ჩვენი ჯანმრთელობა: რა შეუძლია ვერცხლს
ათასობით წლის მანძილზე ვერცხლს გაუცნობიერებლად იყენებდნენ სხვადასხვა მიკრობის გასანადგურებლად. ძველი ბერძენი მკურნალები სამედიცინო მიზნებისთვის იყენებდნენ ვერცხლს, ამასთან მათ არ გააჩნდათ მტკიცებულებები, მხოლოდ პრაქტიკულ გამოცდილებას ეყრდნობოდნენ. რაც შეეხება ანტიბიოტიკებს, ისინი მხოლოდ წინა საუკუნეში გამოჩნდა და საკმაოდ სწრაფად დაკარგეს ასეთი მაღალი ეფექტურობა, რადგან ბაქტერიები ნაწილობრივ მასთან ადაპტირდნენ.
დღესდღეობით, ანტიბიოტიკების მიმართ ბაქტერიების მდგრადობის ზრდის პირობებში, მეცნიერებს სხვაგზა არ დარჩენიათ, გარდა იმისა, რომ უკვე ცნობილი ბუნებრივი ანტიბიოტიკური საშუალებები შეისწავლონ, შემდეგ კი სრულყონ ისინი.უკვე გამოჩნდა თხევადი ხსნარები ახალი ნანომოლეკულით–ვერცხლის ნანოკოლოიდით, რომლის ეფექტურობაცმეცნიერულადაა დამტკიცებული https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0734975008000918.
რა უნდა ვიცოდეთ ვერცხლის შესახებ ვერცხლს ჯანმრთელობისთვის სხვადასხვა სფეროში იყენებენ და მისი მოხმარება შესაძლებელია ყველაზე გავრცელებული დაავადებების პრობლემების გადასაჭრელად. მაგალითად, ნებისმიერ ადამიანს უწევს ისეთ სიმპტომებთან ბრძოლა, როგორიცაა ყელის ტკივილი, სურდო და ცხვირის გაჭედვა.კარგია, თუ ეს მხოლოდ რამდენიმე დღე გრძელდება. თუმცა, სიმტომები ზოგჯერ მთელი თვეების მანძილზე გაწუხებთ და ჩვეულ ცხოვრების რიტმს გვწყვეტენ. ახლა უკვე მსგავსი პრობლემების დასაძლევად გამოიყენება თანამედროვე ვერცხლი – ნანოკოლოიდი.
თუმცა, არსებობს ვერცხლის სხვა სახეებიც: ვერცხლი, რომელიც ძვირფასეულობისა და მაგიდის ჭურჭლის მასალად გამოიყენება. კოლოიდური ვერცხლი, რომელიც მედიცინაში გამოიყენება. ჩვენი სტატიაც სწორედ ვერცხლის ნანოკოლოიდსეძღვნება, ეს ნანომოლეკულაა, რომელიც შეიცავს ვერცხლის იონებს.
ამ ნანონაწილაკისაღმოჩენით მეცნიერებმა შეძლეს ასჯერ შეემცირებინათ ვერცხლის კონცენტრაცია და ამასთან ერთად შეენარჩუნებინათ მისი სასარგებლო ბაქტერიციდული თვისებებიც.მიუხედავად იმისა, რომ სხვა სახის ვერცხლს აქვს ლითონის მაღალი კონცენტრაცია, რომელსაც შეუძლია ორგანიზმში დაგროვება, რაც არასასურველია ჩვენი სხეულისათვის, ანტიბაქტერიული თვისებების არსებობის შემთხვევაშიც კი.
როგორ მოქმედებს ვერცხლის ნანოკლოიდი
პირველ რიგში, ვერცხლის ნანონაწილაკის მრავალსაფეხურიანი ანტიბაქტერიული ეფექტის მოქმედების 3 გზა არსებობს: ბაქტერიაში შეღწევის საშუალებას1; არღვევს ბაქტერიის სასიცოცხლო პროცესს, შიგნიდან გრევით2; უშუალოდ აღწევს უჯრედის ბირთვში და არღვევს მათი დაყოფის პროცესს3.
მეორე მხრივ, ვერცხლის ნანოკოლოიდიეხმარება ორგანიზმს ბაქტერიებთან, მათ შორის ანტიბიოტიკების მიმართ ნაწილობრივ ან მთლიანად რეზისტენტულ ბაქტერიებთან ბრძოლაში. ამ ფაქტს ადასტურებს მეცნიერული კვლევაც https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28411059.
მესამე მხრივ, ნანონაწილაკების მოქმედების კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ეფექტია – ბაქტერიული ბიოაპკის განადგურების უნარი, ისინი ბაქტერიებს თავდაცვისთვის განაწყობენ. ბიოაპკი შესაძლოა ერთ–ერთი მიზეზიაახშირი ავადობის.
ვაშინგტონში ჩატარებული კვლევების შედეგად დადგინდა https://pdfs.semanticscholar.org/b7b0/0fe95ae7dbd194731abda53090cd4878abd2.pdf, რომ მიკროორგანიზმები, რომლებიც ბიოაპკით არის დაფარული, ანტიბიოტიკების მიმართ მეტად მდგრადები არიან. ვერცხლის ნანოკოლოიდი უზრუნველყოფს ბიოაპკის რღვევას და ხელს უწყობს ანტიბაქტერიული ნივთიერებების უშუალოდ ანთების კერაში შეღწევას4.
ვერცხლის ნანოკოლოიდი ყელისა და ცხვირის პრობლემების დროს
ხშირად გვაწუხებს სიმპტომები, როგორიცაა ყელის ტკივილი და ღიტინი, სურდო და ცხვირის გაჭედვა. ვერცხლის ნანოკოლოიდიყელის და ცხვირის სპრეის სახითდაგეხმარებათ ანთების ბრძოლაში და ამ სიმპტომების მოხსნაში.
დღეს დღეობით აფთიაქებში შესაძლებელია ვერცხლის ნანოკოლოიდის შემცველ ისეთისაშუალებების შეძენა, რომლებიც ნებადართულია ბავშვბეში 0 ასაკიდან და ორსულებშიც.
1 https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/la101768n
2 https://pubs.acs.org/doi/10.1021/ac400245j
3 https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10534-010-9381-6
4 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20938718, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28411059.
R