რატომ ვითარდება ტონზილექტომიის შემდეგ სისხლდენა და როგორ ავიცილოთ თავიდან ეს გართულება - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

სისხლდენა ტონზილექტომიის (გლანდების ოპერაციის) შემდეგ - რატომ ვითარდება, რა უნდა ვიცოდეთ

მიუხედავად იმისა, რომ უმეტეს შემთხვევაში ოპერაცია წარმატებით სრულდება და რეაბილიტაციის პერიოდი მშვიდად მიმდინარეობს, ყველაზე სერიოზული და საშიში გართულება, რომელიც ამ პროცედურას ახლავს, არის სისხლდენა პოსტოპერაციულ პერიოდში.

იმერეთში მომხდარი ტრაგიკული შემთხვევა, როდესაც 4 წლის ბავშვი სწორედ ამ გართულების შედეგად გარდაიცვალა, კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს ამ საკითხის სერიოზულობას და მოითხოვს, რომ როგორც სამედიცინო პერსონალი, ასევე პაციენტები და მშობლები, სრულად იყვნენ ინფორმირებულნი რისკების, სიმპტომებისა და სწორი მოქმედების შესახებ.

რა არის პოსტ-ტონზილექტომიური სისხლდენა?

პოსტ-ტონზილექტომიური სისხლდენა (Post-Tonsillectomy Hemorrhage - PTH) არის სისხლდენა, რომელიც ვითარდება ოპერაციის დასრულების შემდეგ გლანდების ფოსოებიდან. ეს არის ტონზილექტომიის ყველაზე ხშირი სერიოზული გართულება, თუმცა მისი საერთო მაჩვენებელი დაბალია (დაახლოებით 1-5% ბავშვებში, ზოგიერთი მონაცემით 2.6%-დან 15%-მდე მერყეობს ზოგად პოპულაციაში).

როდის ვითარდება სისხლდენა?

სისხლდენა პირობითად იყოფა ორ ტიპად:

  1. პირველადი სისხლდენა: ვითარდება ოპერაციიდან პირველი 24 საათის განმავლობაში. ის იშვიათია და, როგორც წესი, კლინიკაში ხდება, სანამ პაციენტი საავადმყოფოდან გაეწერება.

  2. მეორეული სისხლდენა: ვითარდება ოპერაციიდან 24 საათის შემდეგ - 14 დღემდე პერიოდში. ყველაზე ხშირად აღინიშნება მე-6-დან მე-10 დღემდე, როდესაც გლანდების ფოსოზე წარმოქმნილი დამცავი ფუფხი (ნადები) იწყებს მოშორებას. სწორედ ეს პერიოდია ყველაზე საშიში და მოითხოვს განსაკუთრებულ სიფრთხილეს.

რატომ ვითარდება სისხლდენა? - მიზეზები და რისკ-ფაქტორები

ტონზილების მიდამო მდიდარია სისხლძარღვებით. ოპერაციის შემდეგ სისხლდენის განვითარება შეიძლება რამდენიმე ფაქტორით იყოს განპირობებული:

  • ფუფხის (ნადების) მოშორება: მეორადი სისხლდენის ყველაზე გავრცელებული მიზეზი არის პოსტოპერაციულ ჭრილობაზე წარმოქმნილი ფიბრინული ნადების (ფუფხის) ნაადრევი ან უხეში მოშორება, რის შედეგადაც სისხლძარღვი ხდება სისხლმდენი.

  • ქირურგიული ტექნიკა: ზოგიერთი კვლევა ვარაუდობს, რომ გამოყენებულმა ქირურგიულმა მეთოდმა (ელექტროკოაგულაცია, კობლაცია, ცივი დანით ამოკვეთა) შეიძლება გავლენა მოახდინოს სისხლდენის რისკზე, თუმცა სხვა კვლევები მნიშვნელოვან განსხვავებას არ ადასტურებს.

  • ინფექცია: პოსტოპერაციულმა ინფექციამ შეიძლება გამოიწვიოს ფუფხის დროზე ადრე დაშლა და სისხლდენა.

  • ანთებითი პროცესი ოპერაციამდე: კვლევები აჩვენებს, რომ ტონზილექტომია, რომელიც ჩატარდა განმეორებითი ქრონიკული ტონზილიტის გამო (და არა, მაგალითად, ძილის ობსტრუქციული აპნოეს გამო), შეიძლება ზრდიდეს სისხლდენის რისკს.

  • ასაკი: ზოგიერთი მონაცემით, უფროსი ასაკის ბავშვებში (12 წელზე ზემოთ) და მოზრდილებში სისხლდენის რისკი უფრო მაღალია.

  • პოსტოპერაციული მოვლა: დიეტის ან რეჟიმის დარღვევა, უხეში, მყარი ან ცხელი საკვების მიღება, ფიზიკური დატვირთვა, ტკივილგამაყუჩებლების არასათანადო გამოყენება.

  • სისხლის შედედების პრობლემები: იშვიათად, მაგრამ სისხლის შედედების დარღვევები, რაც ოპერაციამდე უნდა იყოს შეფასებული.

რა საშიშროებას ქმნის სისხლდენა?

პოსტ-ტონზილექტომიური სისხლდენა არის სიცოცხლისთვის პოტენციურად საშიში მდგომარეობა, განსაკუთრებით ბავშვებში, ამის მიზეზებია:

  1. სისხლის მასიური დაკარგვა (ჰიპოვოლემიური შოკი): მცირეწლოვან ბავშვებს შეუძლიათ გარკვეულ მომენტამდე კარგად გაუძლონ სისხლის დაკარგვას, მაგრამ შემდეგ სწრაფად უარესდება მათი მდგომარეობა. სისხლის მოცულობის სწრაფმა კლებამ შეიძლება გამოიწვიოს შოკი და სასიკვდილო შედეგი.

  2. სასუნთქი გზების ობსტრუქცია: სისხლის დიდი კოლტები ან ყელში დაგროვილი სისხლი შეიძლება მოხვდეს სასუნთქ გზებში და გამოიწვიოს დახრჩობა, განსაკუთრებით მძინარე პაციენტებში.

  3. ფარული სისხლდენა: ბავშვები ხშირად ყლაპავენ სისხლს, ნაცვლად იმისა, რომ გადმოაფურთხონ. ამის გამო, სისხლის დაკარგვის რეალური რაოდენობის შეფასება გართულებულია და მდგომარეობა შეიძლება დაგვიანებით შეფასდეს, როგორც კრიტიკული.

როგორ დავიზღვიოთ თავი? - პრევენცია და მოვლა

პაციენტისა და მშობლის სწორი ინფორმირება და რეკომენდაციების ზედმიწევნით დაცვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია:

1. დიეტა და კვება:

  • ცივი და რბილი საკვები: ოპერაციის შემდგომი პირველი კვირა (ხშირად 10-14 დღე) აუცილებელია მკაცრი დიეტის დაცვა, რომელიც მოიცავს ცივ და რბილ საკვებს (ნამცხვრები, იოგურტი, ნაყინი, ცივი წვნიანი).

  • მოერიდეთ უხეშ საკვებს: მყარი, ხრაშუნა, ცხარე ან მჟავე საკვები კატეგორიულად აკრძალულია, რადგან მათ შეუძლიათ ფიზიკურად დააზიანონ შეხორცებადი ფოსო და გამოიწვიონ სისხლდენა.

  • მოერიდეთ ცხელ საკვებს/სითხეს: სიცხე აფართოებს სისხლძარღვებს და ზრდის სისხლდენის რისკს.

2. ფიზიკური აქტივობა:

  • დასვენება: მინიმუმ 7-10 დღის განმავლობაში უნდა გამოირიცხოს ნებისმიერი ფიზიკური დატვირთვა და აქტიური თამაშები.

  • თავის აწეული მდგომარეობა: ძილის დროს სასურველია თავი ოდნავ აწეულ მდგომარეობაში იყოს.

3. ტკივილის მართვა:

  • ტკივილგამაყუჩებლები: გამოიყენეთ მხოლოდ ექიმის მიერ დანიშნული ტკივილგამაყუჩებლები. თავი აარიდეთ ასპირინს და არასტეროიდულ ანთების საწინააღმდეგო საშუალებებს (მაგ. იბუპროფენი), რადგან მათ შეუძლიათ სისხლის შედედების უნარის დაქვეითება. (ზოგიერთი თანამედროვე პროტოკოლი იძლევა იბუპროფენის გამოყენების საშუალებას, მაგრამ აუცილებლად ექიმთან კონსულტაციით.)

4. სიმპტომების მონიტორინგი:

  • გაფრთხილდით: ყურადღება მიაქციეთ ისეთ ნიშნებს, როგორიცაა ხშირი ყლაპვა (შეიძლება მიანიშნებდეს, რომ ბავშვი ყლაპავს სისხლს), სისხლის ამოღებინება (ღებინება სისხლით) ან აქტიური სისხლდენის დანახვა ყელიდან.

პროგნოზი და მკურნალობა

უმეტეს შემთხვევაში, პოსტ-ტონზილექტომიური სისხლდენა თავისთავად ჩერდება ან ადვილად კონტროლდება. თუმცა, თუ სისხლდენა გრძელდება ან არის მასიური, სასწრაფო სამედიცინო ჩარევაა საჭირო.

როგორ მოვიქცეთ სისხლდენისას:

  1. დაუყოვნებლივ გამოიძახეთ სასწრაფო დახმარება ან მიმართეთ უახლოეს კლინიკას.

  2. შეინარჩუნეთ სიმშვიდე და დაამშვიდეთ ბავშვი.

  3. დააწვინეთ ბავშვი და სთხოვეთ არ გადაყლაპოს სისხლი, არამედ გადმოაფურთხოს.

  4. შეიძლება მიეცეს ყინულის ნატეხები ან ცივი წყლის პატარა ყლუპები.

კლინიკური მართვა:

  • სისხლდენის შეჩერება: მცირე სისხლდენის დროს შეიძლება გამოყენებულ იქნას ადგილობრივი ზეწოლა (ტამპონადა) ან ვაზოკონსტრიქტორული (სისხლძარღვების შემავიწროვებელი) საშუალებები.

  • ქირურგიული ჩარევა: თუ სისხლდენა არ ჩერდება, პაციენტი სასწრაფოდ უნდა გადაიყვანონ საოპერაციო ბლოკში ზოგადი ანესთეზიის ქვეშ, სადაც ქირურგი გამოიყენებს ელექტროკოაგულაციას ან სხვა მეთოდებს სისხლდენის წყაროს მოსაწვავად ან შესაკერად.

  • სისხლის გადასხმა: მასიური სისხლდენის შემთხვევაში შესაძლოა საჭირო გახდეს სისხლის ან სისხლის კომპონენტების გადასხმა.

პროგნოზი: უმრავლეს შემთხვევაში, გართულება წარმატებით კონტროლდება და პროგნოზი დადებითია. თუმცა, დაყოვნებულმა ან არაკონტროლირებულმა მასიურმა სისხლდენამ შეიძლება გამოიწვიოს ლეტალური შედეგი. ამიტომ, პოსტოპერაციულ პერიოდში ნებისმიერი რაოდენობის სისხლდენის შემჩნევისას, დაუყოვნებლივ უნდა მიმართოთ ექიმს.