რა ემართება ტვინს სიკვდილის შემდეგ: მეცნიერული შეხედულება
ნტერესს იწვევს იმ ადამიანების ისტორიები, რომლებმაც განიცადეს კლინიკური სიკვდილი და გამობრუნდნენ. მეცნიერები ამ ისტორიებს უყურადღებოდ არ ტოვებენ და ცდილობენ შეისწავლონ რა ხდება სხეულსა და ტვინში სიკვდილის დროს და მის შემდეგ.
კვლევებმა აჩვენა, რომ სიკვდილის მოახლოების განცდა აღინიშნება ყოველი მეათე პაციენტში, ვისაც სიცოცხლის სერიოზული საფრთხე ემუქრება – მაგალითად, ისინი, ვინც კომაში ჩავარდა ტვინის ტრავმული დაზიანების, უბედური შემთხვევის ან ოპერაციის დროს. სასიკვდილო გამოცდილების ფენომენს აქტიურად იკვლევენ - მეცნიერები ცდილობენ გაიგონ ამ შეგრძნებების ბუნება.
პაციენტების გამოკითხვა, რომლებსაც აქვთ სიკვდილის მოახლოების გამოცდილება, აჩვენებს, რომ მხოლოდ 27% მიიჩნევს ამ გამოცდილებას სასიამოვნოდ. მათ შორის ყველაზე გავრცელებულ შეგრძნებებს შორის, ვინც კომიდან გამოვიდა ან სიკვდილის პირას იყო, არის დროის არანორმალურად სწრაფი გასვლა (87%), მოხტუნავე აზრები (65%), უკიდურესად ნათელი შეგრძნებები (63%), საკუთარი სხეულის დატოვების განცდა (53%).
გარდა ამისა, მოთხრობებში გამოსახულია თავისუფლებისა და ეიფორიის განცდა, გადახედვა ყველაფერს, რაც ხდება გვერდიდან, მანათობელი გვირაბი, კაშკაშა ციმციმები, ასევე ისტორიები, რომელთა მიხედვითაც მთელმა ცხოვრებამ თვალწინ ჩაიარა.
ზოგიერთი მათგანი, ვინც გადაურჩა კლინიკურ სიკვდილს, ამტკიცებს, რომ მათ ვერაფერი ნახეს და ყველაფერი, რაც მოხდა, დაძინებასა და გაღვიძებას ჰგავდა.
ყველაზე გავრცელებული შეხედულება სიკვდილთან დაკავშირებული გამოცდილების წარმოშობის შესახებ არის ის, რომ ყველა ეს შეგრძნება არის ერთგვარი ჰალუცინაციები, რომლებიც წარმოიქმნება ტვინში ჟანგბადის ნაკლებობის გამო, რომელიც დაკავშირებულია გულის გაჩერებასთან.
ტვინის ელექტრული აქტივობა, რომელიც შედგება სხვადასხვა სიხშირის რხევებისგან, აღირიცხება ელექტროენცეფალოგრამის გამოყენებით - განასხვავებენ ალფა, ბეტა, გამა და სხვა რიტმებს. გონებრივი აქტივობისთვის, ძილისა და ტვინში მიმდინარე სხვა პროცესებისთვის დამახასიათებელია სხვადასხვა სიხშირის რიტმები.
ზოგიერთი დაკვირვება მიუთითებს იმაზე, რომ გულის გაჩერების შემდეგ ტვინში შენარჩუნებულია კოგნიტური პროცესებისთვის დამახასიათებელი აქტივობა.
სწორედ ის იყო აღწერილი 2013 წელს ჩატარებულ კვლევაში ვირთხებზე ჩატარებული ექსპერიმენტის დროს - ტვინი მუშაობდა 30 წამის განმავლობაში მას შემდეგ, რაც ცხოველის გული გაჩერდა. მკვლევარები აღნიშნავენ, რომ ტვინის სხვადასხვა ნაწილში დაფიქსირებული აქტივობა უფრო მაღალი იყო, ვიდრე სიფხიზლის დროს.
არანაკლებ გასაკვირია 2017 წელს გარდაცვლილი პაციენტის ისტორია. მის სიცოცხლეს ხელსაწყოების დახმარებით ინარჩუნებდნენ და მათი გამორთვის შემდეგ (და სიკვდილი ექიმებმა დაადასტურეს), აპარატებმა ტვინის აქტივობა კიდევ 10 წუთის განმავლობაში აღრიცხეს. სურათი, რომელიც შეიძლება დარეგისტრირდეს EEG-ის გამოყენებით, მსგავსი იყო ღრმა ძილის დროს. შემთხვევა ერთეული არაა და ის მეცნიერებისთვის საინტერესოა.
სიკვდილის შემდეგ სიცოცხლესთან დაკავშირებული ერთ-ერთი უახლესი დისკუსია გამოწვეულია მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფის მიერ აღწერილი შემთხვევით. მათ მოახერხეს მომაკვდავი ადამიანის - 87 წლის მამაკაცის, რომელსაც ეპილეფსია აწუხებდა, ტვინის აქტივობის ჩაწერა.
მორიგი შეტევის დროს მათ ჩაატარეს უწყვეტი ელექტროენცეფალოგრამა, რათა გაეგოთ შეტევების ბუნება. თუმცა, კვლევის მსვლელობისას პაციენტს გულის შეტევა განუვითარდა და მოულოდნელად გარდაიცვალა. ამან ექიმებს საშუალება მისცა ჩაეწერათ მომაკვდავი ტვინის აქტივობა - უწყვეტი ეეგ-ის გამოყენებით.
„ჩვენ ჩავწერეთ აქტივობა სიკვდილამდე და შემდეგ 900 წამის განმავლობაში, მაგრამ განსაკუთრებული ყურადღება მივაქციეთ ცვლილებებს, რომლებიც მოხდა გულის გაჩერებამდე 30 წამით ადრე და 30 წამის შემდეგ“, - ამბობს კვლევის ერთ-ერთი მონაწილე ამზალ ზემარი ლუისვილის უნივერსიტეტიდან.
მეცნიერებმა დააფიქსირეს ცვლილებები, რომლებიც ძირითადად გავლენას ახდენს გამა და ალფა ტალღებზე. მსგავსი ცვლილებები დაფიქსირდა ზემოთ განხილულ ვირთხების კვლევაში.
ადამიანებში ეს ტალღები ასოცირდება, სხვა საკითხებთან ერთად, მოგონებებთან და, შესაბამისად, შესაძლებელია, რომ სიკვდილამდე ადამიანმა მართლაც დაინახოს მისი ცხოვრების სხვადასხვა მოვლენები. ეს არის ზუსტად ის, რაზეც საუბრობენ ის ადამიანები, ვინც გადაიტანა კლინიკური სიკვდილი.
ავტორებს მიაჩნიათ, რომ მათ მიერ მოპოვებული მონაცემები ძალიან მნიშვნელოვანია კონკრეტულად სიკვდილთან დაკავშირებული გამოცდილების და ზოგადად სიკვდილის პროცესის გასაგებად.