უჯრედების დაბერება მკვეთრად ჩქარდება 40-დან 60 წლამდე
დაბერების ბიომარკერების მნიშვნელოვანი ნაწილის კონცენტრაცია ზოგჯერ იცვლება არა თანდათანობით, არამედ მკვეთრი ნახტომებით, რომელთაგან ორი ხდება 40-დან 60 წლამდე. ეს ხსნის ასაკთან დაკავშირებული მრავალი დაავადების შემთხვევების მკვეთრ ზრდას, იტყობინება სტენფორდის უნივერსიტეტის სამედიცინო სკოლის პრესსამსახური.
- „ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ არა მხოლოდ სხეულის ფუნქციონირება შეუფერხებლად იცვლება სხეულის ასაკის მატებასთან ერთად, არამედ ზოგჯერ დრამატული ცვლილებები ხდება ჩვენი უჯრედების მუშაობაში. მაგალითად, ირკვევა, რომ დაბერების ბიომარკერების ასეთი დრამატული ცვლილებები ხდება სიცოცხლის მეხუთე ათწლეულის შუა რიცხვებში, ხოლო სხვა ცვლილება ჩვეულებრივ ხდება სიცოცხლის მეშვიდე დეკადის დასაწყისში. ეს დამახასიათებელია ყველა ტიპის ბიომარკერისთვის“, - თქვა სტენფორდის უნივერსიტეტის პროფესორმა მაიკლ სნაიდერმა, რომლის სიტყვებსაც ციტირებს უნივერსიტეტის პრესსამსახური.
მეცნიერები ამ დასკვნამდე მივიდნენ 25-დან 75 წლამდე ასაკის დაახლოებით 100 მოხალისის ცხოვრებისეულ აქტივობაზე ყოვლისმომცველი დაკვირვების შემდეგ, რომელთაგან მეცნიერებმა რამდენიმე წლის განმავლობაში აიღეს სისხლისა და სხვა ბიოლოგიური სითხეების ნიმუშები. მეცნიერებმა გაზომეს უჯრედების დაბერებასთან დაკავშირებული ძირითადი ბიომარკერების კონცენტრაცია და დააკვირდნენ, თუ როგორ იცვლებოდა მათი პროპორცია მონაწილეთა ასაკის მატებასთან ერთად.
ამგვარად, მკვლევარებმა თვალყური ადევნეს ასაკთან დაკავშირებულ ცვლილებებს 135 ათასზე მეტი ცილის, რნმ-ის ჯაჭვების, სხვადასხვა სასიგნალო მოლეკულებისა და მიკროფლორას მიკრობების პროპორციებში, რომლებიც წარმოდგენილია მოხალისეთა სხეულის სხვადასხვა ორგანოებში. მათი დაახლოებით 81%-ის კონცენტრაცია, როგორც მეცნიერებმა დაადგინეს, მოხალისეთა აბსოლუტურ უმრავლესობაში იცვლებოდა არაწრფივი სახით.
ეს გამოიხატებოდა იმაში, რომ ამ ნივთიერებების პროპორციები დაკვირვების მონაწილეთა სხეულში ხანდახან მკვეთრად იცვლებოდა მათი სხეულის დაბერებისას, რაც ჩვეულებრივ ხდება სიცოცხლის 40-დან 60 წლამდე. პირველი ასეთი მნიშვნელოვანი ცვლილება ჩვეულებრივ ხდება 44 წლის ასაკში, ხოლო მეორე დაახლოებით 60 წლის ასაკში, პირველი დიდწილად დაკავშირებულია მეტაბოლიზმთან და სისხლის მიმოქცევის სისტემასთან, ხოლო მეორე დიდწილად დაკავშირებულია იმუნურ სისტემასთან, თირკმელებთან და გულთან.
თავდაპირველად, მეცნიერები ვარაუდობდნენ, რომ ზოგიერთი ცვლილება შეიძლება დაკავშირებული იყოს ქალებში მენოპაუზის დაწყებასთან, მაგრამ მონაცემების შემდგომმა ანალიზმა აჩვენა, რომ ისინი თანაბრად დამახასიათებელია ორივე სქესის წარმომადგენლებისთვის. ამ ცვლილებების არსებობა უჯრედებისა და ორგანოების დაბერების ტემპში, მეცნიერთა აზრით, განმარტავს, თუ რატომ იზრდება ასაკის მატებისას მრავალი დაავადების განვითარების ალბათობა, მათ შორის დემენცია და გულის სხვადასხვა დაავადება, მკვეთრად იზრდება გარკვეული ასაკის მიღწევისას.