რა სიმპტომებით უნდა ამოვიცნოთ ფილტვის კიბო
უკანასკნელ ხანს ქვეყნის ონკოლოგიური დაავადებების სტრუქტურაში ერთ-ერთი წამყვანი ადგილი უკავია ფილტვის ავთვისებიან სიმსივნეს. მამაკაცები ფილტვის კიბოთი ქალებზე 7-10-ჯერ უფრო ხშირად ავადდებიან. დაავადების სიხშირე ასაკის პროპორციულად იმატებს - 60-69 წლის მამაკაცებს შორის ავადობა 60-ჯერ მეტია, ვიდრე 30-39 წლის ასაკში.
რა უწყობს ხელს ფილტვის კიბოს განვითარებას?
- რისკის ფაქტორია თამბაქოს მოწევა, განსაკუთრებით - დიდ ქალაქებში, სადაც ჰაერი ისედაც გაჯერებულია გამონაბოლქვი და ნამწვი აირებით. ჰაერში არსებული კანცეროგენული ნივთიერებანი დროთა განმავლობაში ფილტვების ეპითელური ქსოვილის სტრუქტურისა და ფუნქციების რღვევას იწვევს და ხელს უწყობს სიმსივნური ქსოვილის აღმოცენებას. ამასთანავე, თამბაქოს კვამლი ერთნაირად საშიშია როგორც მწეველებისთვის, ისე არამწეველებისთვისაც. მწეველთა არამწეველ ოჯახის წევრებს შორის დაავადება ორჯერ უფრო ხშირად გვხვდება, ვიდრე იმ ოჯახებში, სადაც თამბაქოს არ ეწევიან.
მეგაპოლისებში დაავადების ხელშემწყობ ფაქტორს წარმოადგენს ჰაერის დაბინძურება, უპირველეს ყოვლისა, ავტომანქანების გამონაბოლქვი მავნე აირებით.
რა ნიშნების საფუძველზე ხდება ფილტვის კიბოს ამოცნობა?
- ფილტვის კიბო კლინიკურად სხვადასხვანაირად ვლინდება. სურათი უმთავრესად სიმსივნის განვითარების სტადიაზეა დამოკიდებული. საწყის ეტაპზე დაავადებისთვის მკვეთრად დამახასიათებელი ნიშნები თავს არ იჩენს, რაც აძნელებს კიბოს ადრეულ სტადიაში დიაგნოსტიკას. დაავადება სამ სტადიად ვითარდება. პირველია ბიოლოგიური პერიოდი, რომელიც მოიცავს სიმსივნის განვითარების დასაწყისს. ამ დროს სიმსივნის ნიშნები რენტგენულად არ ვლინდება. მეორეა უსიმპტომო ანუ კლინიკური ნიშნების გამოვლენამდელი პერიოდი, როცა სიმსივნის ნიშნები მხოლოდ რენტგენულ გამოსახულებაზე ჩანს. მესამე, კლინიკურ პერიოდში, სიმსივნის ნიშნები უკვე დაავადებისთვის დამახასიათებელი სიმპტომების სახითაც იჩენს თავს. ფილტვის კიბოს ადრეულ სტადიაში გამოვლენა ძნელია. პაციენტების უმრავლესობა სამკურნალო დაწესებულებას მხოლოდ საგანგაშო ნიშნების გაჩენის შემდეგ მიმართავს, ეს კი დაავადების მეორე-მესამე პერიოდში ხდება და, წარმოიდგინეთ, კიბოს კლინიკური გამოვლინება ამ დროსაც კი არაერთგვაროვანი და განსხვავებულია.
რა ნიშნების საფუძველზე ხდება დაავადების ამოცნობა?
- ფილტვის კიბო კლინიკურად სხვადასხვანაირად ვლინდება. სურათი უმთავრესად სიმსივნის განვითარების სტადიაზეა დამოკიდებული. საწყის ეტაპზე დაავადებისთვის მკვეთრად დამახასიათებელი ნიშნები თავს არ იჩენს, რაც აძნელებს კიბოს ადრეულ სტადიაში დიაგნოსტიკას. დაავადება სამ სტადიად ვითარდება. პირველია ბიოლოგიური პერიოდი, რომელიც მოიცავს სიმსივნის განვითარების დასაწყისს. ამ დროს სიმსივნის ნიშნები რენტგენულად არ ვლინდება. მეორეა უსიმპტომო ანუ კლინიკური ნიშნების გამოვლენამდელი პერიოდი, როცა სიმსივნის ნიშნები მხოლოდ რენტგენულ გამოსახულებაზე ჩანს. მესამე, კლინიკურ პერიოდში, სიმსივნის ნიშნები უკვე დაავადებისთვის დამახასიათებელი სიმპტომების სახითაც იჩენს თავს. ფილტვის კიბოს ადრეულ სტადიაში გამოვლენა ძნელია. პაციენტების უმრავლესობა სამკურნალო დაწესებულებას მხოლოდ საგანგაშო ნიშნების გაჩენის შემდეგ მიმართავს, ეს კი დაავადების მეორე-მესამე პერიოდში ხდება და, წარმოიდგინეთ, კიბოს კლინიკური გამოვლინება ამ დროსაც კი არაერთგვაროვანი და განსხვავებულია.