მეცნიერებმა დაასახელეს ჰერპესის ვირუსის მოულოდნელი საფრთხე
პიტსბურგის, თელ-ავივის და კარნეგი მელონის უნივერსიტეტების მეცნიერებმა აღმოაჩინეს უცნაური კავშირი ჰერპეს სიმპლექსის ვირუს-1 (HSV-1) და ალცჰაიმერის დაავადებას შორის, რაც ვარაუდობს, რომ ვირუსულმა ინფექციებმა შესაძლოა გარკვეული როლი შეასრულოს დაავადების განვითარებაში. ნაშრომი გამოქვეყნდა ჟურნალში Cell Reports.
მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ცილები, რომლებიც დაკავშირებულია HSV-1-თან, ალცჰაიმერის დაავადების მქონე პაციენტების ტვინის ნიმუშებში. ეს ცილები მნიშვნელოვანი რაოდენობით ლოკალიზებულია ფოსფორილირებულ ტაუსთან ერთად, ალცჰაიმერის დაავადებისერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელი. ასეთი ცილების განსაკუთრებით მაღალი კონცენტრაცია დაფიქსირდა ტვინის ისეთ ადგილებში, რომლებიც დაუცველნი არიან დაავადების მიმართ.
ადამიანის ტვინის ინ ვიტრო მოდელებმა აჩვენეს, რომ HSV-1 ინფექციას შეუძლია გავლენა მოახდინოს ტაუს ცილის დონეზე და დაარეგულიროს მისი ფუნქცია. როგორც ჩანს, ეს მექანიზმი ამცირებს ნერვული უჯრედების სიკვდილის მაჩვენებელს ინფექციის შემდეგ.
კვლევამ ასევე დაადგინა, რომ ტაუს პროტეინს შეუძლია თავიდან დაიცვას ტვინი ვირუსისგან, მაგრამ მოგვიანებით ხელი შეუწყოს ტვინის დაზიანებას.
„ჩვენი ნამუშევარი ეჭვქვეშ აყენებს ტაუ პროტეინის, როგორც ექსკლუზიურად მავნე, უკვე დამკვიდრებულ შეხედულებას, რაც გვიჩვენებს, რომ ადრეულ ეტაპებზე ის შეიძლება იყოს ტვინის იმუნური დაცვის ნაწილი“, - თქვა კვლევის წამყვანმა ავტორმა ორ შემეშმა, ფილოსოფიის დოქტორმა, პიტსბურგის უნივერსიტეტის ოფთალმოლოგიის ასისტენტ პროფესორმა.
მიუხედავად იმისა, რომ ზუსტი მექანიზმები, რომლითაც HSV-1 მოქმედებს ტაუ ცილაზე და ალცჰაიმერის დაავადების განვითარებაზე, გაურკვეველია, მეცნიერები გეგმავენ შემდგომ კვლევას. ისინი აპირებენ შეიმუშაონ თერაპიული სტრატეგიები, რომლებიც მიმართული იქნება ვირუსული ცილებისკენ და ასევე დაარეგულირებს ტვინის იმუნურ პასუხს. გარდა ამისა, მკვლევარები შეისწავლიან არის თუ არა მსგავსი მექანიზმები ჩართული სხვა ნეიროდეგენერაციულ დაავადებებში, როგორიცაა პარკინსონის დაავადება.
ალცჰაიმერის დაავადება არის თავის ტვინის ქრონიკული დეგენერაციული დაავადება, რომელიც ხასიათდება ინტელექტუალური შესაძლებლობების მკვეთრი დაქვეითებით ინტელექტისა და გონებრივი აქტივობის ტოტალურ განადგურებამდე.
დაავადების გამოვლენის შემდეგ პაციენტები ჩვეულებრივ ცოცხლობენ 3-10 წელიწადს. თუმცა, პაციენტების 3%-ზე ნაკლები ცხოვრობს 14 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში. სიცოცხლის ხანგრძლივობის შემცირება განპირობებულია მძიმე კოგნიტური დარღვევებით, ფიზიკური დატვირთვის რაოდენობის შემცირებით, ხშირი დაცემით და ნევროლოგიური დარღვევებით.
პარკინსონის დაავადება არის ტვინის დაავადება, რომელიც აფერხებს ფიზიკურ აქტივობას და იწვევს ფსიქიკურ დარღვევებს, ძილის დარღვევას, ტკივილს და ჯანმრთელობის სხვა პრობლემებს. დაავადების სიმპტომები დროთა განმავლობაში უარესდება.
პარკინსონის დაავადება ფატალური არ არის; ეს არის ქრონიკული დაავადება. პაციენტებს შეუძლიათ იცოცხლონ დიაგნოზიდან 15-დან 25 წლამდე.
პარკინსონის დაავადება და ალცჰაიმერის დაავადება ორი განსხვავებული ნეიროდეგენერაციული დაავადებაა, რომლებიც გავლენას ახდენენ ტვინზე, მათ აქვთ მნიშვნელოვანი განსხვავებები. პარკინსონის დაავადება პირველ რიგში გავლენას ახდენს მოძრაობაზე, ხოლო ალცჰაიმერის დაავადება მეხსიერებასა და კოგნიტურ ფუნქციაზე.