სიმსივნის ადრეული დიაგნოსტიკის მნიშვნელობა – რატომ არის გადამწყვეტი? - მკურნალი.გე

როგორც სტატისტიკა აჩვენებს, კიბოს შემთხვევაში მკურნალობის წარმატება დიდწილად დამოკიდებულია იმაზე, რომელ სტადიაზე მოხდა დაავადების აღმოჩენა. რაც უფრო ადრე ხდება დიაგნოზის დასმა, მით მაღალია პაციენტის გადარჩენისა და სრული გამოჯანმრთელების შანსი.

ადრეული დიაგნოსტიკა – გადარჩენის მთავარი გასაღები

კიბო იწყება უჯრედების შეუმჩნეველი ცვლილებებით, რომლებიც დროთა განმავლობაში შეიძლება გადაიზარდოს აგრესიულ სიმსივნურ ფორმაში. ადრეულ სტადიაზე კიბოს სიმპტომები ხშირად არ ვლინდება, რის გამოც პაციენტები ექიმს გვიან მიმართავენ. სწორედ ამიტომ, პროფილაქტიკური გამოკვლევები აუცილებელია ყველა ასაკში.

ადრეული დიაგნოსტიკის სარგებელი:

• მკურნალობის ეფექტურობის ზრდა;

• ნაკლებად რთული და ინვაზიური მკურნალობა;

• დაბალი გართულებების რისკი;

• ხანგრძლივი სიცოცხლის შანსის მნიშვნელოვნად გაზრდა.

რას ამბობს სტატისტიკა

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მონაცემებით, კიბოს შემთხვევათა 30–50% შეიძლება პრევენციით ან დროული აღმოჩენით თავიდან იქნას აცილებული. მაგალითად, სარძევე ჯირკვლის კიბოს შემთხვევაში, პირველი სტადიის აღმოჩენაზე გადარჩენის მაჩვენებელი 90%-ზე მეტია, მაშინ როცა გვიან სტადიაზე ეს რიცხვი მკვეთრად მცირდება.

საქართველოშიც ბოლო წლებში იზრდება ონკოლოგიური დაავადებების ადრეული აღმოჩენა სკრინინგის წყალობით, თუმცა მოსახლეობის ცნობიერების ამაღლება კვლავ გამოწვევად რჩება.

სიმსივნის ადრეული აღმოჩენის მეთოდები

სკრინინგი და პროფილაქტიკური გამოკვლევები

• მამოგრაფია – სარძევე ჯირკვლის კიბოსთვის
• პაპ-ტესტი და HPV ტესტი – საშვილოსნოს ყელის კიბოსთვის
• კოლონოსკოპია – მსხვილი ნაწლავის კიბოსთვის
• დაბალი დოზის კომპიუტერული ტომოგრაფია – ფილტვის კიბოსთვის

გენეტიკური ტესტირება – განსაკუთრებით იმ ადამიანებისთვის, ვისაც ოჯახში კიბოს ისტორია აქვს.

საოჯახო ექიმთან რეგულარული ვიზიტები – პირველადი სიმპტომების დროული გამოვლენა.

თვითშემოწმება – ძუძუსა და კანის რეგულარული დათვალიერება, მელანომის პრევენციისთვის.

სიმპტომები, რომლებსაც უნდა მიაქციოთ ყურადღება

ყველა სიმპტომი კიბოს ნიშანი არ არის, მაგრამ შემდეგი ნიშნები აუცილებლად საჭიროებს სამედიცინო შეფასებას:

• უცაბედი და აუხსნელი წონის კლება;

• ქრონიკული დაღლილობა;

• ხანგრძლივი ტკივილები ან შეშუპებები;

• ხმის ცვლილება ან ხანგრძლივი ხველა;

• სისხლიანი გამონადენი;

• ხალის ფორმისა და ფერის ცვლილება.

რა ხდება, თუ სიმსივნე გვიან ეტაპზე აღმოაჩინეს?

გვიან სტადიებზე კიბო ვრცელდება სხვა ორგანოებზე, რაც მკურნალობას ართულებს. საჭირო ხდება რთული ოპერაციები, ქიმიოთერაპია, რადიაციული თერაპია ან მათი კომბინაცია. მკურნალობის ხანგრძლივობა, გვერდითი ეფექტები და ფსიქოლოგიური სტრესი მნიშვნელოვნად იზრდება.

პრევენცია და ადრეული აღმოჩენა – საუკეთესო ტანდემი

კიბოს პრევენცია მოიცავს:

• ჯანსაღ კვებას;

• ფიზიკურ აქტივობას;

• თამბაქოსა და ალკოჰოლისგან თავის არიდებას;

• სტრესის მართვას.

მაგრამ, პრევენციის მიუხედავად, რეგულარული გამოკვლევები აუცილებელია ყველასთვის – რადგან რისკის სრულად გამორიცხვა შეუძლებელია.

სიმსივნის ადრეული დიაგნოსტიკა არის გადამწყვეტი ფაქტორი კიბოს წინააღმდეგ ბრძოლაში. დროული აღმოჩენა ზრდის გამოჯანმრთელების შანსს, ამცირებს მკურნალობის სირთულეს და უზრუნველყოფს პაციენტის ცხოვრების ხარისხის შენარჩუნებას. საკუთარ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა იწყება ინფორმირებულობით და რეგულარული პროფილაქტიკური გამოკვლევებით – ეს არის ყველაზე ეფექტური გზა კიბოს დასამარცხებლად.