პროდუქტი, რომელიც ტვინის სისხლის მიმოქცევას აუმჯობესებს
მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფმა აღმოაჩინა, რომ შავი მოცხარის წვენის დალევა აუმჯობესებს ტვინის შუბლის წილებში სისხლის მიმოქცევას, როგორც მოსვენების, ასევე ფსიქიკური სტრესის დროს. კვლევა გამოქვეყნდა ჟურნალ „Nutritional Neuroscience“-ში (NN).
ექსპერიმენტში მონაწილეობდა 18-დან 35 წლამდე ასაკის 20 ჯანმრთელი ახალგაზრდა. ლაბორატორიაში ერთი ვიზიტის დროს მათ დალიეს „Blackadder“-ის შავი მოცხარის წვენი, რომელიც გამდიდრებული იყო 500 მილიგრამი პოლიფენოლით, ხოლო მეორე ვიზიტის დროს - პლაცებო, რომელიც იდენტური იყო გემოთი და ფერით, მაგრამ აქტიური ინგრედიენტების გარეშე. შემდეგ მკვლევარებმა გამოიყენეს ახლო ინფრაწითელი სპექტროსკოპია სისხლში ჟანგბადის დონის ცვლილებების მონიტორინგისთვის, რაც ასახავს ცერებრალური სისხლის მიმოქცევის აქტივობას. შედეგებმა აჩვენა, რომ წვენის დალევიდან სულ რაღაც 35 წუთის შემდეგ, ოქსიჰემოგლობინის დონე - სისხლში ჟანგბადის გაჯერების მაჩვენებელი - მნიშვნელოვნად გაიზარდა მარცხენა შუბლის წილში, ხოლო დეზოქსიჰემოგლობინის დონე შემცირდა. ეს მიუთითებს ტვინის ჟანგბადით უფრო ეფექტურ მომარაგებასა და სისხლძარღვთა ფუნქციის გაუმჯობესებაზე. ამ რეგიონში სისხლის საერთო მოცულობაც ოდნავ გაიზარდა.
„ჩვენ დავაკვირდით სისხლის ნაკადის აშკარა ზრდას მარცხენა პრეფრონტალურ ქერქში, რომელიც პასუხისმგებელია ყურადღებასა და გადაწყვეტილების მიღებაზე. ეს შეესაბამება ტვინის მარცხენა მხარის უფრო აქტიურად ჩართვას სამუშაო მეხსიერების პროცესებში“, - განმარტა კვლევის ავტორმა, დოქტორმა ენტონი უოტსონმა, ნიუკასლის უნივერსიტეტის კვებისა და ვარჯიშის კვლევის ცენტრის დირექტორმა.
შავი მოცხარი მდიდარია პოლიფენოლებით, კერძოდ, ანტოციანინებით, მცენარეული ნაერთებით, რომლებიც ცნობილია სისხლძარღვებსა და გულზე დადებითი გავლენით. მეცნიერები თვლიან, რომ მათ შეუძლიათ გაზარდონ აზოტის ოქსიდის გამომუშავება, რომელიც აფართოებს სისხლძარღვებს, ან გავლენა მოახდინონ დოფამინისა და სეროტონინის დონეზე, რომლებიც ასევე მონაწილეობენ ცერებრალური სისხლის მიმოქცევის რეგულირებაში.
შავი მოცხარის შესახებ გასათვალისწინებელი ფაქტორები:
- ეს კენკრა ვიტამინებისა და სხვა სასარგებლო ნივთიერებების ბუნებრივი წყაროა;
- ის ხელს უწყობს მამაკაცების, ქალებისა და ბავშვების ჯანმრთელობის შენარჩუნებას, მაგრამ მისი მოხმარება უნდა იყოს ზომიერი და გარკვეული შეზღუდვების დაცვით;
- კენკრის მირთმევა შესაძლებელია ახალი, გაყინული, გამომშრალი ან მურაბის, ჯემის, წვენის და ა.შ. სახით, ხოლო ფოთლებისგან სასმელის მომზადებაა შესაძლებელი.
შავი მოცხარის შესანახად შეიძლება გამოყენებულ იქნას რამდენიმე მეთოდი.
1. მაცივარი - რეკომენდებული შენახვის პარამეტრები: ტემპერატურა 0–0.5°C, ფარდობითი ტენიანობა 85–90%, შენახვის ვადა - ხუთი დღე მოცხარის მოკრეფის დღიდან.
2. საყინულე - გაყინული კენკრის შენახვა შესაძლებელია არაუმეტეს-18°C ტემპერატურაზე და 95%-მდე ფარდობითი ტენიანობაზე გაყინვის დღიდან არაუმეტეს ცხრა თვის განმავლობაში.
გაყინვა კენკრის კვებითი ღირებულების შენარჩუნების ყველაზე მოწინავე მეთოდია. ეს პროცესი აჩერებს ჟანგვა-აღდგენით პროცესებს, ანადგურებს პათოგენურ მიკროფლორას და ამცირებს თავისუფალი წყლის აქტივობას პროდუქტებში, რაც საშუალებას იძლევა უფრო ეფექტურად შენარჩუნდეს ყველა სასარგებლო თვისება, ვიდრე თერმული შენახვა.
3. კონსერვირება - შავი მოცხარის შენახვა შესაძლებელია მურაბის, პიურეს, მარმელადის, ჟელეს, ჯემის, წვენის, სიროფის, მარინადის,გამომშრალი ან გამხმარი სახით.