თინათინ გოცაძე

თავისი ფერითა და დახვეწილი გემოთი ის ნებისმიერ კერძს ამშვენებს. ოხრახუში იზრდებოდა ჯერ კიდევ ძველ საბერძნეთში (ელადაში) როგორც სამკურნალოდ, ისე დეკორატიულად. ელინები თავიანთ სახლებს ამ მცენარით რთავდნენ და ამშვენებდნენ, ოხრახუშის ფოთლებს წნავდნენ გვირგვინებად, რომლებითაც ამკობდნენ ისტლეის და პითიის თამაშების (ოლიმპიური თამაშების წინამორბედი, ასე ვთქვათ, წინაპარი თამაშები) გამარჯვებულებს.

ოხრახუშის სამკურნალო თვისებებს დიდად აფასებდა ავიცენა. მას მიაჩნდა (და მართებულადაც), რომ ის ასუფთავებს საშვილოსნოსა და შარდის ბუშტს, ხელს უწყობს შარდისა და მენსტრუალური სისხლის გამოდევნას.

მაგალითად, რუსეთში ოხრახუშს ზრდიდნენ სამკურნალოდ და დეკორატიულად. ამასთანავე, ის სარიტუალო მცენარეც იყო: სოფლებში, სხვადასხვა დღესასწაულზე ახალგაზრდები, ჭაბუკებიც და გოგონებიც, ოხრახუშის გვირგვინებით ირთვებოდნენ.

ოხრახუში ხალხურ მედიცინაში გამოიყენება მისი განსაკუთრებით მდიდარი შემადგენლობის გამო. ეთერზეთი მცენარის ყველა ნაწილშია, მაგრამ უმეტესწილად – თესლებში. ეს უკანასკნელი შეიცავს სხვა სასარგებლო ნივთიერებებსაც – ბერგაპტენს, ფუროკუმარინს, ფლავონოიდებს, ასევე სპეციფიკურ პეტროსელინის მჟავას. ოხრახუშის ფოთლები და ფესვები დიდი რაოდენობით შეიცავს შაქარსა და ცილას. ფოთლები მდიდარია კაროტინითა და ფოლიუმის მჟავით, ხოლო ჩ ვიტამინის შემცველობით ის ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი მცენარეა. მასში წარმოდგენილია ასევე ვიტამინი E და ნიკოტინის მჟავა, ფესვები კი შეიცავს ვიტამინ B6-ს.

ოხრახუშის სამკურნალო ეფექტი

მწვანილი, მისი თესლი და ფესვები ავლენს გამოხატულ შარდმდენ ეფექტს.

ოხრახუში გამოიყენება საჭმლის მონელებისა და შეწოვის გასაუმჯობესებლად, მადის გასაძლიერებლად. ის ხელს უწყობს აირების გამოდევნას მეტეორიზმის დროს, ზრდის ნაწლავების, საშვილოსნოსა და შარდის ბუშტის კუნთების ტონუსს.

მამაკაცებთან ოხრახუში ამაღლებს სექსუალურ პოტენციას, ქალებთან კი ახდენს დარღვეული მენსტრუალური ციკლის ნორმალიზებას.

ოხრახუშს გააჩნია ნაღველმდენი და ოფლმდენი მოქმედება, აქვს სპაზმოლიზური (სპაზმების მომხსნელი), დეზინტოქსიკაციური და ანტისეპტიკური ეფექტი.

არსებობს მეცნიერული მონაცემები, რომ ოხრ­ახუშის ახალგაწურულ წვენს ფარისებრი ჯირკვლისა და თირკმელზედა ჯირკვლების ფუნქციების ნორმალიზება შეუძლია და ამაგრებს კაპილარებსაც.

ზოგიერთი მონაცემით, ოხრახუშის შემადგენლობაში შემავალი ფუროკუმარინები ხელს უშლის ქსოვილების პათოლოგიურ ზრდას, ამიტომაც, შესაძლებელია სიმსივნეების სამკურნალოდ ოხრახუშის შემცველი პრეპარატების გამოყენება.

ოხრახუშს აქვს ფოტომასენსიბილიზებელი ეფექტი, ანუ მას შეუძლია გაზარდოს ორგანიზმის მგრძნობელობა მზის სხივების მიმართ, რაც გამოიყენება კანის დაავადებების სამკურნალოდ.

გამოყენების ჩვენებები:

• ცუდი მონელება, დისპეფსია, შებერილობა;
• სიმსუქნე;
• შარდის დარღვევები, იმპოტენცია;
• არარეგულარული მენსტრუაცია, საშვილოსნოდან სისხლდენა;
• პროსტატიტი;
• თირკმელებისა და გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებები, რომელსაც თან ახლავს შეშუპება;
• საშარდე გზების ლორწოვანი გარსის ანთება;
• კუჭის ლორწოვანი გარსის ანთება სეკრეციის შემცირების ფონზე;
• შარდკენჭოვანი დაავადება (ოქსალატები და ფოსფატურია);
• ასთენიური მდგომარეობები (ძალთა სისუსტე, მძიმე ოპერაციის შემდგომი მდგომარეობები და სხვა);
• მხედველობის შენარჩუნების პროფილაქტიკა;
• ნახეთქები, აბსცესები, მწერების ნაკბენები (გარეგანი);
• პედიკულოზი (დატილიანება);
• ბუდობრივი გამელოტება, ვიტილიგო.

გამოყენების უკუჩვენებები:

• ორსულობა;
• პოდაგრა;
• ჰიპერაციდული გასტრიტი და კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის პეპტიური წყლული მწვავე სტადიაში;
• შარდკენჭოვანი დაავადება (ურატული კონკრემენტები, 1 სმ-ზე მეტი დიამეტრის კენჭების დროს, ოხრახუშის ნაყენი მიიღება მხოლოდ ექიმის მეთვალყურეობით;
• ცისტიტი მწვავე ეტაპზე;
• ნეფრიტი;
• კანის მომატებული მგრძნობელობა (ოხრახუშმა შეიძლება გამოიწვიოს დამწვრობა).

როგორ გამოვიყენოთ ოხრახუში სამკურნალოდ

სამკურნალოდ გამოიყენება მცენარის ყველა ნაწილი. ბალახს (მწვანილს) აგროვებენ ყვავილობის პერიოდში სიცოცხლის მეორე წელს, ფესვებს – შემოდგომით, თესლს – მომწიფებისას, მწვანილს აშრობენ ღია ცის ქვეშ, მზის სხივებისგან დაცულ და განიავებად (ვენტილირებად) ოთახში. თესლს აშრობენ შენობაში. ბალახი ინახება 3 წელი, თესლი – 4 წელი, ფესვები – 1 წელი.

ოხრახუშისგან მზადდება ნაყენები, ნახარშები, წვენები, მალამოები, კომპრესები და უბრალოდ, გამოიყენება ახალი და გამხმარი (გამომშრალი) სახით. ახალ და გამხმარ ფოთლებსა და ფესვებს ღეჭავენ პირიდან ხახვისა და ნივრის სუნის მოსაშორებლად, ფესვებს ღეჭავენ ღრძილების გასამაგრებლად და სისხლდენის შესამცირებლად.

კერძებში დამატებული ოხრახუში ხელს უწყობს სხეულის გაჯანსაღებას და გაძლიერებას.

ოხრახუში კოსმეტოლოგიაში

ოხრახუშის ეთერზეთი და თესლების ნაყენი გამოიყენება სახის მშრალი კანისთვის, ახალი მწვანილის ნაყენი კი – ცხიმიანისთვის.

როგორც მათეთრებელი საშუალება: წვრილად დაჭერით ოხრახუში და შეურიეთ ჩუმამაწონს. გამოიყენეთ ნიღბის სახით.

გაიწმინდეთ სახე ოხრახუშის წვენით ან ფესვების ნახარშით, რომელიც შერეული იქნება ლიმონის წვენთან 1:1 პროპორციით, პიგმენტური ლაქებისა და ჭორფლების მოსაცილებლად.

დაიბანეთ სახე ფესვების ნახარშით რუჯის მოსაშორებლად.

სახე გაიწმინდეთ ოხრახუშის ფოთლების, მჟაუნისა და როზმარინის რძის ნაყენით.