თინათინ ქორიძე

მაჩვენებელია, გასინჯვისას ექიმის ყურადღება სწორედ მათკენაა მიმართული. მშობელმაც უნდა იცოდეს, რას მიაქციოს ყურადღება.

- რა არის ყიფლიბანდი?

- ახალშობილის თავის ძვლებს არ აქვს დასრულებული მინერალიზაციის პროცესი, ამიტომ რბილია და ელასტიკური, მათ შორის არსებული ნაკერები ადვილად დრეკადია. იქ, სადაც სამი ან ოთხი ძვალი ერთმანეთს ესაზღვრება, რჩება რბილი შემაერთებელი ქსოვილის უბნები. სწორედ ესაა ყიფლიბანდი.

- რა დანიშნულება აქვს ყიფლიბანდს ახალშობილისთვის?

- ელასტიკური ნაკერებისა და ყიფლიბანდების სისტემის საშუალებით ახალშობილის თავის ფორმა ადვილად ცვალებადია, რაც ეხმარება სამშობიარო გზებში გადაადგილებას და ამქვეყნად უპრობლემოდ მოვლინებას.

რაც მთავარია, ყიფლიბანდების წყალობით პატარა დაცულია ქალასშიდა წნევის მატებით გამოწვეული თავის ტკივილისაგან. ქალასშიდა წნევა მატულობს ტირილისა და გაჭინთვის, ატმოსფერული წნევის ცვლილების დროს. ნაკერებისა და ყიფლიბანდის მცირედ გაჭიმვით ქალასშიდა წნევის დროებითი მატება კომპენსირდება.

თუ დიდი ყიფლიბანდის ზომები აღემატება 3სმX3სმ-ს და დაჭიმულია, ამობურცული და პულსირებს, პატარა ნევროლოგს უნდა აჩვენოთ, რომ ჰიდროცეფალიის ფორმირება გამოირიცხოს.

- რა ასაკში იხურება ყიფლიბანდი?

- არსებული 6 ყიფლიბანდიდან, ითვლება, რომ მთავარია ორი:

მცირე (დროულ ახალშობილებთან ის დაბადებისთანავე იხურება) და დიდი (იხურება 12-14 თვის ასაკში).

თუ ტირილის, კუჭის მოქმედების დროს დიდი ყიფლიბანდი დაჭიმულია და ამობურცული, ეს საშიში არ არის.

სახიფათოა, თუ ყიფლიბანდის ნაპირები და ქალას ძვლებს შორის არსებული ნაკერები დარბილებულია, ამას პედიატრმა ყურადღება უნდა მიაქციოს, რადგან რაქიტის საწყისი ნიშნებია.

- რა განსაზღვრავს თავის ლამაზ ფორმასა და მოყვანილობას?

- ჩვილის თავის ზომა და ფორმა დამოკიდებულია ყიფლიბანდის დახურვის დროსა და ქალას ნაკერების გაძვალებაზე. გოგონებს მრგვალი თავის ფორმა აქვთ, ვაჟებს - გაწელილი. თუ დიდი ყიფლიბანდი დაიხურა პირველ თვეებში, ეს მიკროცეფალიის მანიშნებელია. ამ შემთხვევაში ნევროლოგის კონსულტაციაა საჭირო!

- რა უნდა იცოდეს მშობელმა?

- წესრიგშია თუ არა პატარას ნერვული სისტემა, რამდენიმე ნიშნის მიხედვით ფასდება:

• ყიფლიბანდების მდგომარეობა - მოსვენებულ მდგომარეობაში იგი არ უნდა იყოს დაჭიმული, ამობურცული ან, პირიქით, ჩავარდნილი, ნაკერები არ უნდა იყოს გახსნილი, ხოლო ვენური ქსელი არ უნდა გამოიხატოს საფეთქლებსა და შუბლზე.
• მადა - თუ ახალშობილი უარს ამბობს საკვებზე, ეს განგაშის მიზეზი უნდა გახდეს. გასარკვევია, ხომ არ არსებობს წოვის ხელისშემშლელი ნევროლოგიური პრობლემები.
• ძილი - ახალშობილს დღე-ღამის განმავლობაში 16-18სთ უნდა ეძინოს. თუ ნაკლები სძინავს, ცუდადაა გამოძინებული, იღვიძებს შუა ძილში, კონსულტაცია უნდა გაიაროთ პედიატრთან!
• ტირილი - ამისთვის ყოველთვის უნდა არსებობდეს მიზეზი. ესაა შიმშილი, სიცივე, სველი საფენი, გადაღლა, დედის მონატრება, მუცლის ტკივილი... თუ ის უმიზეზოდ და ხანგრძლივად ტირის, უნდა მიმართოთ პედიატრს!
• სამეტყველო აპარატი - პირველი თვის ბოლოს პატარა იწყებს ხორხისმიერი ხმების გამოცემას, ორი თვისთვის - ღუღუნს, ოთხი თვისთვის - დილაობით “სიმღერას”, 6 თვისთვის - უფროსების მიერ წარმოთქმული ხმოვნების წარმოთქმას. ეს ნიშნავს, რომ წინასამეტყველო განვითარება წესრიგშია. თუ პატარა კონტაქტში არ შემოდის, სიჩუმეს არჩევს - ნევროლოგს უნდა მიმართოთ!

გირჩევთ! მეტი დრო დაუთმოთ პატარას, წაუკითხეთ, მოასმენინეთ საბავშვო სიმღერები, ითამაშეთ ერთად. ნუ მიაჩვევთ ტელევიზორით, კომპიუტერით ან მობილურით თამაშს.

სათამაშო არა მხოლოდ გასართობად, მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარებისთვის. ფერადი, სხვადასხვა ზომის რგოლების ერთმანეთზე პირამიდულად დალაგებით ან კუბიკების ერთმანეთზე დაწყობით ის გეომეტრიის საწყისებს ეცნობა, სწავლობს - “დიდს”, “პატარას”. ისეთი მარტივი მოქმედებებით, როგორიცაა ქვიშით სხვადასხვა ზომის ფორმების ავსება - ეცნობა მათემატიკურ უნარებს - მოცულობასა და ზომას.

და კიდევ, ძიძებთან გაზრდილი ბავშვები ძირითადად კომპიუტერსა და ტელევიზორზე დამოკიდებულები არიან. ამიტომ დააკვირდით, როგორ ერთობა თქვენი შვილი სახლსა თუ პარკში - თამაშობს თუ არა ის სათამაშოებით, მარტო თამაშობს თუ სხვა ბავშვებთან ერთად.

მშობელსა და ოჯახზე დიდადაა დამოკიდებული ბავშვის სწორად და ჯანსაღად განვითარება!