პოლიურია და ხშირი შარდვა
გამოყოფილი შარდის რაოდენობა სხვადასხვაა - 700 მილილიტრიდან 3 ლიტრამდე. შარდვის გახშირება რამდენიმე სახისაა:
- იზრდება გამოყოფილი შარდის მოცულობა, რასაც მედიცინის ენაზე პოლიურია ეწოდება;
- ხშირდება შარდვა, თუმცა გამოყოფილი შარდის ჯამური მოცულობა უცვლელია;
- შარდვაც ხშირდება და შარდის მოცულობაც იმატებს.
შარდვის გახშირებას შესაძლოა თან ახლდეს დისკომფორტი შარდვისას, შარდის შეკავების გაძნელება. ზოგჯერ პაციენტები ხშირ შარდვას უჩივიან, თუმცა მათ ეს შეგრძნება მხოლოდ იმიტომ უჩნდებათ, რომ ღამის განმავლობაში რამდენჯერმე უწევთ შარდის ბუშტის დაცლა, რეალურად კი გამოყოფილი შარდის მოცულობა უცვლელია. ღამით შარდვის გახშირებას მედიცინაში ნიქტურიას უწოდებენ. ის ზოგჯერ დაავადებაზე მიუთითებს, არცთუ იშვიათად კი იმის ბრალია, რომ ადამიანი საღამო ხანს ან უშუალოდ ძილის წინ იღებს სითხეს, ანდა დღის განმავლობაში იმაზე მეტ წყალს სვამს, ვიდრე სხვები.
მიზეზები
ამრიგად, შარდის რაოდენობის მომატება და შარდვის გახშირება, რომლის დროსაც ნორმალური რაოდენობის შარდი გამოიყოფა, სხვადასხვა რამაა. ბუნებრივია, მიზეზიც სხვადასხვა აქვს, თუმცა ამ ორ მდგომარეობას მაინც ერთად განიხილავენ, რადგან შეუძლებელია, დიდი რაოდენობის შარდი ისე გამოიყოს, შარდვა არ გახშირდეს.
შარდვის გახშირების მიზეზებია:
- შარდის ბუშტისა და საშარდე გზების ინფექცია, უმეტესად - ქალებსა და ბავშვებთან;
- შარდის შეუკავებლობა;
- პროსტატის - წინამდებარე ჯირკვლის - გადიდება, რომელიც არ არის დაკავშირებული სიმსივნესთან, ანუ პროსტატის კეთილთვისებიანი ჰიპერპლაზია (50 წლიდან);
- ქვედა საშარდე გზებში კენჭის (კონკრემენტის) არსებობა.
შარდის რაოდენობის მომატებას იწვევს:
- არაკონტროლირებული ან არადიაგნოსტირებული შაქრიანი დიაბეტი. ეს პოლიურიის ერთ-ერთი ხშირი მიზეზია, თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ მისი არარსებობა არ გამორიცხავს შაქრიანი დიაბეტის დიაგნოზს. დიაგნოზი არ ემყარება კლინიკურ სიმპტომებს, შაქრიანი დიაბეტის გამორიცხვის მიზნით აუცილებელია სისხლში გლუკოზის კონტროლი.
- დიდი რაოდენობით სითხის მიღება. ამ მდგომარეობას მედიცინაში პოლიდიფსია ეწოდება.
- უშაქრო დიაბეტი - ამ დაავადების დროს დარღვეულია ანტიდიურეზული ჰორმონის პროდუქცია. ეს ჰორმონი უზრუნველყოფს თირკმლის მილაკებში სითხის უკუშეწოვას და არეგულირებს გამოყოფილი შარდის რაოდენობას. განასხვავებენ ორი ტიპის უშაქრო დიაბეტს. ცენტრალური ტიპის დიაბეტის დროს ჰორმონი ნაკლები რაოდენობით წარმოიქმნება. ზოგჯერ თირკმელი სათანადოდ ვერ რეაგირებს ამ ჰორმონზე. ამ შემთხვევაში ნეფროგენულ (თირკმლისმიერ) უშაქრო დიაბეტზე საუბრობენ.
- შარდმდენი პრეპარატების ან ისეთი ნივთიერებების მიღება, რომლებიც აძლიერებს შარდის გამოყოფას (მაგალითად, ყავა, ალკოჰოლი).
- თირკმლის ზოგიერთი ქრონიკული დაავადების დროს შარდი თავდაპირველად ასევე დიდი რაოდენობით გამოიყოფა, ვინაიდან დარღვეულია სითხის უკუშეწოვა დაზიანებული თირკმლის მიერ.
გახშირებული შარდვისას საჭირო გამოკვლევები
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */
ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
გახშირებული შარდვისა და შარდის რაოდენობის მატების გამო ექიმს ბევრი მიმართავს. ზოგჯერ ეს პაციენტის მცდარი შთაბეჭდილებაა - შარდის რაოდენობის მატება გამოკვლევით არ დასტურდება, მაგრამ არის შემთხვევები, როცა ჩივილს საკმაოდ მძიმე დაავადება უდევს საფუძვლად, ამიტომ სასურველია ვიცოდეთ სიმპტომები, რომელთა იგნორირებაც საშიშია.
ექიმს აუცილებლად უნდა მივმართოთ, თუ ხშირ შარდვას და შარდის რაოდენობის მომატებას თან ახლავს:
- ქვედა კიდურების სისუსტე - არ არის გამორიცხული ზურგის ტვინის დაზიანება;
- ტემპერატურის მომატება და წელის ტკივილი - სავარაუდოა საშარდე სისტემის ინფექცია;
- სიმპტომების მოულოდნელი აღმოცენება ან აღმოცენება სიცოცხლის პირველი წლების განმავლობაში;
- ღამით ოფლიანობა, ხველა, წონის კლება, განსაკუთრებით - როცა პაციენტი მწეველია;
- ფსიქოლოგიური პრობლემები.
ექიმი გულდასმით კრებს ინფორმაციას სიმპტომების შესახებ, ატარებს სრულყოფილ გასინჯვას. მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე იბადება ეჭვი ამა თუ იმ დაავადების თაობაზე. ქვემოთ მიმოვიხილავთ შარდვის გახშირებისა და შარდის რაოდენობის მომატების გამომწვევ დაავადებებს და გაგაცნობთ მათ დამადასტურებელ სადიაგნოზო კვლევებს.
