გულმავიწყობა დამოკიდებულია დღის პერიოდზე - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

გულმავიწყობა დამოკიდებულია დღის პერიოდზე

კვლევის შედეგები, რომელიც ჩაატარეს ტოკიოს აგრარული უნივერსიტეტის (იაპონია) ბიოლოგიურ მეცნიერებათა დეპარტამენტის წევრებმა, გამოქვეყნდა ჟურნალში Nature Communications.

თაგვებზე ექსპერიმენტების ჩატარებით მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ცხოველების უნარი, დაიმახსოვრონ ის, რაც ადრე ისწავლეს, დამოკიდებულია დღის დროზე.

პირველ რიგში, თაგვებმა გაიარეს სწავლის ფაზა - მათ წარუდგინეს ახალი ობიექტი, რომელსაც ისინი რამდენიმე წუთის განმავლობაში სწავლობდნენ. შემდეგ მათ კვლავ აჩვენეს ერთი და იგივე საგანი დღის სხვადასხვა დროს და იმის მიხედვით, თუ რამდენი ხანი დასჭირდათ ცხოველებს მისი მეორედ გაცნობისათვის, მეცნიერებმა შეაფასეს, ახსოვდათ თუ არა. თუ თაგვებს ახსოვდათ, რომ ისინი უკვე შეხვდნენ საგანს, მათ ნაკლები დრო დასჭირდათ ხელახალი კვლევისთვის.

  • შედეგი იყო ის, რომ ვარჯიშის ფაზა ჩატარდა თაგვების ნორმალურად გაღვიძებამდე ცოტა ხნით ადრე (რადგან თაგვები ღამის ცხოველები არიან, ეს დრო შეესაბამება ადამიანებში დილას), ხოლო ხელახალი გაცნობის ფაზა ჩატარდა ცხოველების ჩვეულებრივი დაძინებიდან მალევე (გვიანი საღამო ადამიანებში), თაგვებს მშვენივრად ახსოვდათ ობიექტი.

  • მაგრამ თუ საგანი ცხოველებს მეორედ წარუდგინეს პირველი გაცნობიდან ერთი დღის შემდეგ (ანუ ჩვენთან დილით ადრე), მათ დაივიწყეებული ჰქონდათ და კვლავ უნდა გაეცნოთ.

მკვლევარებმა ასევე დაადგინეს, რომ დავიწყების დონე დამოკიდებულია BMAL1 გენის ყოველდღიური აქტივობის რყევებზე. გაღვიძებამდე (დილით ადრე) ამ გენის აქტივობის დონე მინიმალურია, ხოლო ჩაძინებისთანავე (გვიან საღამოს) BMAL1 აქტივობა მაქსიმუმს აღწევს. მეხსიერებიდან მოგონებების აღდგენის უნარის ხარისხიც ანალოგიურად იცვლება.

როგორც კვლევის წამყვანმა ავტორმა, პროფესორმა სატოში კიდამ განმარტა, თუ ჩვენ შეგვიძლია გავარკვიოთ, როგორ შევამციროთ დავიწყება BMAL1 გენთან დაკავშირებული ნერვული ქსელების დამიზნებით, ეს აღმოჩენა დაეხმარება ადამიანებში მეხსიერების დეფიციტთან დაკავშირებული დაავადებების მკურნალობაში, როგორიცაა: დემენცია და ალცჰაიმერის დაავადება.

ამავდროულად, საიდუმლოდ რჩება, რატომ არის ასეთი ყოველდღიური რყევები მეხსიერებიდან მოგონებების აღდგენის უნარში. „ჩვენ ნამდვილად გვსურს გავიგოთ, რა ევოლუციური სარგებელი მოაქვს დღის გარკვეულ მონაკვეთში დავიწყების ბუნებრივ მზარდ მატებას“, - ამბობს კიდა.