რატომ გვექავება კანი? - როგორ განვასხვაოთ გამომწვევი მიზეზები და დიაგნოსტირების რა მეთოდები არსებობს?
- როგორია ქავილის ხასიათი და ინტენსივობა კანის სხვადასხვა პათოლოგიის დროს?
- კანის პარაზიტული დაავადებებისთვის დამახასიათებელია ქავილი უმთავრესად ღამით. ესაა მისი ერთგვარი განმასხვავებელი ნიშანი კანის სხვა დაავადებებისგან. კანის მიკოზების დროს ქავილი ასევე შემაწუხებელია, მაგრამ სხვაგვარი პერიოდულობა ახასიათებს. ქავილს თან ახლავს წვა, კანზე ნაპობების გაჩენისას ან ინფიცირებისას - ტკივილიც. ტკივილი ახასიათებს პრურიგოსაც.
პრურიგოს დროს პაციენტები უჩივიან კანის შეტევით შემაწუხებელ ქავილს, უძილობას, ქრონიკული დაღლილობის შეგრძნებას. ხშირად ქავილი იმდენად მტანჯველია, რომ პაციენტები თავს ვეღარ იკავებენ და საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში კი იქავებენ კანს. დაავადებული ადამიანი ხდება ასოციალური, გაურბის საზოგადოებას, მუდამ უგუნებოდაა, ქავილის გახსენებაზეც კი ეწყება ქავილის პაროქსიზმი, რომელიც უცხრება მხოლოდ ენერგიული, სისხლმდენი მოფხანის შემდეგ.
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */
ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
- როგორ ხდება კანის ქავილის დროს დიაგნოსტიკა და დაავადებათა დიფერენცირება?
- მქავანა დერმატოზის დიაგნოსტიკისთვის აუცილებელია ანამნეზის დროული და სწორი შეკრება, ფიზიკალური და ლაბორატორიული კვლევები: გამონაყარის დათვალიერება ექიმის მიერ, საჭიროების შემთხვევაში - დერმატოსკოპითაც. კანის ანაფხეკის ციტოლოგიური კვლევა კანის ავთვისებიან დაავადებაზე ეჭვის დროს ტარდება. კანის მიკოზზე ეჭვის შემთხვევაში საჭიროა კანის დათვალიერება სიბნელეში ვუდის ნათურით (შესაძლოა ჩატარდეს კანის ანაფხეკის მიკროსკოპიული გამოკვლევაც კალიუმის ჰიდროქსიდით). კანის მეორეული ინფიცირებისას საჭიროა ბაქტერიოლოგიური და ბაქტერიოსკოპიული ანალიზი. დემოდეკოზზე ეჭვისას ინიშნება დემოდექსზე კანისა და წამწამების ლაბორატორიული კვლევა.
ორსულთა ქავილის დიფერენცირებისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება ფიზიკალურ გამოკვლევას. ნაკაწრები, რომლებიც ფხანის შედეგად ჩნდება, შესაძლოა დაინფიცირდეს. ნაფხანი და ნაჭდევები დაფარულია ოქროსფერი ქერქით და წითელი გარსით. სისხლში მომატებულია ნაღვლის მჟავების რაოდენობა. შესაძლოა მოიმატოს ტუტე ფოსფატაზის აქტივობამ, ალანინამინოტრანსფერაზისა და ბილირუბინის შემცველობამ შრატში (სიყვითლე, ჩვეულებრივ, გამოხატული არ არის). კანის ბიოფსია ამ დროს არაინფორმაციულია.
ორსულთა ქავილის დიაგნოსტიკისას უნდა გამოირიცხოს ქავილის სხვა მიზეზები: შაქრიანი დიაბეტი, ჭიებით ინვაზია, მედიკამენტებზე ან საკვებზე ალერგიული რეაქცია და სხვა. პარაონკოლოგიურ დერმატოზზე ეჭვის შემთხვევაში პაციენტი აუცილებლად უნდა გაიგზავნოს ონკოლოგიურ გამოკვლევაზე. ატოპიური დერმატიტის ქავილით მიმდინარე კანის სხვა დაავადებებისგან დიფერენცირებისთვის საჭიროა სისხლში სპეციფიკური ანტისხეულების განსაზღვრა. უნდა დადგინდეს, რომელი საყოფაცხოვრებო, კვებითი, მცენარეული თუ ბაქტერიული ანტიგენი იწვევს კონკრეტულ პირთან ალერგიულ რეაქციას.
- როგორ მკურნალობენ?
- ალერგოდერმატოზების მკურნალობისას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება ალერგენის ზემოქმედების შეწყვეტას. ანტიჰისტამინური პრეპარატების დანიშვნას. საჭიროების შემთხვევაში - ადგილობრივ სიმპტომურ მკურნალობას. კორტიკოსტეროიდების მალამოები ეფექტურია ოკლუზიური სახვევის ქვეშ პენეტრაციის გასაზრდელად და ქავილის ბარიერის შესაქმნელად. ამ პრეპარატების ხმარება შეიძლება ორი კვირის განმავლობაში.
ზოგჯერ კერის შიგნით კორტიკოსტეროიდების ინექციაც შეჰყავთ. მისი გამეორება შეიძლება 2-4 კვირის შემდეგ. შესაძლებელია ადგილობრივად ანტიჰისტამინური პრეპარატების ხმარებაც. მაგალითად, დიმედროლიანი გელისა, ფენისტილის გელისა, ქავილის საწინააღმდეგო პუდრისა, ქაფურის ან ანესთეზინის შემცველი მალამოებისა. ჩვენი ფარმაცევტული ბაზარი ამჟამად მდიდარია ამ სამკურნალწამლო ფორმებით. შესაძლოა ჩატარდეს ფოტოთერაპია ან კრიოთერაპია, მაგალითად, კვანძოვანი პრურიგოს ან დისჰიდროზული დერმატიტის დროს.
ხანდახან ტარდება ცალკეული კერების ექსციზიაც. შესაძლოა შედეგიანი აღმოჩნდეს სელექციური სეროტონინის ინჰიბიტორების გამოყენება. კვანძოვანი პრურიგო ხშირად არ ექვემდებარება მკურნალობას. პარაონკოლოგიური დერმატოზის მქონე პაციენტი აუცილებლად უნდა გაიგზავნოს ონკოლოგიურ გამოკვლევაზე. მკურნალობა მიმართული უნდა იყოს ძირითადი დაავადების წინააღმდეგ. ავთვისებიანი ახალწარმონაქმნის წარმატებულ მკურნალობაზე მეტყველებს პარაონკოლოგიური დერმატოზების უკუგანვითარება.
მქავანა დემატოზების მკურნალობის ერთ-ერთი წესია, ავუხსნათ პაციენტს, თავი შეიკავოს ქავილისგან, რადგანაც ეს პროცესს უმართავს და შეუქცეველს ხდის. ამ მიზნით ექიმი ურჩევს, ღამღამობით (რადგან გაუცნობიერებელი ქავილი ღამღამობით უფრო ხშირია) ჩაიცვას სპეციალური პიჟამა, რომელშიც კანის მოქავებას ვერ მოახერხებს. ატოპიური დერმატიტი მოითხოვს ხანგრძლივ კონტროლს, კომპლექსურ მიდგომას. მკურნალობა მოიცავს ბაზისურ და ანთების საწინააღმდეგო თერაპიათა ადეკვატურ კომბინაციას. ალერგენის გამორიცხვა ან მასთან კონტაქტის შემცირება დაავადების გამწვავებას აბრკოლებს.
ამისათვის საჭიროა ოთახების განიავება, დალაგება, სუფთა ჰაერზე სეირნობა, ყოველდღიური აბაზანა, პირადი ჰიგიენის დაცვა. დიდი მნიშვნელობა აქვს კვების სწორ რეჟიმს. პათოგენეზური თერაპია გულისხმობს ქავილის მოხსნას და დარღვეული ძილის მოწესრიგებას. გარეგანი თერაპია კლინიკური სურათის გათვალისწინებით უნდა წარიმართოს.
