა, ხელგაშლილობა იშვიათად არის თანდაყოლილი. მას საფუძველი თქვენ თვითონ უნდა ჩაუყაროთ. საამისოდ შეგიძლიათ გამოიყენოთ სხვადასხვა მეთოდი:

• დაეხმარეთ პატარას, იგრძნოს იმ ბავშვის განცდა, რომელსაც არა და არ ათხოვებს თავის "ძვირფას" სათამაშოს, გამოიწვიეთ მასში თანაგრძნობა იმ თანატოლის მიმართ, რომელსაც ასეთი კარგი სათამაშოები არ აქვს. მან შესაძლოა სიცოცხლეში პირველად განიცადოს სიამოვნება იმის გამო, რომ სხვას სიხარული მიანიჭა.
• პატარას შოკოლადის ფილის რამდენიმე ნატეხი დარჩა და სურს, ბოლომდე მიირთვას. ურიგო არ იქნება, თუ შეახსენებთ, რომ არც თქვენ იტყოდით უარს შოკოლადზე და კარგი იქნება, თუ მამასაც დაუტოვებს. გაყავით ყველაფერი სამ თანაბარ ნაწილად. თუ ოჯახში სხვა ბავშვებიც არიან, ხშირად შეახსენეთ, რომ, აუცილებელია, ყველაფერი გაუყონ ერთმანეთს და გარგუნონ თქვენც.
• როცა მაღაზიაში ტკბილეულს ყიდულობთ, შესთავაზეთ ბავშვს: "მოდი, ბებიას კანფეტი ვუყიდოთ, ჩვენ ხომ მალე მასთან სტუმრად წავალთ".
• პატარასთან ერთად დაამზადეთ საჩუქარი ვინმე ახლობლისთვის. აგრძნობინეთ ბავშვს, რა სასიამოვნოა კეთილი საქმეების კეთება და ახლობლებისა და მეგობრების მადლიერება.
• დაიხმარეთ წიგნები. საჭიროა არა მხოლოდ წაკითხვა იმ იმედით, რომ ბავშვი თვითონ ჩასწვდება მორალს, არამედ მსჯელობაც წაკითხულის შესახებ.
• უხერხული სიტუაციები თავიდან რომ აიცილოთ, სასეირნოდ მიმავალი თან ნუ წაიყოლებთ ძვირფას სათამაშოებს - მათ მიმართ უნებურად ზედმეტ ყურადღებას გამოიჩენთ, ბავშვმა კი ეს შესაძლოა თავისებურად აღიქვას.
• როცა ბავშვი სკოლაში მივა, დაივიწყეთ დარიგებები: "აი შენ ბუტერბროდი, ჭამე შესვენებაზე. არავის მისცე, თორემ მშიერი დარჩები". პირიქით, წაახალისეთ მისი მისწრაფება, უწილადოს სხვებს კანფეტები და ვაშლი. ეს დამეგობრების შესანიშნავი საშუალებაა.

ვითამაშოთ გულუხვობანა

გულუხვობის სურვილის გამომუშავება მარტივი თამაშებითაც შეიძლება. აი ერთ-ერთი თამაში: აიღეთ რამდენიმე რბილი სათამაშო და გაითამაშეთ ასეთი სიტუაცია: ლომის ბოკვერ ნიკას არავისთვის არაფრის გაყოფა არ სურდა, მერე კი მარტო დარჩა, იმიტომ, რომ მასთან თამაში არავინ მოისურვა. მოწყენილი ბოკვერი დედასთან წავიდა, მან კი ურჩია, სათამაშოები და კანფეტები ამხანაგებისთვის ეწილადებინა. მეორე დღეს ნიკამ ბავშვებს ყველაფერი გაუნაწილა და მათ ერთად დაიწყეს თამაში. სიტუაცია რამდენჯერმე გაითამაშეთ. თუ ბავშვი მოგთხოვთ, რომ კიდევ ითამაშოთ, აუცილებლად შეუსრულეთ თხოვნა - ეს იმას ნიშნავს, რომ თამაშს სარგებლობა მოაქვს. როცა ბავშვი შეითვისებს ინფორმაციას, რომლის მიტანასაც ცდილობთ მის გონებამდე, ალბათ თვითონვე მოინდომებს, რომ ლომის ბოკვერის ამბავი გაითამაშოს. დააკვირდით, როგორ გააკეთებს ამას და რბილად მიანიშნეთ შეცდომებზე. დააკვირდით, შეიცვალა თუ არა მისი ქცევა თან¬ატოლების მიმართ. თუ შეიცვალა, ე. ი. თამაშმა დადებითი შედეგი გამოიღო.

პირადი მაგალითი

ვასწავლოთ ბავშვს სათამაშოებისა და კანფეტების თანატოლებისთვის განაწილება, ცოტაა. ნამდვილი გულუხვობა არის არა მარტო უნარი, არამედ სურვილიც, სხვებს რამე უწილადო, ამიტომ აუცილებელია, ბავშვმა დაინახოს, რომ თქვენ პოულობთ დროს, რათა დაეხმაროთ მეგობრებს, გულითადად ესაუბროთ ახლობლებს, გაახაროთ მშობლები, და-ძმა.