იმპეტიგო: კანის ინფექცია, რომლის შესახებაც აუცილებლად უნდა ვიცოდეთ
ის იწყება წითელი წყლულებით, რომლებიც სკდება, წარმოქმნის თაფლისფერ ქერქს და საბოლოოდ ქრება ნაწიბურის გარეშე. მიუხედავად იმისა, რომ იმპეტიგო, როგორც წესი, მსუბუქი და ადვილად სამკურნალოა, მისი გადამდები ბუნება და განმეორებითი ეპიზოდების პოტენციალი ყურადღებას მოითხოვს.
რა იწვევს იმპეტიგოს?
იმპეტიგო გამოწვეულია ბაქტერიებით, ყველაზე ხშირად ოქროსფერი სტაფილოკოკით (Staphylococcus aureus) ან A ჯგუფის სტრეპტოკოკით (Streptococcus pyogenes). ეს ბაქტერიები კანზე ცხოვრობენ და ჩვეულებრივ, პრობლემას არ იწვევენ, თუ არ მოხვდებიან კანის დაზიანებულ უბანზე, როგორიცაა ნაკაწრი, მწერის ნაკბენი, ეგზემა ან სხვა სახის კანის გაღიზიანება. ბაქტერიებს უმარტივესად შეუძლიათ შეაღწიონ კანის ზედაპირზე, რის შემდეგაც ვითარდება ინფექცია.
სიმპტომები ბავშვებსა და მოზრდილებში
ბავშვებში იმპეტიგო ხშირად ჩნდება სახეზე, განსაკუთრებით ცხვირისა და პირის ირგვლივ, ასევე ხელებსა და ფეხებზე. პირველი ნიშნებია წითელი ლაქები, რომლებიც სწრაფად გადაიქცევა პატარა, სითხით სავსე ბუშტუკებად. ეს ბუშტუკები სკდება, ტოვებს მოწითალო, ეროზირებულ ზედაპირს, რომელიც მალევე იფარება დამახასიათებელი თაფლისფერი ქერქით. ქავილი ხშირია, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს ინფექციის გავრცელებას სხეულის სხვა ნაწილებზე. ლიმფური კვანძები, რომლებიც ინფექციის მახლობლად მდებარეობს, შეიძლება გადიდდეს და მტკივნეული გახდეს.
მოზრდილებში იმპეტიგოს სიმპტომები მსგავსია, მაგრამ შესაძლოა უფრო ვრცელი ან მძიმე იყოს, განსაკუთრებით თუ მოზრდილს აქვს დასუსტებული იმუნური სისტემა ან სხვა თანმხლები კანის დაავადება. მოზრდილებშიც ხშირია სახე, კისერი, ხელები და ფეხები, მაგრამ შესაძლოა გამოჩნდეს სხეულის ნებისმიერ ნაწილზე, სადაც კანი დაზიანებულია.
გადამდებია თუ არა იმპეტიგო?
დიახ, იმპეტიგო უაღრესად გადამდებია. ის ვრცელდება უშუალო კონტაქტით დაინფიცირებულ პირთან ან დაბინძურებულ ნივთებთან, როგორიცაა ტანსაცმელი, თეთრეული, პირსახოცები ან სათამაშოები. სწორედ ამიტომ არის იმპეტიგო ასე გავრცელებული ბავშვთა დაწესებულებებში, სადაც ბავშვები ახლო კონტაქტში არიან ერთმანეთთან.
მკურნალობა
იმპეტიგოს მკურნალობა დამოკიდებულია ინფექციის სიმძიმეზე. მსუბუქი შემთხვევები ხშირად მკურნალობს ადგილობრივი ანტიბიოტიკური მალამოებით, როგორიცაა მუპიროცინი ან ფუზიუმის მჟავა. მალამო უნდა წაისვათ დაზიანებულ ადგილზე დღეში რამდენჯერმე, ექიმის დანიშნულების მიხედვით.
უფრო ვრცელი ან მძიმე ინფექციების დროს საჭიროა ორალური ანტიბიოტიკები, მაგალითად, ცეფალექსინი ან ამოქსიცილინ-კლავულანატი. ანტიბიოტიკის კურსი სრულად უნდა იქნას მიღებული, თუნდაც სიმპტომების გაუმჯობესების შემდეგ, რათა თავიდან იქნას აცილებული რეციდივი და რეზისტენტობის განვითარება.
მკურნალობის გარდა, მნიშვნელოვანია დაზიანებული უბნების სისუფთავის შენარჩუნება. ნაზად დაიბანეთ საპნითა და წყლით და მოაცილეთ ქერქები, რათა ანტიბიოტიკმა უკეთ შეაღწიოს კანში.
რატომ ვითარდება იმპეტიგო განმეორებით?
იმპეტიგოს განმეორებითი განვითარება შეიძლება რამდენიმე მიზეზით იყოს გამოწვეული:
- არასრული მკურნალობა: თუ ანტიბიოტიკის კურსი არ დასრულდება, ბაქტერიები შეიძლება გადარჩნენ და ინფექცია ხელახლა განვითარდეს.
- ქრონიკული გადამტანობა: ზოგიერთი ადამიანი შეიძლება იყოს ბაქტერიის „გადამტანი“ ცხვირის ღრუში ან კანის სხვა უბნებზე, რაც ზრდის განმეორებითი ინფექციის რისკს.
- ცუდი ჰიგიენა: ხელების არასაკმარისი დაბანა ან დაზიანებული კანის მოვლის უგულებელყოფა ხელს უწყობს ბაქტერიების გავრცელებას.
- კანის თანმხლები დაავადებები: ეგზემა, ფსორიაზი ან კანის სხვა დაავადებები, რომლებიც აზიანებს კანის ბარიერს, ზრდის ინფექციის მიმართ მგრძნობელობას.
- დასუსტებული იმუნური სისტემა: იმუნოდეფიციტის მქონე პირები უფრო მიდრეკილნი არიან განმეორებითი ინფექციებისკენ.
როგორ დავიცვათ თავი?
იმპეტიგოსგან თავის დასაცავად და მისი გავრცელების თავიდან ასაცილებლად მნიშვნელოვანია შემდეგი ზომების მიღება:
- ხელების ხშირი და საფუძვლიანი დაბანა: ეს არის ყველაზე ეფექტური გზა ბაქტერიების გავრცელების შესაჩერებლად. ასწავლეთ ბავშვებსაც ხელების სწორად დაბანა.
- დაზიანებული კანის დაფარვა: ნაკაწრები, ჭრილობები, მწერის ნაკბენები და სხვა კანის დაზიანებები უნდა დაიფაროს სუფთა სახვევით, რათა ბაქტერიებმა არ შეაღწიონ.
- პირადი ნივთების ჰიგიენა: არ გაუზიაროთ პირსახოცები, თეთრეული, ტანსაცმელი და სხვა პირადი ნივთები სხვებს.
- დაინფიცირებულ პირებთან კონტაქტის შეზღუდვა: თუ ოჯახის წევრს აქვს იმპეტიგო, შეძლებისდაგვარად შეზღუდეთ მასთან ახლო კონტაქტი, სანამ ინფექცია არ განიკურნება.
- ფრჩხილების მოკლედ დაჭრა: ეს ხელს უშლის ბაქტერიების დაგროვებას ფრჩხილების ქვეშ და ამცირებს ქავილის დროს კანის დაზიანების რისკს.
- სპორტული ეკიპირების დეზინფექცია: თუ ბავშვი სპორტით არის დაკავებული, დარწმუნდით, რომ სპორტული ეკიპირება რეგულარულად იწმინდება და დეზინფიცირდება.
იმპეტიგო უსიამოვნო, მაგრამ, როგორც წესი, ადვილად სამკურნალო ინფექციაა. დროული დიაგნოსტიკა და სწორი მკურნალობა მნიშვნელოვანია გართულებების თავიდან ასაცილებლად და ინფექციის გავრცელების შესაჩერებლად. თუ ეჭვი გეპარებათ იმპეტიგოს არსებობაზე, აუცილებლად მიმართეთ ექიმს.
