მადლიერება გაგაბედნიერებთ
მეცნიერები ამბობენ, თუ „მადლობა“ ნამდვილად განცდისეულია, მაშინ ადამიანები ბევრად უფრო ბედნიერები და ჯანმრთელები არიან. ამიტომაც გვირჩევენ, რომ მადლიერება მუდმივად გამოვხატოთ, რადგან ეს ადამიანის ისეთი შინაგანი მდგომარეობაა, რომელსაც ნამდვილი სიკეთე მოაქვს მათთვის, ვინც ამ სიტყვას გულით წარმოთქვამს.
2015 წელს ფსიქოლოგებმა, დოქტორმა რობერტ ემონსმა და მაიკლ მაკქულოუმ, გამოაქვეყნეს კვლევა, რომელიც მადლიერების ფიზიკურ შედეგებს ასახავდა. კვლევაში მონაწილეთა ერთ მესამედს სთხოვეს, დღიური ეწარმოებინათ იმ მოვლენების ირგვლივ, რომლებიც კვირის განმავლობაში მოხდა და რომლის მადლიერნიც იყვნენ. მეორე მესამედს იმ ყოველდღიური მოვლენების აღნუსხვა სთხოვეს, რომლებმაც მათი გაღიზიანება გამოიწვია. ხოლო ჯგუფის მესამე ნაწილს უნდა დაეფიქსირებინა ისეთი სიტუაციები თუ ამბები, რომლებთანაც ნეგატიური ბმა აკავშირებდათ. ათკვირიანი კვლევის ბოლოს თითოეული ჯგუფის წევრებს სთხოვეს ჩაეწერათ, როგორ გრძნობდნენ თავს.
მადლიერების გამომხატველი ჯგუფის ცნობები, დანარჩენ ორ გუნდთან შედარებით, გაცილებით ოპტიმისტური და პოზიტიური იყო. გარდა ამისა, მადლიერების გამომხატველი გუნდი ფიზიკურად უფრო აქტიურად გამოიყურებოდა და ექიმთან ნაკლებ ვიზიტს აფიქსირებდა, ვიდრე ისინი, რომლებმაც მხოლოდ ნეგატიურ გამოცდილებაზე მოახდინეს აქცენტირება.
უკეთესი ფიზიკური ჯანმრთელობა
მადლიერების ფიზიკურ ეფექტებზე ჩატარებულმა სხვა კვლევამ კიდევ უფრო ხელშესახები შედეგები აჩვენა. პოზიტივზე კონცენტრირებამ და მადლიერების გრძნობით სისავსემ შეიძლება თქვენი ძილის ხარისხიც კი გააუმჯობესოს და გაღიზიანებული და დეპრესიული განწყობები შეანელოს.
მადლიერება და თქვენი ტვინი
იმის მიზეზები, თუ რატომ აქვს მადლიერებას ასეთი გავლენა ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობაზე, ჩვენს ტვინში იღებს სათავეს. კალიფორნიის უნივერსიტეტის მკვლევრების მიერ ჩატარებულ ნეიროლოგიურ ექსპერიმენტში კომპიუტერული ტომოგრაფიით ტვინის აქტიურობა მას შემდეგ გაზომეს, რაც ექსპერიმენტის მონაწილეებმა მადლიერება საჩუქრების მიღების მიზეზით განიცადეს.
მომეტებული აქტიურობა დაფიქსირდა თავის ტვინის ქერქის წინა და შუამდებარე შუბლისწინა უბნებზე - ეს ორი უბანი მორალური და სოციალური შემეცნების, ისევე, როგორც დაჯილდოების, ემპათიისა და სუბიექტური შეფასების უნარებზეა პასუხისმგებელი. ამან კი მკვლევრები მიიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ მადლიერების ემოცია ხელს უწყობს პოზიტიურ და მხარდაჭერით დამოკიდებულებას სხვების მიმართ და სტრეს-ფაქტორებისგან გვათავისუფლებს.
მადლიერება ასევე ააქტიურებს ჰიპოთალამუსს, რომელსაც პირდაპირი კავშირი აქვს მეტაბოლიზმთან, სტრესსა და სხვა სახის ქცევებთან. ჰიპოთალამუსი მდებარეობს ტვინის საყრდენ წერტილში და არეგულირებს ჰორმონებს, რომლებიც მრავალ გადამწყვეტ ფუნქციაზეა პასუხისმგებელი, მაგალითად, ისეთებზე, როგორებიცაა: სხეულის ტემპერატურა, ემოციური რეაგირება და სასიცოცხლო ფუნქციები - მადა და ძილი. ერთ-ერთი ნეიროქიმიკატი, რომელიც ასოცირდება ტვინის იმ ნაწილებთან, რომლებზეც მადლიერება ზეგავლენას ახდენს, არის დოპამინი - სიამოვნების ჰორმონი.
მადლიერების პოზიტიური გავლენა მენტალურ ჯანმრთელობაზე გარკვეული კონკრეტული ამბის მერეც გრძელდება, იმ შემთხვევაში, თუ ეს ემოცია განახლდა:
„მარტივი მადლიერების გამომხატველი ჩანაწერები ასოცირდებოდა მნიშვნელოვნად უფრო დიდ და ხანგრძლივ ნეიროსენსიტიურობასთან მადლიერებასთან დაკავშირებით - მადლიერების წერილების წერაში მონაწილე სუბიექტებმა აჩვენეს როგორც ქცევითი ზრდა მადლიერების კუთხით, ასევე უფრო დიდი ნეირომოდულაცია მადლიერების გზით შუამდებარე შუბლისწინა თავის ტვინის ქერქში სამი თვის შემდეგ“.
ამ მდგრად ეფექტს დამცავი ფსიქოლოგიური ხასიათი აქვს. მოზარდებს შორის მადლიერების გრძნობამ ინვერსიული ურთიერთდამოკიდებულება აჩვენა ბულინგის მსხვერპლობასა და თვითმკვლელობის რისკთან დაკავშირებით. მადლიერება ტვინის ფუნქციონირებაზე ქიმიურ დონეზე მოქმედებს და მისი პრაქტიკაში გატარება საკუთარი თავის პატივისცემასა და სხვებისადმი თანაგრძნობას უწყობს ხელს.
ჩვენ შეგვიძლია, აღვიქვათ და გამოვცადოთ მადლიერება და მისი ბევრი მახასიათებელი ძალიან ფართო სპექტრში. მადლიერების განცდისადმი გახსნილობა და სურვილი არა მარტო ინდივიდუალურ, არამედ ადამიანის ინტერპერსონალურ ურთიერთობებზეც ზემოქმედებს; საზოგადოდ, დაძაბულობა ურთიერთობებში გამოწვეულია განმეორებითი ხასიათის ნეგატიური უკუგებით ერთ-ერთი ან ორივე პარტნიორის მხრიდან მადლიერების, როგორც კომპენსირების საშუალების, გარეშე.
3 ნაბიჯი იმისათვის, რომ უფრო მადლიერები გავხდეთ
გაჭირვებისა თუ სტრესული მდგომარეობის დროს შესაძლოა მადლიერების მიღწევა რთული მოგვეჩვენოს. მაგრამ თუ ნამდვილად დაფიქრდებით ამაზე, ჩვენ ყველას გვაქვს რაღაც, რისი მადლიერებიც შეიძლება ვიყოთ. თუ მხოლოდ ერთ ლოცვაში უნდა ჩაერთოთ, დაე, ეს ლოცვა იყოს გულიდან ამოსული „მადლობა“.
აი, სამი მარტივი გზა იმისათვის, რომ მადლიერებაზე კონცენტრირება მოახდინოთ.
1. აწარმოეთ დღიური იმის შესახებ, რისი მადლიერიც ხართ - ჩამოწერეთ, სულ მცირე, სამი რამ. საუკეთესო დრო ამის გასაკეთებლად არის დილა, რადგან თქვენი დღე იწყება, ან ღამე, ძილის წინ.
2. ყოველდღიურად გამოხატეთ გულწრფელი მადლიერება სხვა ადამიანების მიმართ.
3. როცა სარკეში ჩაიხედავთ, ერთი წამით დაფიქრდით იმაზე, თუ რა ღირსება მოგწონთ საკუთარ თავში ან გაიხსენეთ თქვენი რომელიმე ბოლოდროინდელი მიღწევა და მადლიერება გამოხატეთ საკუთარი თავის მიმართ.
მადლიერების ძალით თქვენ შეგიძლიათ ტვინი მომართოთ ოპტიმისტურ ტალღაზე, რაც თავს შესანიშნავად გაგრძნობინებთ. რაც უფრო დააკვირდებით, მით მეტ რაიმეს აღმოაჩენთ, რისი მადლიერიც იქნებით. ეს პოზიტიურობა კი თქვენ გარემოცვაზეც გადავა და ამგვარად შეიკვრება სასიკეთო ციკლი.