მეცნიერთა აზრით, გულის უკმარისობა აჩქარებს ტვინის დაბერებას
- მიჩიგანის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ გულის უკმარისობის მქონე ადამიანები უფრო სწრაფად განიცდიან კოგნიტური ფუნქციების დაქვეითებას. ნაშრომი გამოქვეყნდა ჟურნალში Circulation Heart Failure (CHF).
- თითქმის 30 ათასი ზრდასრული ადამიანის მონაცემების ანალიზმა აჩვენა, რომ გულის უკმარისობის უკვე დიაგნოზირებულ პაციენტებს აღენიშნებათ მეხსიერების, ყურადღების და პრობლემის გადაჭრის უნარის მნიშვნელოვანი გაუარესება. დიაგნოზიდან შვიდი წლის განმავლობაში მათი კოგნიტური დაბერება 10 წლის ექვივალენტური იყო. ინტელექტის დაქვეითება განსაკუთრებით გამოხატული იყო მოხუცებსა და ქალებში.
დოქტორმა სუპრია შორმა მიჩიგანის უნივერსიტეტიდან აღნიშნა, რომ გულის უკმარისობის მქონე პაციენტებს ესაჭიროებათ სამედიცინო რეკომენდაციების მკაცრი დაცვა, მაგრამ კოგნიტური დაქვეითება ხელს უშლის მათ ჯანმრთელობის სათანადო მონიტორინგში.
მეცნიერები ითხოვენ ასეთი პაციენტების ტვინის ჯანმრთელობის რეგულარულ მონიტორინგს, ასევე უფრო მკაფიო დისკუსიებს მათი დიაგნოზისა და პერსპექტივების შესახებ. ბევრი პაციენტი ვერ აცნობიერებს მათი მდგომარეობის სერიოზულობას და ექიმები ხშირად გაურბიან გულწრფელ საუბრებს.
ავტორების თქმით, კვლევის შედეგები აჩვენებს, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია გულის უკმარისობის მქონე ადამიანებში კოგნიტური უკმარისობის დროული იდენტიფიცირება. ეს საშუალებას მოგცემთ შეცვალოთ მკურნალობა და გააუმჯობესოთ პაციენტების ცხოვრების ხარისხი.
რა უნდა იცოდეთ გულის უკმარისობის შესახებ
გულის კუნთი იწონის 250-300 გრამს, მოსვენების დროს წუთში 4-5 ლიტრ სისხლს გადატუმბავს. როდესაც ეს ბიოლოგიური ტუმბო ვეღარ უმკლავდება თავის დატვირთვას და კარგავს ნორმალურად შეკუმშვის უნარს და, შესაბამისად, საჭირო რაოდენობის სისხლს ვერ აწვდის ორგანოებს, აღინიშნება გულის უკმარისობა.
იმის გამო, რომ სისხლით ხდება მთელი სხეულის საკვები ნივთიერებებით მომარაგება, გულის უკმარისობა გავლენას ახდენს მთელ ორგანიზმზე. მიუხედავად მისი სახელწოდებისა - "გულის უკმარისობა" - დაავადება აზიანებს არა მხოლოდ გულს. ამ პათოლოგიისასაღინიშნება გულის განდევნის დაქვეითება და სისხლის მიწოდების გაუარესება ყველა ორგანოსა და სისტემისთვის: ღვიძლში, თირკმელებში, ცენტრალური ნერვული სისტემა და კუნთოვანი სისტემა.
გულის უკმარისობა იყოფა მწვავე და ქრონიკულად. პირველი ვითარდება სწრაფად, მეორე შეიძლება განვითარდეს თვეების განმავლობაში. თავდაპირველად, ქოშინი და აჩქარებული გულისცემა ჩნდება მხოლოდ გაზრდილი ფიზიკური აქტივობისას, რაც ადრე არ იწვევდა ასეთ სიმპტომებს. შემდეგ ეს სიმპტომები შეიძლება შეინიშნოს ნორმალური ფიზიკური დატვირთვის დროს და ჩნდება მშრალი ხველა. დაავადების პროგრესირებასთან ერთად ვითარდება კიდურების სილურჯე, გულის უკმარისობის ერთ-ერთი დამახასიათებელი ნიშანი - მომატებული დაღლილობა; მარჯვენა პარკუჭის უკმარისობისას, ვიტარდება შეშუპება.
გულის უკმარისობის რისკი, ისევე როგორც სხვა დაავადებები, იზრდება სიბერეში, ის შეიძლება განვითარდეს არტერიული ჰიპერტენზიის, გულის კორონარული დაავადების, მიოკარდიუმის ინფარქტის და შაქრიანი დიაბეტის შედეგად.
რა უნდა გაკეთდეს?
გულის უკმარისობის პროფილაქტიკა, რაც არ უნდა ტრივიალური იყოს, ჯანსაღი ცხოვრების წესსა და სწორ კვებას ეყრდნობა. გულის უკმარისობა შეიძლება შევადაროთ ზვავს, რომელიც ანადგურებს ყველაფერს თავის გზაზე. ბოლო ეტაპზე წინააღმდეგობის გაწევა თითქმის შეუძლებელია. მაგრამ ნებისმიერი ზვავი იწყება პატარა თოვლის გუნდით. და თუ თავიდანვე მიიღებთ პრევენციულ ზომებს, დაავადების განვითარება შეიძლება თავიდან აიცილოთ.
დაავადების ადრეული გამოვლენისთვის აუცილებელია დროულად ჩაიტაროთ სამედიცინო გამოკვლევა. თუ გაქვთ მაღალი წნევა ან გულის იშემიური დაავადება, მკურნალობა უნდა დაიწყოთ რაც შეიძლება ადრე – ეს ხელს შეუწყობს გულის უკმარისობის განვითარების თავიდან აცილებას. თუ გულის უკმარისობის სპეციფიკური სიმპტომები გამოჩნდება - ქოშინი, შეშუპება, მაშინ აუცილებლად უნდა ჩატარდეს ფართო კვლევები, დიაგნოზის სწრაფად დასმის და მკურნალობის დროულად დაწყების მიზნით. ეს სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.
ზომიერი ფიზიკური აქტივობა, მაგალითად, რეგულარული სეირნობა, სწრაფი სიარული, ასევე დროული გამოკვლევა მნიშვნელოვანია დაავადების თავიდან ასაცილებლად. საუკეთესოა მოწევისა და ცხიმიანი საკვების გამორიცხვა, საკვების კალორიული შემცველობის შემცირება და მეტი ცილის მოხმარება. ეს ყველაფერი, სხვა საკითხებთან ერთად, მოგცემთ საშუალებას დაიკლოთ წონაში, რაც გულისხმობს გულის უკმარისობის განვითარების კიდევ ერთი რისკ-ფაქტორის – ჭარბი წონის ან სიმსუქნის მოშორებას.