დნმ-ის ფუნქციები - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

რა ფუნქციებს ასრულებს დნმ?

1. გენეტიკური ინფორმაციის შენახვა.

დნმ შეიცავს „ინსტრუქციებს“ ორგანიზმის აგებისა და ფუნქციონირებისთვის. ინფორმაცია კოდირებულია ნუკლეოტიდების თანმიმდევრობით (A, T, G, C). მაგალითად, ATG კომბინაცია შეიძლება მიუთითებდეს ცილის სინთეზის დაწყებაზე, ხოლო TAA მიუთითებს მის დასრულებაზე.

მაგალითი: ადამიანებს დაახლოებით 20,000-22,000 გენი აქვთ, რომლებიც განსაზღვრავენ ყველაფერს, თმის ფერიდან დაწყებული მეტაბოლიზმის სისწრაფით დამთავრებული.

2. გენების გადაცემა.

დნმ უზრუნველყოფს ნიშან-თვისებების გადაცემას მშობლებიდან შთამომავლობაზე. რეპროდუქციის დროს მოლეკულა კოპირდება და თითოეული შვილეული უჯრედი ან ორგანიზმი იღებს გენეტიკური მასალის ზუსტ ან თითქმის ზუსტ ასლს.

მაგალითი: ბავშვი მშობლებისგან მემკვიდრეობით იღებს გენებს, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან სიმაღლეზე, სისხლის ჯგუფსა და დაავადებებისადმი მგრძნობელობაზე.

3. ცილის სინთეზი.

დნმ აკონტროლებს ცილების - ორგანიზმის „მომუშავე მოლეკულების“ - შექმნას. დნმ-ის ნაწილი კოპირდება რნმ-ში, რომელსაც შემდეგ „კითხულობენ“ რიბოსომები, რომლებიც აწყობენ ცილებს ამინომჟავებისგან.

მაგალითი: ინსულინი (ცილა, რომელიც არეგულირებს სისხლში შაქრის დონეს) სინთეზირდება INS გენში ჩაწერილი „რეცეპტის“ მიხედვით.

4. გენების რეგულაცია.

დნმ განსაზღვრავს, თუ რომელი გენებია აქტიური კონკრეტულ უჯრედში და რომელ დროს. მოლეკულის სპეციალური რეგიონები და მარეგულირებელი ცილები რთავენ ან თიშავენ გენებს.

მაგალითი: ღვიძლის უჯრედებში აქტიურია დეტოქსიკაციაზე პასუხისმგებელი გენები, ხოლო ნეირონებში აქტიურია ნერვული იმპულსების გადაცემაზე პასუხისმგებელი გენები.

5. რეპლიკაცია (კოპირება).

უჯრედის გაყოფამდე დნმ ქმნის საკუთარი თავის ზუსტ ასლს. ფერმენტი დნმ პოლიმერაზა „წყვეტს“ ორმაგ სპირალს და ქმნის ახალ ჯაჭვებს კომპლემენტარობის პრინციპის მიხედვით (A-T, G-C).

რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი: რეპლიკაციის გარეშე, უჯრედების გაყოფა, ზრდა და ქსოვილების აღდგენა შეუძლებელია.

6. შეკეთება (აღდგენა).

დნმ ასწორებს შეცდომებს, რომლებიც წარმოიქმნება კოპირების დროს ან გარე ფაქტორების (რადიაცია, ქიმიკატები) გავლენის ქვეშ. ფერმენტები (მაგ., ენდონუკლეაზები) პოულობენ და აშორებენ დაზიანებულ ადგილებს, ცვლიან მათ სწორი ნუკლეოტიდებით.

მაგალითი: შეკეთების გარეშე, მუტაციები დაგროვდება, რაც გამოიწვევს დაავადებებს ან ნაადრევ დაბერებას.

7. ევოლუციური ფუნქცია.

დნმ-ში მუტაციები ქმნის ევოლუციისთვის აუცილებელ გენეტიკურ მრავალფეროვნებას. გენებში შემთხვევითმა ცვლილებებმა შეიძლება ორგანიზმს უპირატესობა მიანიჭოს (მაგ., ვირუსების მიმართ რეზისტენტობა), რაც გაძლიერებულია ბუნებრივი გადარჩევით.

მაგალითი: მალარიის მიმართ რეზისტენტობა ნამგლისებრუჯრედოვანი გენის მატარებლებში.

8. ორგანიზმის იდენტიფიკაცია.

დნმ-ისუნიკალური თანმიმდევრობა საშუალებას იძლევა ერთი სახეობა (ან თუნდაც ინდივიდი) განვასხვავოთ მეორისგან. იდენტურ ტყუპებსაც კი აქვთ მცირე განსხვავებები დნმ-ის „არაკოდირებად“ რეგიონებში.

გამოყენება: დნმ-ის თითის ანაბეჭდის აღება, ნათესაობის დადგენა, უძველესი სახეობების შესწავლა.

9. უჯრედული ციკლის და აპოპტოზის კონტროლი.

დნმ არეგულირებს უჯრედების დაყოფას და სიკვდილს (აპოპტოზი). სიმსივნის დამთრგუნველი გენები (მაგ., p53) აჩერებენ უჯრედების დაყოფას, როდესაც დნმ დაზიანებულია. თუ ეს შეუძლებელია, აპოპტოზი იწყება. რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი: ამ ფუნქციის დარღვევა იწვევს უჯრედების უკონტროლო ზრდას, რაც კიბოს განვითარების მიზეზია.