დაბერების და ასაკთან დაკავშირებული დაავადებების მიზეზი
და ცუდ ჯანმრთელობაზე. კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა ჟურნალში PLOS Genetics.
ტრანსპოზონები შეადგენენ ადამიანის დნმ-ის დაახლოებით 45 პროცენტს და, როგორც წესი, ითრგუნებიან ახალგაზრდა, ჯანმრთელ უჯრედებში. ასაკთან ერთად იზრდება მათი აქტივობა, რაც დაკავშირებულია ასაკთან დაკავშირებულ სხვადასხვა დარღვევებთან. თუმცა, ჯერჯერობით უცნობია, არის თუ არა ტრანსპოზონის გაზრდილი აქტივობა დაბერების გვერდითი პროდუქტი თუ ასტიმულირებს დაბერებას.
მკვლევარებმა გააანალიზეს ლიმფობლასტების გენომის (ყველა გენის მთლიანობა) და ტრანსკრიპტომის (რნმ-ის ყველა ტრანსკრიპტის მთლიანობა) მონაცემები, რათა შეესწავლათ ტრანსპოსირებული ელემენტების LINE-1 ოჯახი, რომელიც შეადგენს ადამიანის გენომის დაახლოებით 17 პროცენტს. ამან შესაძლებელი გახადა გენების იდენტიფიცირება, რომლებიც გავლენას ახდენენ LINE-1 ექსპრესიაზე.
აღმოჩნდა, რომ არსებობს სულ მცირე რამდენიმე გენი, რომელსაც შეუძლია ტრანსპოზონების ექსპრესიის რეგულირება. ეს გენები შეადარეს 400-ზე მეტი ადამიანის გენომურ მონაცემებს, რამაც აჩვენა კავშირი LINE-1-ის გაზრდილ ექსპრესიასა და დაჩქარებული დაბერების ნიშნებს შორის.
მათი დასკვნების დასადასტურებლად მეცნიერებმა ჩაატარეს ექსპერიმენტები ადამიანის უჯრედებზე. IL16 და STARD5 გენების გადაჭარბებულმა გამოხატვამ გაზარდა LINE-1-ის საერთო ექსპრესია. უჯრედების დამუშავებამ IL16 პროტეინით ასევე გამოიწვია LINE-1-ის ექსპრესიის გაზრდა, რაც ადასტურებს ამ გენებისა და ცილების როლს, როგორც ტრანსპობინირებული ელემენტების აქტივობის რეგულატორების როლს. IL16 ძირითადად ცნობილია ინფექციაზე იმუნური პასუხის რეგულირებაში თავისი როლით, მაგრამ დადგინდა, რომ მისი დონე სისხლში იზრდება ასაკთან ერთად.