ვიტამინები მიკროელემენტები

საკვებში უმნიშვნელო რაოდენობით არის, თუმცა უდიდესი მნიშვნელობა აქვს ორგანიზმში ნივთიერებათა ცვლის ნორმალური წარმართვისა და რეგულირებისათვის. ვიტამინები ორგანიზმს იმ ენერგიის გამოთავისუფლებაში ეხმარება, რომელსაც საკვები შეიცავს. ვიტამინების გარეშე ადამიანი შესაძლოა შიმშილით მოკვდეს. ვიტამინების უკმარისობის დროს ორგანიზმი კარგავს სურსათიდან საკვები ნივთიერებების: ცილების, ცხიმების, ნახშირწყლების, მინერალების შეწოვის, ათვისებისა და გამოყენების უნარს. ვიტამინები ორგანიზმში უმთავრესად საკვების მეშვეობით ხვდება, თუმცა ზოგიერთ მათგანს ორგანიზმი თავად ასინთეზებს ნაწლავებში დასახლებული სასარგებლო მიკროორგანიზმების დახმარებით. მიუხედავად ამისა, ზოგჯერ ამ ვიტამინების დეფიციტიც იჩენს თავს. ორგანიზმში ამა თუ იმ ვიტამინის ხანგრძლივი უკმარისობისას თავს იჩენს მისი დეფიციტით გამოწვეული პათოლოგიური მდგომარეობა, რომელსაც ავიტამინოზს ვუწოდებთ. დღეს ჭეშმარიტი ავიტამინოზები იშვიათად გვხვდება, ისინი უმთავრესად ორგანიზმის მიერ ამა თუ იმ ვიტამინის აუთვისებლობის შედეგია ან კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში მათი გაძლიერებული დაშლით არის განპირობებული. მოსახლეობის დიდ ნაწილს ვიტამინების ნაწილობრივი უკმარისობა, ანუ ჰიპოვიტამინოზი აღენიშნება. ის შედარებით მსუბუქად მიმდინარეობს, ხშირად ფარულადაც, და ამ მდგომარეობის თაობაზე ეჭვი მაშინ ჩნდება, როცა უარესდება თვითშეგრძნება და ქვეითდება შრომის უნარი. ვიტამინები მნიშვნელოვანი კვებითი ფაქტორია, რამდენადაც ისინი ორგანიზმს სჭირდება არა მათი ენერგეტიკული ღირებულების, არამედ იმის გამო, რომ უნარი შესწევთ არეგულირონ ორგანიზმში ნივთიერებათა ცვლის დროს მიმდინარე ქიმიური რეაქციები.
ვიტამინთა გალერეა
/* (c)AdOcean 2003-2021, Advertline.https:mkurnali.ge.mkurnali zones.________ _____ */
ado.slave('adoceanadvertlinegelpmmhkfobb', {myMaster: 'gC_g7BxQlx9UWDeCK7yaEdkgIoxg2l6o6JUmNs2rvgn.i7' });
ვიტამინებს ლათინური ასოებით აღნიშნავენ: A, B, C, D და სხვა. ზოგიერთ მათგანს სპეციალური სახელიც აქვს. ამჟამად ცნობილია 13 ვიტამინი: B1, B2, B6, B12, PP, C, A, D, E, K, ფოლიუმის მჟავა, პანტოთენის მჟავა და ბიოტინი. მათ ემატება რამდენიმე ისეთი ნაერთი, რომლებსაც ვიტამინის მსგავსებს უწოდებენ: ლიპოლის მჟავა, ქოლინი, ინოზიტი, ბიოფლავონოიდები და სხვა. ვიტამინები შეიძლება სხვადასხვა ნიშნით რამდენიმე ჯგუფად დავყოთ. ფუნქციის მიხედვით ცნობილია ვიტამინების სამი ძირითადი ჯგუფი: I ჯგუფი - B ჯგუფის ვიტამინები: B1, B2, B6, B12, ფოლიუმის მჟავა, პანტოთენის მჟავა, PP და ბიოტინი. ისინი კოფერმენტების სახით მონაწილეობენ ნახშირწყლოვან და ძირითად, ენერგეტიკულ ცვლაში. ეს წყალში ხსნადი ვიტამინებია, რომლებსაც ენზიმოვიტამინები ეწოდება. II ჯგუფი - ვიტამინ-ანტიოქსიდანტები, რომლებიც ანეიტრალებენ ჟანგბადის აქტიურ ფორმებს. ასეთებია:
- C ვიტამინი - ასკორბინის მჟავა, რომელიც გავლენას ახდენს წყლის ცვლაზე სისხლის შრატში, ლორწოვან სითხეში, სითხეში, რომელსაც ფილტვები იწოვენ;
- ე ვიტამინი, იგივე ტოკოფეროლი. იგი მდებარეობს უჯრედის გარსში, რომელიც ჟანგბადის ზემოქმედებით ძლიერ ზიანდება;
- ამავე ჯგუფში შედის კაროტინოიდები, კერძოდ, ბეტა-კაროტინი.
III ჯგუფი - პროჰორმონები, ანუ ვიტამინები, რომლებიც ხელს უწყობს ზოგიერთი ჰორმონის სინთეზს. მათ რიცხვს მიეკუთვნება დ ვიტამინი, ა ვიტამინი და სხვა. ეს ვიტამინები ცხიმში ხსნადია, შედის უჯრედის მემბრანულ სისტემაში, ხელს უწყობს მათ ოპტიმალურ ფუნქციობას. წყალში ხსნადი ვიტამინები ფერმენტების ფუნქციებსა და მათ სტრუქტურულ შემადგენლობაში მონაწილეობენ. ამით ისინი ასრულებენ კოფერმენტულ როლს. რაც შეეხება ცხიმში ხსნად ვიტამინებს, ისინი ქსოვილოვან ჰორმონებს და პრეჰორმონებს წარმოადგენენ, თუმცა ზოგიერთი მეცნიერი მათ სრულფასოვან ქსოვილოვან ჰორმონებად არ აღიარებს.