ლალი ჩხიკვაძე

ეინდჰოვენის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტის (ნიდერლანდები) მეცნიერთა კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა Journal of the Acoustic Society of America-ში.

ბევრი პროფესიონალი მუსიკოსი განიცდის სმენის დაქვეითებას. ბოლო წლებში სიმფონიური ორკესტრები ცდილობენ მიიღონ ზომები, რომლებიც თეორიულად დაეხმარება მუსიკოსებზე ხმაურის დატვირთვის შემცირებას, მაგალითად, ინსტრუმენტულ ჯგუფებს შორის ეკრანების დაყენება ან მათ შორის მეტი თავისუფალი სივრცის შექმნა.

კვლევის ავტორებმა დაასკვნეს, რომ ყველა ეს ღონისძიება არაეფექტურია, რადგან ხმაურით დაბინძურების მთავარი წყარო საკუთარი ინსტრუმენტია. საკუთარი ინსტრუმენტის მიერ წარმოქმნილი ხმის წვლილი მუსიკოსის ყურამდე მისასვლელი ხმაურის მთლიან დონეზე დაახლოებით იგივეა, რაც ორკესტრის ყველა სხვა ინსტრუმენტის ერთად. ამიტომ, სახლში ინსტრუმენტზე დაკვრაც კი, ორკესტრის გარეთ, ქმნის ძალიან მაღალ ხმოვან დატვირთვას შემსრულებლის სმენის აპარატზე.

ყველაზე მავნე ზემოქმედება საყვირისა და ფლეიტისტების ყურის აპარატზეა. განსაკუთრებით ხმამაღალი პასაჟების დროს, მათი ინსტრუმენტები გამოსცემენ მათ 95-დან 100 დეციბელამდე ხმას. ვიოლინოებსა და ალტებს შეუძლიათ 90 დეციბელზე მეტი ხმის დონის გამომუშავება, რაც უხეშად უდრის როკ კონცერტის დროს ხმაურის დატვირთვას. ევროკავშირის რეგულაციების თანახმად, ყურსასმენები რეკომენდირებულია 85 დეციბელზე მეტი ხმაურის დონისთვის.

კვლევის ავტორების აზრით, ხმაურის საწინააღმდეგო ყურსასმენები (საყურეები) ერთადერთი ეფექტური საშუალებაა, რომელსაც შეუძლია მუსიკოსების სმენის გადარჩენა. „დაქვეითებული სმენის მქონე მუსიკოსი სამუშაოს დაკარგვის რისკის ქვეშ იმყოფება, ამიტომ ამ სცენარის თავიდან ასაცილებლად, ყურსასმენების გამოყენება გარდაუვალია“, - თქვა კვლევის წამყვანმა ავტორმა, აკუსტიკის სპეციალისტმა რემი ვენმაკერსმა (Remy Wenmaekers).

ამავე დროს, მან აღნიშნა, რომ მუსიკოსები ხშირად განზრახ უარს ამბობენ ხმაურისგან დაცვაზე, რადგან დამცავი საშუალებები ხელს უშლიან მაღალი ხარისხის შესრულებას.

მუსიკოსები, ყურებში ყურსასმენებით დაკვრას ადრეული ასაკიდანვე უნდა მიეჩვიონ, რადგან სმენის პრობლემების გაჩენისას უკვე გვიანი იქნება.

რემი ვენმეკერსი

აკუსტიკის სპეციალისტი

ერთადერთი შემსრულებლები, რომლებსაც შეუძლიათ იყვნენ დამცავი ჩანართების გარეშე, არიან ჩელისტები და კონტრაბასისტები. ჩელოსა და კონტრაბასის მიერ წარმოებული ხმის დონე შედარებით დაბალია და თავისთავად არ აზიანებს მუსიკოსების სმენის სისტემას.

ყურსასმენები არის სმენის პერსონალური დამცავი მოწყობილობის ერთ-ერთი სახეობა, რომელიც თავსდება ყურის არხებში. გამოიყენება ხმაურის, წყლისა და უცხო საგნებისგან დასაცავად.

ზოგადად, ყურსასმენები ასუსტებენ დაბალი სიხშირის ხმაურს შესამჩნევად უარესად, ვიდრე მაღალი სიხშირის ხმაურს. პოტენციურად, ყურსასმენებს შეუძლიათ შეამცირონ ხმაურის გავლენა სმენის ორგანოზე 20-40 დბ-ით.

მუსიკოსები ხმამაღალ კონცერტებზე სმენის დასაცავად იყენებენ სპეციალურ ტიპის ყურსასმენებს. ეს ყურსასმენები გამოირჩევიან იმით, რომ უარესად ასუსტებენ მაღალი სიხშირის ხმებს. შედეგად, სხვადასხვა სიხშირის ბგერების შესუსტება მცირეა, მაგრამ მსგავსია და მუსიკა ნაკლებადაა შეცვლილი სახით.