პიროვნული ზრდის ნაკლებობა იწვევს დემენციას - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

ხანდაზმულებში დემენციის დაწყების უჩვეულო ნიშანი დასახელდა

იაპონელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ახალი მტკიცებულება, რომ დეპრესია და ბიპოლარული აშლილობა, რომელიც სიბერეში იწყება, შეიძლება იყოს არა მხოლოდ ფსიქიკური აშლილობა, არამედ მოახლოებული დემენციის პირველი სიმპტომიც. უფრო მეტიც, ასეთი ფსიქიკური გამოვლინებები შეიძლება გამოვლინდეს მეხსიერების დაკარგვამდე ან სხვა კოგნიტურ დაქვეითებამდე 7 წლით ადრე. ნაშრომი გამოქვეყნებულია ჟურნალში Alzheimers & Dementia.

მეცნიერები დიდი ხანია ეჭვობენ, რომ არსებობს კავშირი ხანდაზმულ ასაკში დეპრესიასა და დემენციას შორის. მაგრამ აქამდე გაურკვეველი იყო, როგორ მუშაობს ეს კავშირი ტვინში მიმდინარე პროცესების დონეზე. გარდა ამისა, ტვინის ვიზუალიზაციის არსებული მეთოდები არ იძლეოდა ცოცხალ პაციენტებში ნეიროდეგენერაციასთან დაკავშირებული ყველა ტიპის პათოლოგიური ცილების ზუსტი გამოვლენის საშუალებას. ახალ ნაშრომში მკვლევარებმა გამოიყენეს თანამედროვე PET სკანირების ტექნოლოგია (პოზიტრონის ემისიური ტომოგრაფია) სპეციალური ნივთიერებებით - მარკერებით, რომლებიც ხელს უწყობენ ორი საშიში ცილის დაგროვების იდენტიფიცირებას: ამილოიდი და ტაუ პროტეინი. ეს ნივთიერებები განიხილება ალცჰაიმერის დაავადების განვითარების საკვანძო მიზეზად.

სკანირება ჩაუტარდა ხანდაზმულ ასაკში დაწყებული დეპრესიის ან ბიპოლარული აშლილობის მქონე 52, ასევე 47 ჯანმრთელ ხანდაზმულ ადამიანს. მეცნიერებმა ასევე შეისწავლეს 208 გარდაცვლილი პაციენტის ტვინის ნიმუშები, რომლებსაც სიცოცხლის განმავლობაში მსგავსი სიმპტომები ჰქონდათ.

დეპრესიის ან ბიპოლარული აშლილობის მქონე პაციენტების ნახევარს აღმოაჩნდა ტვინში ტაუს ცილის დაგროვება, ხოლო ჯანმრთელ ადამიანებში ეს ნიშანი მხოლოდ 15%-ს აღენიშნებოდა. ამილოიდური გროვები უფრო ხშირი იყო ფსიქიკური აშლილობის მქონე პაციენტებშიც - 29%-ში, საკონტროლო ჯგუფში კი მხოლოდ 2%-ში. ფსიქიკური დაავადების სიმპტომები ჩვეულებრივ ვლინდება მეხსიერების ან მოძრაობის ფუნქციის გაუარესებამდე საშუალოდ 7,3 წლით ადრე.

ავტორების აზრით, აღმოჩენა მიუთითებს იმაზე, რომ ხანდაზმულ ასაკში დეპრესიისა და ბიპოლარული აშლილობის ზოგიერთი შემთხვევა ნეიროდეგენერაციის ადრეული გამოვლინებაა. თუმცა, ისინი შეიძლება გამოიყურებოდეს როგორც "ჩვეულებრივი" ფსიქიკური პრობლემები, დემენციის აშკარა ნიშნების გარეშე.

თუ პათოლოგია ადრეულ სტადიაზე გამოვლინდა, მკურნალობა შეიძლება დაიწყოს მანამ, სანამ არ მოხდება ტვინის შეუქცევადი დაზიანება. მეცნიერები ხაზს უსვამენ ახალი მარკერების მნიშვნელობას, რომლებიც გამოიყენება PET სკანირებაში. ეს მარკერები შეიძლება საწყის ეტაპზე გამოდგეს დაავადების ბიომარკერებად.

პიროვნული ზრდის ნაკლებობა იწვევს დემენციას - ამბობენ მეცნიერები

ფსიქოლოგიური პრობლემების დროს ტვინის ფუნქცია უფრო სწრაფად უარესდება.

აშშ-ს ილინოისის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა დაასკვნეს, რომ დაბალმა ფსიქოლოგიურმა კეთილდღეობამ შეიძლება გაზარდოს დემენციის განვითარების რისკი. კვლევამ აჩვენა, რომ ცხოვრებაში მიზნის ნაკლებობა და პიროვნული ზრდის შეზღუდული შესაძლებლობები შეიძლება წინ უსწრებდეს ზომიერ და შემდეგ მძიმე კოგნიტურ დაქვეითებას, იტყობინება The Guardian.

კვლევისთვის მკვლევარები ილინოისში, საშუალოდ 14 წლის განმავლობაში, აკვირდებოდნენ 910 ადამიანის ფსიქოლოგიურ კეთილდღეობას, რათა დაედგინათ, განუვითარდათ თუ არა მათ კოგნიტური დარღვევები ან დემენცია.

ყოველწლიურად მონაწილეები იტარებდნენ ფსიქოლოგიური კეთილდღეობის ტესტს. ის მოიცავდა ისეთ ასპექტებს, როგორიცაა ცხოვრების მიზანი, პოზიტიური ურთიერთობა სხვებთან, პიროვნული ზრდა, საკუთარი თავის მიღება და ფსიქოლოგიური ავტონომია. შემდგომი დაკვირვების დროს მონაწილეთა 29%-ს დაუსვეს მსუბუქი კოგნიტური უკმარისობის დიაგნოზი და მათ შორის 34%-ს მოგვიანებით განუვითარდა დემენცია. საბოლოო ანალიზი მოიცავდა 229 მონაწილის მონაცემებს, რომელთაგან 73-ს განუვითარდა დემენცია.

შედარებამ აჩვენა, რომ დარღვევების მქონე მონაწილეებს ჰქონდათ ფსიქოლოგიური კეთილდღეობის უფრო დაბალი დონე. უფრო მეტიც, ფსიქოლოგიური პრობლემების მქონე ადამიანებში კოგნიტური ფუნქცია უფრო სწრაფად გაუარესდა.

კოგნიტური ფუნქციები არის ტვინის ყველაზე რთული შესაძლებლობები, რომლებიც საშუალებას აძლევს ადამიანს აზრობრივად აღიქვას მის გარშემო არსებული სამყარო და საკუთარი თავი. მათი გაუარესების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ალცჰაიმერის დაავადებაა. ამ დაავადების სიმპტომებია მეხსიერების დაქვეითება, მეტყველების პრობლემები და ორიენტაციისა და თავის მოვლის უნარის დაკარგვა.

დოქტორმა რიჩარდ ოკლიმ, ალცჰაიმერის საზოგადოებიდან, თქვა, რომ ფსიქიკურ კეთილდღეობაზე ზრუნვა და სოციალურად აქტიური ყოფნა დაგეხმარებათ დემენციის განვითარების რისკის შემცირებაში. თუმცა, მისი თქმით, საჭიროა შემდგომი კვლევა, რათა გაირკვეს, თუ რა გავლენას ახდენს ფსიქოლოგიური პრობლემები კოგნიტური დაქვეითების განვითარებაზე.

ადრე მეცნიერები დემენციას უწოდებდნენ თანამედროვე ცივილიზაციის დაავადებას. კლასიკური ბერძნული და რომაული სამედიცინო ტექსტების ახალი ანალიზი აჩვენებს, რომ მეხსიერების მძიმე დაქვეითება და ალცჰაიმერის დაავადება, რომელიც დღეს გავრცელებულია, ძალზე იშვიათი იყო 2000-დან 2500 წლის წინ, არისტოტელეს, გალენისა და პლინიუს უფროსის დროს. მათ დაასკვნეს, რომ ალცჰაიმერის დაავადება და მასთან დაკავშირებული დარღვევები თანამედროვე გარემოს დაავადებებია.