რომელი სქესისთვის არის სმარტფონების ეფექტი განსაკუთრებით საშიში
მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფმა დაადგინა, რომ სქესი მნიშვნელოვნად მოქმედებს სმარტფონის გამოყენებასთან დაკავშირებულ საშიშროების ხარისხზე. კვლევამ აჩვენა, რომ ქალები ბევრად უფრო განიცდიან შფოთვას და შიშს ნეგატიური ონლაინ მიმოხილვების მიმართ, ვიდრე მამაკაცები. ამის შესახებ ევროპის ფსიქიატრთა ასოციაცია (EPA) იტყობინება.
კვლევაში მონაწილეობდა 400 ადამიანი, რომელთა საშუალო ასაკი დაახლოებით 26 წელი იყო. მონაწილეები შეფასდნენ სხვადასხვა შკალების გამოყენებით სმარტფონებზე დამოკიდებულების, ემოციური სტაბილურობისა და სოციალური შფოთვის ხარისხის დასადგენად. შედეგებმა აჩვენა, რომ ქალები უფრო მეტ დროს ატარებდნენ ტელეფონთან და ასევე მნიშვნელოვნად განიცდიდნენ ემოციურ სტრესს, რომელიც დაკავშირებულია სხვა მომხმარებლების ნეგატიური რეაქციების მოლოდინთან სოციალურ ქსელებში.
კვლევის თანაავტორმა, ნეჰა პეერვანიმ Eötvös Loránd-ის უნივერსიტეტიდან თქვა, რომ ნაშრომი ავსებს წინა კვლევას, რომელიც აჩვენებს, რომ ქალები შეიძლება უფრო მეტად განიცდიან სმარტფონის გადაჭარბებული გამოყენების შედეგებს. ეს მოითხოვს დამატებით მხარდაჭერას და ყურადღებას ციფრულ სივრცეში მათი გამოცდილების სპეციფიკაზე.
ევროპის ფსიქიატრთა ასოციაციის პრეზიდენტმა, პროფესორმა გერტ დომმა გაიხსენა, რომ Z თაობის თითქმის ყველა წარმომადგენელი იყენებს სმარტფონებს. მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ უკვე არსებობს უამრავი მონაცემი, რომელიც აკავშირებს გაჯეტებისა და სოციალური ქსელების გამოყენებას ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემების ზრდასთან, თვითდაზიანებასთან და ახალგაზრდებში თვითმკვლელობასთანაც კი. მისი აზრით, ეს საკითხი სპეციალისტებისა და მთლიანად საზოგადოების სასწრაფო ყურადღებას მოითხოვს.
კვლევის ავტორები დარწმუნებულნი არიან, რომ ციფრულ ქცევაში გენდერული განსხვავებების გაგება ხელს შეუწყობს დამოკიდებულების უფრო ეფექტურად დიაგნოსტირებას და სტრატეგიების შემუშავებას, რათა დაეხმაროს მათ, ვინც მისი გავლენის ქვეშ მოექცა.
სმარტფონის მიერ გამოწვეული 7 დაავადება
გაჯეტები საზიანოა ტვინისა და სხეულისთვის.
გვირაბის სინდრომი
- მას ასევე უწოდებენ კარპალური გვირაბის სინდრომს ან მაჯის სინდრომს. ეს ხდება მაჯის არხში ნერვზე ზეწოლის გამო. შედეგად, აღინიშნება ხელის გულის პერიოდული ტკივილი, დაბუჟება და ჩხვლეტა. ეს სიმპტომები ვრცელდება ყველა თითზე, გარდა ნეკა თითის, რადგან მასზე სხვა ნერვი მიდის.
კომპიუტერული თვალის სინდრომი
- სინდრომი ჩნდება ეკრანის წინ ხანგრძლივი (ორ საათზე მეტი) მუშაობის გამო. თვალები იღლება მცირე დისტანციიდან მუდმივი ყურებისგან, ასევე ეკრანის ციმციმებისგან. შედეგად, თვალების ტკივილი და ქავილი ვითარდება. ზოგჯერ ჩნდება ტკივილი თავის, კისრის და ზურგის არეში. მუდმივი დაძაბულობის გამო ქუთუთოებს ნაკლებად ახამხამებენ, რაც იწვევს თვალების სიმშრალეს. ეს სიმპტომები შეიძლება უფრო მძიმე იყოს და უფრო სწრაფად განვითარდეს, თუ ადამიანს აქვს თვალის სხვა დაავადებები.
სმენის დაქვეითება
- ყურსასმენები გაჯეტების განუყოფელი ნაწილი გახდა და ისინი რეალურ საფრთხეს წარმოადგენს. კვლევა აჩვენებს, რომ სმარტფონები სმენის დაქვეითებას იწვევს. 85 დეციბელზე მაღალი ხმაურის მუდმივი ზემოქმედება აზიანებს ყურის სპეციალურ სტრუქტურებს. ეს სტრუქტურები ხმის სიგნალს ელექტრო სიგნალად გარდაქმნის და ტვინს აწვდის. გადაჭარბებული ხმაური არღვევს მათ სტრუქტურას, რის შედეგადაც ადამიანი კარგავს სმენას.
ყურსასმენების უმეტესობა გათვლილია მაქსიმუმ 105 დეციბელზე. ასეთი ხმის 4 წუთის განმავლობაში მოსმენა საკმარისია სმენის დაქვეითებისთვის. საშუალო და დაბალი ხარისხის ყურსასმენები ხშირად კარგად არ გადასცემენ დაბალი სიხშირის ხმებს. ეს აიძულებს მომხმარებლებს გაზარდონ ხმა ყველა დეტალის მოსასმენად.
ძილის დარღვევა
- ამერიკელების 90% იყენებს სმარტფონს ძილის წინ ერთი საათით ადრე. კვლევა აჩვენებს, რომ ეს არღვევს ჰორმონ მელატონინის გამომუშავებას, რომელიც სინთეზირდება სრულ სიბნელეში. ეს ნივთიერება პასუხისმგებელია ადამიანის ბიოლოგიურ რიტმებზე, მათ შორის ძილის რეგულირებაზე. ლურჯი შუქი განსაკუთრებით საზიანოა მელატონისთვის: მას სმარტფონისა და კომპიუტერის ეკრანები ასხივებს. მელატონინის ნაკლებობის გამო ტვინი აღგზნებული რჩება და ადამიანი ვერ იძინებს. REM ძილის ფაზა, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანია ნორმალური დასვენებისთვის, მცირდება. შედეგად, დილით ძილიანობა გეუფლებათ.
ინფექციები
- ადამიანები ამოწმებენ ტელეფონს თითქმის ყოველ 12 წუთში ან დღეში 80-ჯერ. ჩვენი ხელები მუდმივად კონტაქტშია გარე სამყაროსთან და მათ ზედაპირზე 2-დან 10 მილიონამდე ბაქტერია ცხოვრობს. ისინი ყველა თავსდება ჩვენს სმარტფონზე. კვლევამ აჩვენა, რომ სმარტფონები მიკრობების საშიში მატარებლები გახდნენ. მეცნიერებმა შეაგროვეს ნაცხი 400 ტელეფონიდან. ბაქტერიოლოგიური ანალიზის შედეგებმა აჩვენა დაბინძურების მაღალი პროცენტი - 62%. ტელეფონების ზედაპირზე ბევრი საშიში ბაქტერია ცხოვრობს – სტაფილოკოკები, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella და სხვა. სხვა კვლევამ აჩვენა, რომ სამედიცინო სფეროს თანამშრომლების ტელეფონებზე აღმოჩნდა მიკრობები, რომელთა მკურნალობა რთული იყო ანტიბიოტიკებით.
კისრის სინდრომი
- ამ დაავადებას ასევე უწოდებენ კომპიუტერის კისრის სინდრომს. ეს ხდება მაშინ, როდესაც საათობით ხრით თავს სმარტფონზე ან ლეპტოპზე სამუშაოდ. ზოგიერთი კუნთი იძაბება, ზოგი იჭიმება, რაც იწვევს კისრის, თავისა და მხრების ტკივილს. ამ მდგომარეობაში ტვინი საკმარის სისხლს არ იღებს და ვითარდება თავბრუსხვევა.
ფსიქოლოგიური პრობლემები
- სმარტფონები გავლენას ახდენენ ტვინზე. ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ ტელეფონის მახლობლად ყოფნაც კი ამცირებს კონცენტრირების უნარს. როგორც ჩანს, სმარტფონი იკავებს ტვინის გარკვეულ რესურსს, რის გამოც ეს უკანასკნელი სრული დატვირთვით ვერ მუშაობს. კიდევ ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ ძლიერი ანალიტიკური აზროვნების მქონე ადამიანები ნაკლებად იყენებენ სმარტფონებს ინფორმაციის მოსაძიებლად. თუმცა, ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს იმით, რომ მათ მეტი ცოდნა აქვთ.
ბოლო კვლევამ აჩვენა, რომ სმარტფონებზე დამოკიდებულება ზრდის დეპრესიის რისკს. ამავე დროს, დეპრესიის მქონე ადამიანები ხშირად იყენებენ ტელეფონს, როგორც სტრესსა და შფოთვასთან გამკლავების საშუალებას. იქმნება მოჯადოებული წრე, რომელიც მხოლოდ ამძაფრებს სიტუაციას.