ფრინველის გრიპით პოლარული დათვის სიკვდილის პირველმა შემთხვევამ მეცნიერთა ყურადღება მიიპყრო - რა საშიშროებაზე საუბრობენ ისინი
მიაღწია ძუძუმწოვარა ცხოველებამდე და ჩრდილოეთ ალასკაში პოლარული დათვის სიკვდილი გამოიწვია.
მეცნიერები თვლიან, რომ ვირუსმა შეიძლება გაართულოს ამ სახეობის გადარჩენა და დაავადება ახლა სერიოზულ საფრთხეს უქმნის ადამიანებს.
მიუხედავად იმისა, რომ ფრინველის გრიპი ძირითადად ფატალურია ფრინველებისა და ზოგიერთი ძუძუმწოვრებისთვის, ადამიანებში ჩვეულებრივ ის მსუბუქი სიმპტომებით ან უსიმპტომოდ მიმდინარეობს. მაგრამ პოლარული დათვის დაღუპვის ფაქტი სამეცნიერო სამყაროს აფრთხილებს. ამასთან დაკავშირებით, ალასტერ უორდმა, ლიდსის უნივერსიტეტის ბიომრავალფეროვნებისა და ეკოსისტემის მართვის ასოცირებულმა პროფესორმა, გაიხსენა გრიპის ვირუსების მაღალი ადაპტირება. მათი შედარებით მარტივი გენეტიკური კოდი იცვლება არა მხოლოდ მუტაციების, არამედ რეასორტაციის - გენეტიკური მასალის შერევით, რაც სრულიად ახალი კომბინაციების გაჩენას იწვევს.
სწორედ ამ სიტუაციაში, მონათესავე ვირუსები, რომლებიც აინფიცირებენ ერთსა და იმავე უჯრედს, ცვლიან გენეტიკურ მასალას და ქმნიან ახალ გენომებს, რამაც საბოლოოდ შეიძლება გამოიწვიოს რეზისტენტობა პარაზიტების მიმართ, გადარჩენა და რეპლიკაცია. და ეს ყველაფერი ხდება ვირუსის მასპინძელ ორგანიზმში.
ალბათ ამიტომაა, მეცნიერთა აზრით, ამჟამინდელი H5N1 შტამით ფრინველების სახეობების შთამბეჭდავი რაოდენობა რომაა დაინფიცირებული. თუმცა, ფრინველის გრიპის ვირუსების ადაპტაცია ძუძუმწოვარ მასპინძლებთან მოითხოვს ძალიან სპეციფიკურ გენეტიკურ ცვლილებებს. ისინი ჯერ არ გამოვლენილა ახლანდელ H5N1 შტამში, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ფრინველის გრიპით დაინფიცირდა ძუძუმწოვრების ზოგიერთი სახეობები, მეცნიერები ვერ გამორიცხავენ ვირუსის ვერტიკალურ გადაცემას ადამიანიდან ადამიანზე კონტაქტური გზით.
მაგალითად, თუ გადახედავთ ამჟამინდელი შტამით ინფიცირებული ძუძუმწოვრების ჩამონათვალს, შეგიძლიათ ნახოთ მტაცებლები, რომლებიც ნარჩენებს ჭამენ. გარდა ამისა, თუ სელაპი ან პოლარული დათვი აღმოაჩენს და შეჭამს ინფიცირებული ფრინველის თუნდაც ერთ ლეშს, H5N1-ის გავრცელება მის ნათესავებში ვერ იქნება აცილებული. მეცნიერებმა ჯერ ზუსტად არ იციან, როგორ დაინფიცირდა მკვდარი დათვი ვირუსით - ამას შემდგომი ტესტირება აჩვენებს. ახლა ძნელია სიკვდილის შედეგების პროგნოზირება მოსახლეობისთვის და მთელი სახეობისთვის, ისევე როგორც სხვა დიდი ცხოველებისთვის.
მაგრამ, ალასტერ უორდის თქმით, სავარაუდოა, რომ ინფიცირებული ცხოველების სია და H5N1-ის გეოგრაფია გაიზრდება, თუმცა ნელა.
ამ დროისთვის, რჩება მხოლოდ დაკვირვება, რათა სრულად მოვემზადოთ ადამიანებზე ადაპტირებული ახალი შტამის შესახვედრად. მეცნიერები უკვე შეშფოთებულნი არიან ძუძუმწოვრების ორგანიზმების უუნარობით, სათანადოდ გაუძლონ ვირუსს.