10 IQ ქულა, რომელსაც ვკარგავთ - იოდის დეფიციტის საფრთხეები
რაში გვჭირდება იოდი?
იოდის ძირითადი როლი ორგანიზმში პირდაპირ კავშირშია ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციონირებასთან. ეს მიკროელემენტი მონაწილეობს ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების: თიროქსინის (T4) და ტრიიოდთირონინის (T3) სინთეზში.
ამ ჰორმონების მთავარი ფუნქცია მეტაბოლიზმის რეგულირებაა. ისინი გავლენას ახდენენ სხეულის თითქმის ყველა სისტემაზე:
- აკონტროლებენ საკვები ნივთიერებების მონელების სიჩქარეს და ენერგიის გამომუშავებას.
- უზრუნველყოფენ ორგანიზმის ნორმალურ ზრდას და განვითარებას, განსაკუთრებით ბავშვებში ნერვული სისტემის.
- არეგულირებენ გულის, ტვინის და სხვა ორგანოების ფუნქციას.
გარდა ამისა, იოდი მონაწილეობს ფარისებრი ჯირკვლის უჯრედების დაყოფისა და ზრდის მარეგულირებელ პროცესებში, თუმცა ეს ფუნქცია ნაკლებად ცნობილია. ამრიგად, მიუხედავად იმისა, რომ იოდს შეუძლია გავლენა მოახდინოს სხვა სისტემებზე, მისი მთავარი როლი მაინც ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების სინთეზია, რომლებიც აკონტროლებენ სასიცოცხლო პროცესებს მთელ სხეულში.
რა საფრთხეს ქმნის იოდის დეფიციტი?
რადგან ამ მიკროელემენტის ზომიერი დეფიციტი იშვიათად იწვევს ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების დონის აშკარა შემცირებას, მისი სიმპტომები ხშირად ფარული და შეუმჩნეველი რჩება. თუმცა, შედეგები არანაკლებ სერიოზულია.
კვლევები აჩვენებს, რომ იოდის დეფიციტის მქონე ბავშვებს საშუალოდ 10 ქულით დაბალი IQ აქვთ, ვიდრე მათ თანატოლებს ნორმალური კვების პირობებში. ეს ეფექტი მაშინვე არ ჩანს ყოველდღიურ ცხოვრებაში, მაგრამ ის გავლენას ახდენს ინტელექტუალურ განვითარებაზე და აკადემიურ მოსწრებაზე.
გარდა ამისა, იოდის ქრონიკული დეფიციტი ფარისებრი ჯირკვლის სტრუქტურული ცვლილებების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია. მას შეუძლია გამოიწვიოს დიფუზური ჩიყვის (ორგანოს ერთგვაროვანი გადიდება) განვითარება და ზრდის კვანძოვანი ჩიყვის რისკს. იოდის დეფიციტი განსაკუთრებით საშიშია ორსული ქალებისთვისაც.
როგორ ავიცილოთ თავიდან იოდის დეფიციტი?
იოდის დეფიციტის თავიდან ასაცილებლად, საკმარისია ერთი მარტივი ჩვევა: საჭმლის მომზადებისას გამოიყენეთ ჩვეულებრივი იოდიზირებული მარილი. მთავარია, რომ ის გამდიდრებული იყოს სტაბილური ნაერთით, კალიუმის იოდატით. ეს მარტივი და იაფი მარილი პრობლემის ოპტიმალური გადაწყვეტაა. აი, რატომ:
- იოდის უსაფრთხო მიღების ზედა ზღვარი უკიდურესად მაღალია (1100 მკგ/დღეში). ამ დოზის გადაჭარბება, ზღვის პროდუქტების მაღალი დოზით მიღებითაც კი, პრაქტიკულად შეუძლებელია.
- აშკარა უკუჩვენებები: რისკის ქვეშ არიან მხოლოდ ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული დაავადებების მქონე ადამიანების ძალიან მცირე ჯგუფი.
რატომ არ არის იოდის დანამატების მიღება კარგი იდეა
იოდის ჭარბი რაოდენობა ისეთივე საშიშია, როგორც მისი ნაკლებობა. უკონტროლო გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს ფარისებრი ჯირკვლის დისფუნქციიდან დაწყებული იოდით გამოწვეულ თირეოტოქსიკოზამდე.
იოდის შემცველი მედიკამენტების მიღება მხოლოდ ექიმთან კონსულტაციის შემდეგ უნდა გადაწყდეს.