პიროვნული ზრდის ნაკლებობა იწვევს დემენციას - ამბობენ მეცნიერები
- აშშ-ს ილინოისის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა დაასკვნეს, რომ დაბალმა ფსიქოლოგიურმა კეთილდღეობამ შეიძლება გაზარდოს დემენციის განვითარების რისკი. კვლევამ აჩვენა, რომ ცხოვრებაში მიზნის ნაკლებობა და პიროვნული ზრდის შეზღუდული შესაძლებლობები შეიძლება წინ უსწრებდეს ზომიერ და შემდეგ მძიმე კოგნიტურ დაქვეითებას, იტყობინება The Guardian.
კვლევისთვის მკვლევარებმა ილინოისში 910 ადამიანის ფსიქოლოგიურ კეთილდღეობას აკვირდებოდნენ საშუალოდ 14 წლის განმავლობაში, რათა დაედგინათ, განუვითარდათ თუ არა მათ კოგნიტური დარღვევები ან დემენცია.
ყოველწლიურად მონაწილეები იტარებდნენ ფსიქოლოგიურ კეთილდღეობის ტესტს. ის მოიცავდა ისეთ ასპექტებს, როგორიცაა ცხოვრების მიზანი, პოზიტიური ურთიერთობა სხვებთან, პიროვნული ზრდა, საკუთარი თავის მიღება და ფსიქოლოგიური ავტონომია. შემდგომი დაკვირვების დროს მონაწილეთა 29%-ს დაუსვეს მსუბუქი კოგნიტური უკმარისობის დიაგნოზი და მათ შორის 34%-ს მოგვიანებით განუვითარდა დემენცია. საბოლოო ანალიზი მოიცავდა 229 მონაწილის მონაცემებს, რომელთაგან 73-ს განუვითარდა დემენცია.
შედარებამ აჩვენა, რომ დარღვევების მქონე მონაწილეებს ჰქონდათ ფსიქოლოგიური კეთილდღეობის უფრო დაბალი დონე. უფრო მეტიც, ფსიქოლოგიური პრობლემების მქონე ადამიანებში კოგნიტური ფუნქცია უფრო სწრაფად გაუარესდა.
კოგნიტური ფუნქციები არის ტვინის ყველაზე რთული შესაძლებლობები, რომლებიც საშუალებას აძლევს ადამიანს აზრობრივად აღიქვას მისგარშემო არსებული სამყარო და საკუთარი თავი. მათი გაუარესების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ალცჰაიმერის დაავადებაა. ამ დაავადების სიმპტომებია მეხსიერების დაქვეითება, მეტყველების პრობლემები და ორიენტაციისა და თავის მოვლის უნარის დაკარგვა.
დოქტორმა რიჩარდ ოკლიმ, ალცჰაიმერის საზოგადოებიდან, თქვა, რომ ფსიქიკურ კეთილდღეობაზე ზრუნვა და სოციალურად აქტიური ყოფნა დაგეხმარებათ დემენციის განვითარების რისკის შემცირებაში. თუმცა, მისი თქმით, საჭიროა შემდგომი კვლევა, რათა გაირკვეს, თუ რა გავლენას ახდენს ფსიქოლოგიური პრობლემები კოგნიტური დაქვეითების განვითარებაზე.
ადრე მეცნიერები დემენციას უწოდებდნენ თანამედროვე ცივილიზაციის დაავადებას. კლასიკური ბერძნული და რომაული სამედიცინო ტექსტების ახალი ანალიზი აჩვენებს, რომ მეხსიერების მძიმე დაქვეითება და ალცჰაიმერის დაავადება, რომელიც დღეს გავრცელებულია, ძალზე იშვიათი იყო 2000-დან 2500 წლის წინ, არისტოტელეს, გალენისა და პლინიუს უფროსის დროს. მათ დაასკვნეს, რომ ალცჰაიმერის დაავადება და მასთან დაკავშირებული დარღვევები თანამედროვე გარემოს დაავადებებია.