5 საკვები, რომელიც უნდა მიირთვათ, თუ კოვიდ19 გაქვთ - მკურნალი.გე

თათია მარტიაშვილი

ცუდი კვება ანთებით პროცესებთან და ოქსიდაციურ სტრესთან ასოცირდება, რაც იმუნიტეტს აზიანებს. კოვიდ19-ით ინფიცირებისას ორგანიზმში ოქსიდაციური სტრესი და ანთებაც მომატებულია, ამიტომ აუცილებელია, დიდი რაოდენობით ანტიოქსიდანტებით მდიდარი და ანთების საწინააღმდეგო თვისებების მქონე პროდუქტები მივირთვათ.

D ვიტამინი

კოვიდ19-ის მართვის პროცესში D ვიტამინი ერთ-ერთი ყველაზე საჭირო მიკროელემენტია. ის ცხიმში ხსნადი ვიტამინია, რომელიც ჰორმონთან ერთად ანთების საწინააღმდეგო ეფექტს ავლენს, იმუნური სისტემის გადაჭარბებული აქტიობის დათრგუნვის გზით.

ვიტამინი D ზემოქმედებს ანგიოტენზინ გარდამქმნელ ფერმენტ 2-ზე (ACE2)- ცილის რეცეპტორზე, რომელიც ცხიმოვან ქსოვილსა და ფილტვებშია. სწორედ ACE2-ს უკავშირდება კოვიდ19-ის ინფექცია, რამაც შეიძლება მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი ან კოვიდ19-ის მძიმე შემთხვევა გამოიწვიოს.

D ვიტამინის ურთიერთქმედება ACE2 ცილის რეცეპტორთან, პოტენციურად აფერხებს ვირუსის შეკავშირებას, შესაბამისად, SARS-Cov-2-თან დაკავშირებულ გართულებებსაც. მას დამცავი ფუნქციაც აქვს, შესაძლებელია, ფილტვებში დაზიანებული ქსოვილების შეხორცებას შეუწყოს ხელი. D ვიტამინის, დაახლოებით, 80%-ს გამოვიმუშავებთ მზის სხივების დახმარებით, თუმცა, 20%-ს საკვებიდან ვღებულობთ.

უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ D ვიტამინი შესაძლებელია სხვა მედიკამენტთან კომბინაციაში არაეფექტური იყოს, მაგალითად, სისხლის გამათხელებელ პრეპარატებთან ერთად, ამიტომ ექიმის გარეშე არ მიიღოთ.

D ვიტამინით მდიდარი საკვები პროდუქტებია:

• კვერცხის გული;
• ქაშაყი;
• ორაგული;
• სარდინი;
• ფორთოხლის წვენი;
• რძის ნაწარმი;
• თევზის ცხიმი;
• ზღვის პროდუქტები.

კაროტინოიდები და A ვიტამინი

კაროტინოიდები ანტიოქსიტანებია, რომლებიც ძალიან მნიშვნელოვანია ჩვენი ორგანიზმისთვის, განსაკუთრებით A ვიტამინი და მისი წინამორბედი ბეტა-კაროტინი. A ვიტამინი ცხიმში ხსნადი კაროტინოიდია, რომელსაც ანთების საწინააღმდეგო თვისებები გააჩნია. კვლევები აჩვენებს, რომ ის პნევმონიისა და რესპირატორული დაავადებების სამართავად ეფექტურია. კოვიდ19-ის დროს ამცირებს ანთებას, ოქსიდაციურ სტრესს, აძლიერებს იმუნურ პასუსხს და დაავადების გართულებისგანაც გვიცავს.

მკვლევარები ფიქრობენ, რომ ის D ვიტამინის მსგავსად ACE2 რეცეპტორებს იცავს. ინფექციების და მათ შორის კოვიდ19-ით ინფიცირებისას ზოგიერთ ადამიანს შეიძლება A ვიტამინის დეფიციტიც კი განუვითარდეს, რა დროსაც აუცილებელია მისი დანამატის სახით მიღება.

A ვიტამინის შემცველი პროდუქტებია:

• მუქი, მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული;
• ქათმის ღვიძლი;
• ძროხის ღვიძლი;
• თხის ყველი;
• მოხარშული ტკბილი კარტოფილი;
• სტაფილო.

თუთია

თუთია ერთ-ერთ ყველაზე საჭირო და მნიშვნელოვან მინერალად ითვლება. მისი ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები გულის დაავადებების რისკს ამცირებს, იცავს თვალებს და აუმჯობესებს იმუნიტეტს. კოვიდ19-ის დროს თუთია ბაქტერიული ინფექციის რისკსაც ამცირებს და ACE2 რეცეპტორის აქტიობასაც. მინერალი ფილტვის ქსოვილსაც იცავს. თუთია, შესაძლებელია, კოვიდ19-ის სამკურნალო დამატებით თერაპიას წარმოადგენდეს.

თუთიით მდიდარია:

• საქონლის ხორცი;
• შავი შოკოლადი;
• გოგრის თესლი;
• ოსპი;
• კაკალი.

ომეგა3-ის ცხიმოვანი მჟავა

ომეგა3-ის ცხიმოვან მჟავებს ანთების საწინააღმდეგო თვისებები გააჩნიათ და სასარგებლოა თავის ტვინისა და გულის ჯანმრთელობისთვის. ის ეფექტურია რევმატოიდული ართრიტის დროსაც. კერძოდ, ეიკოსაპენტაენოინის მჟავა (EPA) და დოკოზაჰექსაენოინის მჟავა (DHA) კოვიდ19-ით ინფიცირებისას გამოჯანმრთელებაში გვეხმარებიან. ომეგა-3-ის ცხიმოვანი მჟავები ანთებას ამცირებს, ამასთან „ციტოკინური შტორმისგანაც“(იმუნური სისტემის ჰიპერაქტიურობა, რომელსაც უარყოფითი სიმპომები ახლავს თან) გვიცავს.

ომეგა3-ით მდიდარი პროდუქტები:

ომეგა3-ით მდიდარი პროდუქტები D ვიტამინის კარგი წყაროაცაა.

• ცხიმიანი თევზი;
• ნიგოზი;
• ჩიას თესლი;
• სელის თესლი;
• სოია.

C ვიტამინი

C ვიტამინი იმუნიტეტს აძლიერებს და გვეხმარება კოვიდ19-ისგან გამოჯანმრთელებაში. ის პნევმონიისა და ბაქტერიული ინფექციის, მაგალითად, სეფსის საპროფილაქტიკოდაც მნიშვნელოვანია. (ზოგიერთი მეცნიერი ამ კუთხით მის გამოყენებას და ეფექტურობას ეჭვქვეშ აყენებს).

C ვიტამინის წყაროა:

• ციტრუსი;
• კივი;
• ყვავილოვანი კომბოსტო;
• კარტოფილი(კანიანად);
• დაკონსერვებული პომიდორი;
• ტკვილი წითელი წიწკა;
• პაპაია.