Neurology: დამატკბობლები აუარესებენ მეხსიერებას და აზროვნებას
ფართომასშტაბიანმა კვლევამ აჩვენა, რომ ისინი ზრდიან მეხსიერების პრობლემებს და უარყოფითად მოქმედებენ აზროვნების უნარზე.
როგორ მოხდა, რომ ჯანსაღი ცხოვრების წესისთვის განკუთვნილი პროდუქტები აუარესებს ჯანმრთელობას?
ბრაზილიელი მეცნიერების ფართომასშტაბიანი კვლევა გამოქვეყნდა ჟურნალში Neurology. ამ ქვეყნის მეცნიერები ლიდერები არიან ულტრა-დამუშავებული საკვების ეფექტების შესწავლაში. და, უცნაურია, რომ ბევრი ასეთი პროდუქტი შეიცავს დამატკბობლებს. ეს უკანასკნელი მათ ემატება ულტრა-პროდუქტის ჯანსაღად წარმოსაჩენად.
კერძოდ, შესწავლილი იქნა შვიდი დამატკბობელი: ასპარტამი, საქარინი, აცესულფამის კალიუმი, ერითრიტოლი, ქსილიტოლი, სორბიტოლი და ტაგატოზა. მათი უმეტესობა ხელოვნურია, მაგრამ ზოგიერთი ბუნებრივად გვხვდება. თუმცა კვების მრეწველობისთვის ისინი, როგორც წესი, არ მიიღება ბუნებრივი წყაროებიდან, არამედ სინთეზირდება. ისინი ძირითადად გვხვდება ულტრადამუშავებულ პროდუქტებში, როგორიცაა გაზიანი, ენერგეტიკული, სხვა არომატიზებული სასმელები, რძის მრავალი დესერტი და პროდუქტი, სხვადასხვა საკონდიტრო ნაწარმი და ა.შ. ზოგიერთი მათგანი იყიდება როგორც დამოუკიდებელი დამატკბობლები, რომლებიც გამოიყენება სახლში და კულინარიაში.
რაც მეტია, მით უარესია
კვლევაში მონაწილეობდა 12,772 ბრაზილიელი ზრდასრული, მათი საშუალო ასაკი 52 წელი იყო. მათ რვა წლის განმავლობაში აკვირდებოდნენ. დასაწყისში ყველა მონაწილემ შეავსო დეტალური კითხვარები მათი კვების რაციონის შესახებ, რომელიც მოიცავდა ინფორმაციას დამატკბობლების შემცველი პროდუქტების შესახებ.
კვლევის დასაწყისში, შუაში და ბოლოს მონაწილეებს ჩაუტარდათ კოგნიტური ტესტები მეხსიერების, ენობრივი უნარების და აზროვნების შესაფასებლად. შემოწმდა ისეთი ინდიკატორები, როგორიცაა ვერბალური თავისუფლად გამოხატვის უნარი, სამუშაო მეხსიერება, სიტყვების დამახსოვრება და ინფორმაციის დამუშავების სიჩქარე.
და აი, შედეგი. იმ ადამიანებს, რომლებიც ყველაზე მეტ დამატკბობლებს მოიხმარდნენ, მეხსიერების და ზოგადი აზროვნების უნარები 62%-ით უფრო სწრაფად დაუქვეითდათ, ვიდრე მათ, ვინც ყველაზე ნაკლებს მოიხმარდა.
ასაკს მნიშვნელობა აქვს
როდესაც მკვლევარებმა შედეგები ასაკის მიხედვით დაყვეს, მათ აღმოაჩინეს, რომ თავისუფლად საუბრისა და ზოგადი კოგნიტური ფუნქციის ყველაზე სწრაფი დაქვეითება 60 წლამდე ასაკის ადამიანებში დაფიქსირდა. ხანდაზმულ ადამიანებში ამ ნივთიერებების უარყოფითი ეფექტები აღარ შეინიშნებოდა. აზროვნების უნარი ასევე უფრო სწრაფად უარესდებოდა დიაბეტით დაავადებულ ადამიანებში, სწორედ მათთვისაა განკუთვნილი ეს შაქრის შემცვლელები.
რადგან კვლევა დაკვირვებითი იყო, მკვლევარები არ ამტკიცებენ, რომ დამატკბობლები კოგნიტური ცვლილებების მიზეზია. ეს მოითხოვს შემდგომ კვლევას და კვლევის სხვა მეთოდების გამოყენებას.
თუმცა, ეს არ უარყოფს შედეგებს. „დაბალკალორიული და უკალორიო დამატკბობლები ხშირად შაქრის ჯანსაღ ალტერნატივად ითვლება“, - ამბობს კლაუდია კიმი სუემოტო, მედიცინის დოქტორი, ბრაზილიის სან-პაულოს უნივერსიტეტიდან. - თუმცა, ჩვენი შედეგები აჩვენებს, რომ ზოგიერთ დამატკბობელს დროთა განმავლობაში შეიძლება უარყოფითი გავლენა ჰქონდეს ტვინის ჯანმრთელობაზე.“
იქნებ შაქარს უნდა დავუბრუნდეთ?
ნაშრომი პესიმისტურია მათთვის, ვინც ტკბილეულის მოყვარულია. შაქრის დაბრუნება ჯანსაღ ალტერნატივად არ შეიძლება ჩაითვალოს. მრავალრიცხოვანმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ის ზრდის სიმსუქნის, დიაბეტის და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების რისკს. ეს დაავადებები კი თავის მხრივ, ასევე უკიდურესად უარყოფით გავლენას ახდენენ ტვინზე, ამცირებენ მეხსიერებას და კოგნიტურ შესაძლებლობებს. წრე იკვრება და ერთადერთი გამოსავალია ვისწავლოთ არა მხოლოდ ტკბილეულით, არამედ სხვა გემოებითაც ტკბობა.