დასახელებულია D ვიტამინის არაჩვეულებრივი თვისებები, რომლის შესახებაც ცოტამ თუ იცის
თუმცა მისი შესაძლებლობები ამით არ შემოიფარგლება. ის მონაწილეობს ინსულინის გამომუშავებაში, იმუნური და გულ-სისხლძარღვთა სისტემების მუშაობის რეგულირებაში, კუნთების განვითარებაში, ეხმარება ორგანიზმს ინფექციებთან და ანთებით რეაქციებთან ბრძოლაში. D ვიტამინის ნაკლებობა არა მხოლოდ მოტეხილობების ალბათობას ზრდის, არამედ ორგანიზმს უფრო დაუცველს ხდის. იზრდება: ინფექციების, შაქრიანი დიაბეტის, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების, მათ შორის მიოკარდიუმის ინფარქტის, აუტოიმუნური და ანთებითი პათოლოგიების რისკი.
ყველამ არ იცის ამ ვიტამინისა და იმუნიტეტის კავშირის შესახებ, თუმცა მისი მნიშვნელობა საკმაოდ დიდია. ის მნიშვნელოვანია იმუნიტეტის ფორმირებისთვის და, შესაბამისად, მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ორგანიზმის დაცვაში რესპირატორული დაავადებების, ტუბერკულოზის და აუტოიმუნური დაავადებების განვითარების რისკის შემცირებაშიც კი. ვიტამინი ჩართულია ანთების საწინააღმდეგო ციტოკინების გამომუშავებაში, რომლებიც მნიშვნელოვანია ორგანიზმის იმუნური პასუხის განვითარებისთვის ნებისმიერ ადგილობრივ ანთებით რეაქციაზე. გარდა ამისა, ის ასტიმულირებს ბუნებრივი მკვლელი (NK) უჯრედების წარმოებას და აქტივობას, რომლებიც აუცილებელია ორგანიზმში ინფიცირებული უჯრედების იდენტიფიცირებისა და განადგურებისთვის.
D ვიტამინის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი და ფართოდ ცნობილი თვისება დაკავშირებულია ფსიქიკური ჯანმრთელობის მხარდაჭერასთან.
- ის მონაწილეობს ნერვული სისტემის ფუნქციონირების შენარჩუნებაში და ამ ვიტამინის დეფიციტმა შეიძლება გამოიწვიოს დეპრესიული აშლილობა და ფსიქიკური ჯანმრთელობის სხვა დარღვევები, როგორიცაა გაზრდილი შფოთვა.
გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ D ვიტამინის ნორმალური დონის მქონე ადამიანებს 67%-ით ნაკლები აქვთ შფოთვითი შეტევები.
- ცნობილია, რომ ვიტამინი D ნამდვილად მოქმედებს დეპრესიის სიმძიმეზე და მის ზოგიერთ მახასიათებელზე.
განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ არ დაივიწყოთ ეს ვიტამინი შემოდგომაზე, როდესაც ადამიანებს უფრო ხშირად აღენიშნებათ რესპირატორული ინფექციები, ქრონიკული დაავადებების გამწვავება და ფსიქიკური მდგომარეობის გაუარესება - აპათია, გაზრდილი შფოთვა და სეზონური აფექტური აშლილობის განვითარებაც კი.
D ვიტამინი შეიძლება სინთეზირდეს კანში მზის სხივების გავლენის ქვეშ, ან შეიძლება მიღებულ იქნას საკვებითა და ვიტამინის დანამატებით. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ექსპერტები გვირჩევენ მზის აბაზანების მიღებას მზიან დღეებში. ვიტამინის საჭირო „დოზის“ მისაღებად საკმარისია ულტრაიისფერი სხივები სახის და ხელების კანზე ზემოქმედება.
თუმცა, დაკვირვებებმა აჩვენა, რომ რეგულარული გასეირნება ყოველთვის არ უწყობს ხელს ორგანიზმს "მზის" ვიტამინის სწორი რაოდენობით მიწოდებას. დახურული ტანსაცმელი, სმოგი და მტვერი ართულებს საკმარისი ულტრაიისფერი სხივების მიღებას.
D ვიტამინის დეფიციტის პრობლემა მთელ მსოფლიოში არსებობს. სტატისტიკა აჩვენებს, რომ პლანეტის ყოველი მეორე მცხოვრები განიცდის მის ნაკლებობას, მათ შორის მზიანი ქვეყნების მაცხოვრებლები.
- დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს D ვიტამინის გარედან მიღებას. ის გვხვდება თევზში - ორაგულში, ქაშაყში, თევზის კონსერვებში, თევზის ქონში, ვირთევზას ღვიძლში, უფრო მცირე რაოდენობით ყველში, კვერცხის გულში, ძროხის ღვიძლში. D ვიტამინის წყარო მცენარეულ საკვებს შორის არის სოკო, თესლეული, თხილეული და მწვანილი.
ყველას არ მოსწონს თევზი და თევზის პროდუქტები, მაგრამ მათაც კი, ვინც მას და D ვიტამინით მდიდარ სხვა საკვებს საკმაოდ რეგულარულად მიირთმევს, შეიძლება პრობლემები ჰქონდეს მის ათვისებაში. ის ცუდად შეიწოვება კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების, თირკმელებისა და ღვიძლის პრობლემების გამო, ასევე ჭარბი წონისა და სიმსუქნის ფონზე. სხვა ქრონიკულმა დაავადებებმა, ისევე როგორც გარკვეული მედიკამენტების - გლუკოკორტიკოსტეროიდების, ანთების საწინააღმდეგო საშუალებების, ანტიბიოტიკების მიღებამ ასევე შეიძლება ხელი შეუშალოს მის შეწოვას.