ანევრიზმა და მასთან ბრძოლა - ფარულად მიმდინარე დაავადების მკურნალობის თანამედროვე გზები
ანევრიზმა სისხლძარღვთა სისტემაში ვითარდება. ეს გახლავთ გენეტიკურად დეტერმინირებული სისხლძარღვის კედლის დეფექტის ადგილას გამოწვეული ცვლილება. ის ძირითადად აორტასა და თავის ტვინის მკვებავ არტერიებს ემუქრება.
„ნიუ ჰოსპიტალსის“ ნეიროქირურგი, ნეიროინტერვენციონისტი, მედიცინის დოქტორი ქეთევან მიქელაძე აღნიშნავს, რომ საერთო პოპულაციის დაახლოებით 5%-ს აღენიშნება ანევრიზმა. გამსკდარი ანევრიზმების შემთხვევა კი 10/100 000-ზე შეადგენს. მისივე განმარტებით, საქართველოში ანევრიზმის ფარულ ეტაპზე გავლენის შემთხვევები გეგმიური კვლევების შედეგად გახშირდა. დაავადების განვითარების რისკებსა და მკურნალობის გზებზე თავად ქეთევან მიქელაძე გვესაუბრება.
რა შეიძლება გახდეს ანევრიზმის გამომწვევი მიზეზი?
ანევრიზმის უშუალო მიზეზი უცნობია, თუმცა ცნობილია ფაქტორები, რომლებიც მისი განვითარების რისკს ზრდის. დაავადების გამომწვევი ძირითადი მიზეზი გენეტიკურია. ასევე რისკჯგუფში არიან ადამიანები სხვადასხვა დაავადებებით, მათ შორის, თირკმლის პოლიკისტოზი, შემაერთებელი ქსოვილის დაავადებები.
როგორ ვლინდება დაავადება?
ანევრიზმა უმეტესად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს. სიმპტომები ჩნდება, როდესაც უკვე ანევრიზმა იზრდება და ტვინის ქსოვილსა და ნერვებზე ახდენს ზეწოლას. აღნიშნული სიმპტომებია: ტკივილი თვალის არეში, გუგის გაფართოება, ნახევარი სახის დაბუჟება, მეტყველების გაძნელება, თავის ტკივილი, კოორდინაციის დარღვევა და კონცენტრაციის მოშლა.
რა რისკები ახლავს ანევრიზმას?
ანევრიზმის რისკები დაკავშირებულია მის მდებარეობასთან. ასევე დიდი მნიშვნელობა აქვს მის ზომასა და ფორმას. სწორედ ამ კრიტერიუმებით ფასდება ანევრიზმის რისკიანობა. მაგალითად, საძილე არტერიის 3 მმ ანევრიზმის გასკდომის შანსი 1%-ზე უფრო ნაკლებია, თუმცა ბაზილარული არტერისს ანევრიზმის - 5%-ს უახლოვდება.
როგორ ხდება ანევრიზმის დიაგნოსტირება?
დაავადების დიაგნოსტირების პირველადი მეთოდია MR ანგიორაფია. შემდეგ ეტაპზე ანატომიის დასაზუსტებლად კეთდება სპირალური კომპიუტერული ტომოგრაფია.
როგორია ანევრიზმის მკურნალობის ტრადიციული და თანამედროვე მეთოდები?
არსებობს ორი სახის მკურნალობა. ესენია ტრადიციული ღია ქირურგიული მეთოდი და თანამედროვე ენდოვასკულური მკურნალობა. მეთოდის შერჩევა ხდება პაციენტის ინდივიდუალური მაჩვენებლებიდან გამომდინარე. ამ დროს გასათვალისწინებელია ანევრიზმის განლაგება და ანატომია. სწორედ ამ ორი საკითხის გათვალისწინებით ხდება იმის გადაწყვეტა, თუ რომელი მეთოდი უფრო ოპტიმალურია კონკრეტული პაციენტისთვის.
უფრო დეტალურად რომ განვიხილოთ, რა ტიპის ანევრიზმების შემთხვევაში გამოიყენება ენდოვასკულური ქირურგია?
თავდაპირველად, ეს მეთოდი გამოიყენებოდა იმ შემთხვევებში, როდესაც ღია ქირურგიული მეთოდით რთული იყო ანევრიზმის კლიპირება. შემდგომ ეს ტექნოლოგია უფრო დაიხვეწა და მეტი შესაძლებლობები გაჩნდა. სწორედ ამიტომ დღეს მეთოდის არჩევა ხდება პაციენტის ინდივიდუალური მდგომარეობიდან გამომდინარე.
“ნიუ ჰოსპიტალსში“ ანევრიზმების ენდოვასკულური მკურნალობა თანამედროვე სტანდარტების დაცვით მაღალ დონეზე ხდება. კლინიკა აღჭურვილია იმ თანამედროვე აპარატურით, რომლითაც მსოფლიოს მოწინავე ქვეყნები მუშაობენ.
რა ტიპის პრევენციული ზომების მიღებაა შესაძლებელი?
პრევენცია ჯანმრთელი ცხოვრების წესის დაცვითაა შესაძლებელი. მნიშვნელოვანია თამბაქოზე უარის თქმა. სასურველია ფიზიკური აქტივობა და სპორტის რომელიმე სახეობით დაკავება. ანევრიზმის პრევენციაში გვეხმარება არტერიული წნევის კონტროლი.
როგორც ვიცით, უფასო კონსულტაციებს ატარებთ. ვის შეუძლია კონსულტაციაზე მოსვლა?
მათ, ვისაც დადასტურებული აქვს ანევრიზმა, შეუძლიათ ცხელ ხაზზე დარეკვით ჩემთან კონსულტაციაზე უფასოდ ჩაეწერონ შემდგომი მკურნალობის დაგეგმვის მიზნით.
