ტაკოცუბოს სინდრომი: როგორ კლავს სტრესი გულს
როგორ შეიძლება სტრესმა გავლენა მოახდინოს გულის კუნთის მუშაობაზე
ბევრმა იცის, რომ მიოკარდიუმის ინფარქტის მთავარი მიზეზი არის კორონარული არტერიების ათეროსკლეროზი, რაც იწვევს მათ შევიწროებას ან სრულ ბლოკირებას. თუმცა, გულის კუნთი შეიძლება დაზიანდეს ათეროსკლეროზის გარეშე. ერთ-ერთი ასეთი შემთხვევაა გატეხილი გულის სინდრომი, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ტაკოცუბოს სინდრომი.
ეს იშვიათი და ვერაგი სინდრომი ვლინდება მძიმე სტრესის ფონზე: საყვარელი ადამიანის დაკარგვა, სასამართლო პროცესის, საჯარო გამოსვლის წინ ან რაიმე საგანგებო სიტუაცია. ასეთ მომენტებში სისხლში გამოიყოფა დიდი რაოდენობით სტრესის ჰორმონები, კატექოლამინები: ადრენალინი და ნორადრენალინი. აღნიშნული ნივთიერებები იწვევენ კორონარული არტერიების მკვეთრ სპაზმს, არღვევენ გულის კუნთის სისხლით მომარაგებას და იწვევს მიოკარდიუმის იშემიის პროვოცირებას.
სინდრომის გამოვლინებები მიოკარდიუმის მწვავე ინფარქტის მსგავსია:
- მძაფრი ტკივილი მკერდის ძვლის უკან, რომელიც ირადიაციას განიცდის მკლავში, ქვედა ყბის ძვალში ან ზურგის მიდამოში;
- არტერიული წნევის დაქვეითება;
- ქოშინი, ცივი ოფლი, სიკვდილის შიში;
- ზოგჯერ - სხეულის ტემპერატურის მომატება.
ტაკოცუბოს სინდრომის თავისებურებები
მიოკარდიუმის ინფარქტისაგან განსხვავებით, გულის კუნთის უჯრედები არ კვდებიან, მაგრამ დროებით კარგავენ შეკუმშვის უნარს. ამ მდგომარეობის დროს გულის მწვერვალი ფართოვდება, ხდება იაპონური ამფორას - ტაკოცუბოს მსგავსი, საიდანაც სინდრომმა მიიღო აღნიშნული სახელი.
ამ დიაგნოზით დაავადებულთა 90%-ზე მეტი ქალია კლიმაქსის ან მენოპაუზის დროს.
ეს გამოწვეულია სქესობრივი ჰორმონების დონის ცვლილებებით, რომლებიც გავლენას ახდენენ სისხლძარღვების კუნთოვან კედელზე.
რატომ არის საშიში გატეხილი გულის სინდრომი?
მიუხედავად იმისა, რომ ამ მდგომარეობაში ვაზოსპაზმი იშვიათად იწვევს მიოკარდიუმის სიკვდილს, შემთხვევების 10-15%-ში შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული გართულებები:
- გულის რითმის დარღვევა (ტაქიკარდია ან ბრადიკარდია);
- გულის შეკუმშვის ფუნქციის დარღვევა;
- გულის მწვავე უკმარისობა;
- არტერიული წნევის ვარდნა.
ზოგიერთ შემთხვევაში ტაკოცუბოს სინდრომი შეიძლება ფატალური იყოს.
როგორ ვლინდება ტაკოცუბოს სინდრომი?
დიაგნოზის დასმა განსაკუთრებულ ყურადღებას და გამოცდილებას მოითხოვს. კლინიკური სურათი ხშირად მიოკარდიუმის ინფარქტის წააგავს, მაგრამ გამოცდილი კარდიოლოგი ელექტროკარდიოგრამაზე ატიპურ ცვლილებებს შეამჩნევს. გარდა ამისა, დიაგნოზის გასარკვევად გამოიყენება დამატებითი გამოკვლევის მეთოდები, როგორიცაა ექოკარდიოგრაფია და კორონარული ანგიოგრაფია.
გატეხილი გულის სინდრომი კიდევ ერთი დადასტურებაა იმისა, რომ ჩვენი სხეული და ფსიქიკა მჭიდრო კავშირშია. მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ თავიდან აიცილოთ გულის ჯანმრთელობის რისკის ფაქტორები, არამედ ვისწავლოთ სტრესის მართვა. გულის ჯანმრთელობა ეხება არა მხოლოდ ფიზიკური მდგომარეობას, არამედ ემოციურ კეთილდღეობას.