ტკბილეულის რაციონიდან გამორიცხვა ნარკოტიკების მოხსნის სინდრომს შეადარეს - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

ტკბილეულის რაციონიდან გამორიცხვა ნარკოტიკების მოხსნის სინდრომს შეადარეს

სამმა ამერიკელმა მკვლევარმა, რომელთა სტატიაც გამოქვეყნდა British Journal of Sports Medicine-ში, გააანალიზეს ყველა არსებული სამეცნიერო მონაცემი შაქრისა და მისი მიჩვევის ეფექტის შესახებ. ამ თემაზე კვლევების უმეტესობა ჩატარდა ლაბორატორიულ ცხოველებზე - თაგვებსა და ვირთხებზე.

ანალიზმა აჩვენა, რომ რაფინირებული შაქარი და ოპიოიდური პრეპარატები იწვევენ მსგავს პასუხს ტვინის „დაჯილდოების სისტემაში“, რასაც იწვევს „სიამოვნების ჰორმონის“ დოფამინისა და ენდორფინის (ენდოგენური ოპიოიდების) გამოყოფა. შედეგად, ვითარდება ნამდვილი „შაქარზე დამოკიდებულება“, რომელსაც აქვს ნარკომანიის ყველა ნიშანი - დამოკიდებულების სინდრომი (როდესაც საჭიროა უფრო დიდი დოზა სიამოვნების მისაღებად), ტკბილეულისადმი დაუძლეველი ლტოლვა, პერიოდული დოზის გადაჭარბება და მოხსნის სინდრომიც კი.

კვების რაციონში შაქრის შემცირებამ შეიძლება გამოიწვიოს განწყობის დაქვეითება, დეპრესია და ქცევის აშლილობა სიმპტომებით, რომლებიც წააგავს ყურადღების დეფიციტის სინდრომს ჰიპერაქტიურობასთან ერთად.

ეს ეფექტი დაკავშირებულია ტვინში დოფამინის დეფიციტთან, რაც შაქრის ნაკლებობის გამო ხდება. დარღვევის სიმპტომები დროებით ქრება, თუ რაიმე ტკბილს მიირთმევთ, რაც კიდევ უფრო ზრდის „შაქარზე დამოკიდებულებას“.

მკვლევარები თვლიან, რომ შაქრისადმი დამოკიდებულების მიდრეკილების სათავე შორეულ წარსულშია, როდესაც ჩვენს წინაპრებს სჭირდებოდათ საკვები, რომელიც სწრაფად უზრუნველყოფდა ენერგიის მოზღვავებას. იმ დროს შაქრის წყარო იყო თაფლი და ტკბილი ხილი. მათ, ვინც ბევრ ტკბილეულს მიირთმევდა, საკვების დეფიციტის პირობებში გადარჩენის შანსი ჰქონდათ. თუმცა, თანამედროვე სამყაროში ბუნებრივი გადარჩევით დაფიქსირებული ეს ბიოლოგიური მექანიზმი არა სარგებლის, არამედ ზიანის მომტანია.

თითქმის ყველა ნარკოტიკი პირდაპირ ან ირიბად მიზნად ისახავს ტვინის ჯილდოს სისტემას, რაც 5-10-ჯერ ზრდის ნეიროტრანსმიტერების, როგორიცაა პოსტსინაფსურ ნეირონებში დოფამინი და სეროტონინი, ნაკადს. ეს ნეიროტრანსმიტერები იწვევენ სიამოვნების განცდას და გავლენას ახდენენ მოტივაციისა და სწავლის პროცესებზე. ისინი ბუნებრივად წარმოიქმნება დიდი რაოდენობით, როდესაც ადამიანი მიიჩნევს დადებით ემოციას - როგორიცაა სექსი, გემრიელი საკვები, სასიამოვნო სხეულის შეგრძნებები და მათთან დაკავშირებული სტიმულატორები.

ნეირობიოლოგიურმა ექსპერიმენტებმა აჩვენა, რომ პოზიტიურმა მოგონებებმაც კი შეიძლება გაზარდოს დოფამინის დონე, ამიტომ ნეიროტრანსმიტერებს ტვინი იყენებს შეფასებისთვის და მოტივაციისთვის, რაც აძლიერებს გადარჩენისა და გამრავლებისთვის მნიშვნელოვან მოქმედებებს. თუმცა, ნარკოტიკები გარკვეულწილად ატყუებენ ბუნებრივ „დაჯილდოების სისტემას“, რაც მომხმარებელს საშუალებას აძლევს მიაღწიოს დოფამინის განთავისუფლებას და სიამოვნების განცდას ხელოვნური საშუალებებით.

მაგალითად, ამფეტამინი პირდაპირ ასტიმულირებს დოფამინის გამოყოფას მის სატრანსპორტო მექანიზმზე ზემოქმედებით. სხვა ნარკოტიკები, როგორიცაა კოკაინი და სხვადასხვა ფსიქოსტიმულატორები, ბლოკავს დოფამინის უკუმიტაცების ბუნებრივ მექანიზმებს, ზრდის მის კონცენტრაციას სინაფსურ სივრცეში. მორფინი და ნიკოტინი ბუნებრივი ნეიროტრანსმიტერების მსგავსად მოქმედებს, ხოლო ალკოჰოლი ბლოკავს დოფამინის ანტაგონისტებს.

თუ პაციენტი აგრძელებს ჯილდოს სისტემის გადაჭარბებულ სტიმულაციას, ტვინი თანდათან ადაპტირდება დოფამინის გადაჭარბებულ ნაკადთან ნაკლები ნეიროტრანსმიტერის გამომუშავებით და რეცეპტორების რაოდენობის შემცირებით ჯილდოს სისტემაში, რაც მომხმარებლებს უბიძგებს გაზარდონ დოზა იგივე ეფექტის მისაღებად. ამ ქიმიური ტოლერანტობის შემდგომ განვითარებამ შეიძლება თანდათან გამოიწვიოს ძალიან მძიმე ცვლილებები ნეირონებში და ტვინის სხვა სტრუქტურებში და შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული ზიანი ტვინზე გრძელვადიან პერსპექტივაში.