გამოვლენილია საკვები კომპონენტი, რომელიც აჩქარებს ცხიმის დაგროვებას
- ოლეინის მჟავას ჭარბმა რაოდენობამ, ცხიმოვანი მჟავა, რომელიც გვხვდება ზეითუნის ზეთში, შეიძლება გამოიწვიოს სიმსუქნის პროვოცირება. ამ დასკვნამდე მივიდნენ ამერიკელი მეცნიერები, რომლებმაც კვლევა Cell Reports-ში გამოაქვეყნეს.
- თაგვებზე ჩატარებული ექსპერიმენტების სერიაში, ოკლაჰომას სამედიცინო კოლეჯისა და იელის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა შეადარეს სხვადასხვა სახის ცხიმების, ქოქოსის ზეთიდან, ქონიდან, რძის პროდუქტებიდან და სოიოდან მოქმედება. მხოლოდ ოლეინის მჟავა ასტიმულირებდა ცხიმოვანი უჯრედების წინამორბედების დაჩქარებულ პროლიფერაციას. ეს მოხდა AKT2 ცილის გააქტიურების და LXR მარეგულირებელი ცილის დათრგუნვის გამო.
- ავტორები განმარტავენ: რაც უფრო მეტია ასეთი უჯრედი, მით უფრო მაღალია სხეულის ცხიმის დაგროვების პოტენციური უნარი. კალორიების გადაჭარბებით, ამან შეიძლება გამოიწვიოს სიმსუქნე და მასთან დაკავშირებული დაავადებები - დიაბეტიდან გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დარღვევებამდე.
- მეცნიერები ხაზს უსვამენ, რომ არ არის საჭირო ოლეინის მჟავას სრულად გამორიცხვა - ის სასარგებლოა ზომიერი რაოდენობით. თუმცა, თუ მიდრეკილი ხართ სიმსუქნისა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებისკენ, უნდა შეზღუდოთ მისი მაღალი შემცველობის მქონე საკვების მოხმარება. მათ შორისაა გადამუშავებული ცხიმები და ზოგიერთი სახის სწრაფი კვება.
დასახელდა სასმელი, რომელიც იცავს ღვიძლის გაცხიმოვნებისაგან
ბევრი ადამიანი სვამს მას.
ყავის ზომიერი მოხმარება დადებითად მოქმედებს ღვიძლის ჯანმრთელობაზე და ამცირებს მისი გაცხიმოვნების რისკს. ამის შესახებ ამერიკელმა დიეტოლოგმა კელსი მურმა WellnessPulse-თან ინტერვიუში განაცხადა.
ექსპერტის აზრით, ღვიძლი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ორგანიზმში, პასუხისმგებელია სისხლის ფილტრაციაზე, საკვები ნივთიერებების გადამუშავებაზე და შენახვაზე, ასევე ტოქსიკური ნაერთების, მათ შორის ალკოჰოლისა და ნარკოტიკების მოცილებაზე. მისი ჯანმრთელობის შენარჩუნება მნიშვნელოვანია ქრონიკული დაავადებების პროფილაქტიკისთვის.
მრავალრიცხოვანმა კვლევებმა აჩვენა კავშირი ყავის მოხმარებასა და ღვიძლის არაალკოჰოლური ცხიმოვანი დაავადების (NAFLD) განვითარების შემცირებულ ალბათობას შორის. ეს დაავადება ძირითადად ვითარდება ნაჯერი ცხიმებით მდიდარი საკვების ხანგრძლივი მოხმარების გამო და, სხვადასხვა შეფასებით, დასავლეთის ქვეყნების მოსახლეობის 6-დან 35%-მდე მოიცავს.
დიეტოლოგ მურის განცხადებით, ყავას შეიძლება ჰქონდეს ღვიძლის ფიბროზის განვითარებისაგან (მდგომარეობა, რომლის დროსაც ღვიძლში ნაწიბუროვანი ქსოვილი ყალიბდება) დამცავი ეფექტი. თუ ფიბროზის მკურნალობა არ ჩატარდა, შეიძლება განვითარდეს ციროზი, ღვიძლის უკმარისობა ან პორტული ჰიპერტენზია. თუმცა, როგორც ექსპერტი აღნიშნავს, ამ თემაზე კვლევების მონაცემები კვლავ ბუნდოვანია: იყენებდნენ ყავის სხვადასხვა დოზას, საკვლევი ნიმუშები იყო მცირე, მეთოდოლოგია კი დაკვირვებითი, რაც საბოლოო დასკვნების საშუალებას არ იძლევა. ერთ-ერთმა ამ პროექტმა ასევე შეისწავლა სხვადასხვა სახის ყავის - ხსნადი, დაფქული და კოფეინის გარეშე - გავლენა ღვიძლის ჯანმრთელობაზე.
შედეგებმა აჩვენა, რომ მიუხედავად ტიპისა, სასმელი ამცირებს ღვიძლის ქრონიკული დაავადებების რისკს, მათ შორის ცხიმოვან დეგენერაციას და კიბოსაც კი.
თუმცა, კვლევის ავტორების განმარტებით, მხოლოდ რანდომიზებულ კონტროლირებად კვლევებს შეუძლია უფრო ზუსტი სურათის მოცემა. „ყავის ჯანმრთელობისთვის პოტენციური სარგებლობის მიუხედავად, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ის შეიცავს უამრავ კოფეინს. მე გირჩევთ დღეში არაუმეტეს 400 მილიგრამ კოფეინს, რაც დაახლოებით ორ-სამ ფინჯანშია, ბრენდის მიხედვით“, - თქვა ექიმმა მურმა.