გერმანიაში მამაკაცის ჩონჩხი იპოვეს პროთეზირებული ხელით
გერმანიაში, ქალაქ ფრაისინგში, წმინდა გიორგის სამრევლო ტაძართან მილსადენის სამუშაოების დროს, მამაკაცის ჩონჩხი იპოვეს ხელის პროთეზით. დეტალები მოცემულია ბავარიის ძეგლთა დაცვის სახელმწიფო ოფისის განცხადებაში.
რადიოკარბონული დათარიღების გამოყენებით დადგინდა გარდაცვლილის სავარაუდო ასაკი. მამაკაცი 30-50 წლის ასაკში გარდაიცვალა. ცხოვრობდა შუა საუკუნეებში - 1450-1620 წლებში.
პროთეზმა გარდაცვლილის მარცხენა ხელზე ოთხი თითი შეცვალა. ლითონის კონსტრუქცია გარედან სავარაუდოდ ტყავით იყო დაფარული. შიგნით არის ქსოვილის ნარჩენები, რომელიც იცვდა კანს ლითონისგან. პროთეზი შედგება ოდნავ მოხრილი თითებისგან და წააგავს ხელის პოზიციას მოდუნებულ მდგომარეობაში. სტრუქტურა უძრავია.
ეს არ არის პირველი ასეთი აღმოჩენა. განცხადებაში ბავარიის ძეგლთა დაცვის სახელმწიფო უწყება განმარტავს, რომ ყველაზე ცნობილი „რკინის ხელი“ რაინდ გოტფრიდ ფონ ბერლიხინგენს ეკუთვნოდა. პროთეზს ატარებდა 1530 წლიდან. რაინდმა დაკარგა მარჯვენა ხელი ლანდშუთის ალყის დროს ქვემეხის გასროლის გამო. ფონ ბერლიხინგენის პროთეზი ტექნიკურად რთული დიზაინის იყო: ის მოძრავი იყო.
Live Science-ის თანახმად, შესწავლილია გვიანი შუა საუკუნეების (1300 - 1500 წწ.) და თანამედროვეობის (1500 - 1800 წწ.) დაახლოებით 50 მსგავსი მოწყობილობა. ეს სტრუქტურები აღმოაჩინეს ცენტრალურ ევროპაში. მსგავსი აღმოჩენები გაკეთდა სხვა რეგიონებშიც, მაგალითად ეგვიპტეში. ამგვარად, ლუქსორის მახლობლად, შეიხ აბდ ელ-ყურნას ნეკროპოლისში მდებარე ქალის საფლავში, არქეოლოგებმა შენიშნეს ხის პროთეზირებული დიდი თითი, ნათქვამია ბაზელის უნივერსიტეტის 2017 წლის განცხადებაში. დიზაინი 3 ათას წელზე მეტი ხნისაა, ის მეცნიერთა მიერ შესწავლილ ერთ-ერთ უძველეს პროთეზად ითვლება.