უნდა იცვლებოდეს თუ არა ეუთიროქსის დოზა სეზონების მიხედვით ჰიპოთირეოზის დროს - მკურნალი.გე

ეს ჰორმონები (T3 და T4) მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ ორგანიზმის მეტაბოლიზმში, ენერგიის რეგულაციასა და ზოგად ფუნქციონირებაში. ჰიპოთირეოზი შეიძლება განვითარდეს ნებისმიერ ასაკში, თუმცა უფრო ხშირია ქალებში და ასაკოვან ადამიანებში.

ჰიპოთირეოზის სიმპტომები

სიმპტომები ხშირად თანდათანობით ვითარდება და შეიძლება სხვა დაავადებების ნიშნებსაც დაემსგავსოს. ამიტომ, დიაგნოსტიკა ზოგჯერ რთულდება.

• დაღლილობა და სისუსტე: ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული სიმპტომი. ადამიანი გრძნობს ენერგიის ნაკლებობას და მუდმივ დაღლილობას, მიუხედავად საკმარისი დასვენებისა.

• წონის მატება: ნელი მეტაბოლიზმის გამო ორგანიზმი ნაკლებ კალორიას წვავს, რაც წონის მატებას იწვევს.

• სიცივის შეგრძნება: ჰიპოთირეოზით დაავადებულებს ხშირად უჭირთ სითბოს შენარჩუნება და მუდმივად ეცივათ.

• კანისა და თმის პრობლემები: კანი ხდება მშრალი, უხეში და ქერცლიანი. თმა თხელდება და ცვივა.

• კუნთებისა და სახსრების ტკივილი: აღინიშნება კუნთების დაჭიმულობა, ტკივილი და სისუსტე.

• შეკრულობა: საჭმლის მონელების შენელება ხშირად იწვევს ყაბზობას.

• დეპრესია და ხასიათის ცვალებადობა: ჰორმონების დისბალანსი გავლენას ახდენს ფსიქიკურ მდგომარეობაზეც.

• მეხსიერების დაქვეითება და კონცენტრაციის უნარის გაუარესება: ჰიპოთირეოზმა შეიძლება გამოიწვიოს "ტვინის ნისლის" შეგრძნება.

• მენსტრუალური ციკლის დარღვევა: ქალებში ხშირია მენსტრუაციის არარეგულარობა ან ჭარბი სისხლდენა.

დიაგნოსტიკა და კვლევები

ჰიპოთირეოზის დიაგნოსტიკა ძირითადად სისხლის ანალიზით ხდება. ყველაზე მნიშვნელოვანი ანალიზი არის TSH (თირეოტროპული ჰორმონი).

• TSH (თირეოტროპული ჰორმონი): ეს ჰორმონი გამოიყოფა ჰიპოფიზის მიერ და აკონტროლებს ფარისებრი ჯირკვლის მუშაობას. თუ TSH დონე მომატებულია, ეს ნიშნავს, რომ ჰიპოფიზი ცდილობს ფარისებრი ჯირკვლის სტიმულირებას, რადგან ის საკმარის ჰორმონებს არ გამოიმუშავებს.

• თავისუფალი T4 (FT4): TSH-ის მომატებასთან ერთად, ჰიპოთირეოზის დროს ხშირად აღინიშნება T4 ჰორმონის დაბალი დონე.

TSH დონის კონტროლი მკურნალობის განმავლობაში აუცილებელია. საწყის ეტაპზე, დოზის შერჩევისას, ანალიზი შეიძლება ყოველ 4-6 კვირაში ერთხელ დაინიშნოს. დოზის სტაბილიზაციის შემდეგ, TSH დონის შემოწმება რეკომენდებულია წელიწადში ერთხელ ან ექიმის მითითებით.

ჰიპოთირეოზის მკურნალობა

ჰიპოთირეოზის მკურნალობა გულისხმობს ჰორმონების ჩანაცვლებით თერაპიას. ყველაზე ხშირად გამოიყენება პრეპარატი ეუთიროქსი (ლევოთიროქსინი), რომელიც ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონის, T4-ის, სინთეზური ფორმაა.

• ეუთიროქსის დოზირება: პრეპარატი უნდა მიიღოთ ყოველდღე, დილით, უზმოზე, ჭამამდე დაახლოებით 30-60 წუთით ადრე. ეუთიროქსი სხვა წამლებთან (მაგალითად, კალციუმთან ან რკინასთან) ერთად მიღებისას შეიძლება ნაკლებად ეფექტური იყოს.

• დოზის ცვლილება წლის განმავლობაში: უმეტეს შემთხვევაში, ეუთიროქსის დოზა არ იცვლება სეზონების მიხედვით. დოზას განსაზღვრავს ენდოკრინოლოგი პაციენტის მდგომარეობისა და TSH ანალიზის მიხედვით. თუმცა, ზოგიერთ შემთხვევაში, მაგალითად, ორსულობისას ან წონის მნიშვნელოვანი ცვლილებისას, დოზის კორექცია აუცილებელია.

ჰიპოთირეოზი ბავშვებში

ბავშვებში ჰიპოთირეოზმა შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული პრობლემები, თუ ის დროულად არ იქნა დიაგნოსტირებული და ნამკურნალები.

• თანდაყოლილი ჰიპოთირეოზი: ეს მდგომარეობა ახალშობილებში ვლინდება. თუ მკურნალობა არ დაიწყო დროულად, მას შეუძლია გამოიწვიოს გონებრივი და ფიზიკური განვითარების შეფერხება. ამიტომ, ბევრ ქვეყანაში ახალშობილებს სკრინინგს უტარებენ.

• შეძენილი ჰიპოთირეოზი: ბავშვებში ის ყველაზე ხშირად აუტოიმუნური დაავადების, ჰაშიმოტოს თირეოიდიტის, შედეგად ვითარდება. სიმპტომები შეიძლება იყოს: ზრდაში ჩამორჩენა, დაღლილობა, სიცივის შეგრძნება, წონის მატება, ყაბზობა.

სიახლეები და თანამედროვე მიდგომები

მედიცინა მუდმივად ვითარდება. ბოლო წლებში აქცენტი კეთდება პაციენტის ინდივიდუალურ მიდგომაზე და მკურნალობის ოპტიმიზაციაზე.

• TSH-ის ინდივიდუალური სამიზნე დონეები: ადრე ენდოკრინოლოგები მხოლოდ ზოგად ნორმებს ეყრდნობოდნენ. დღეს კი, პაციენტის ასაკის, თანმხლები დაავადებების და სხვა ფაქტორების გათვალისწინებით, TSH-ის სამიზნე დონე ინდივიდუალურად განისაზღვრება.

• T3-ის ჩანაცვლებითი თერაპია: ზოგიერთი პაციენტი თავს კარგად არ გრძნობს მხოლოდ ლევოთიროქსინზე, რადგან მათ ორგანიზმში T4 ჰორმონი ეფექტურად არ გარდაიქმნება T3-ად. ასეთ შემთხვევებში შესაძლებელია T3 (ლიოთირონინის) დამატება. თუმცა, ამ მკურნალობას აქვს თავისი რისკები და უნდა დაინიშნოს მხოლოდ ექიმის მეთვალყურეობით.

მნიშვნელოვანია: ნებისმიერი სიმპტომის შემთხვევაში, აუცილებელია ენდოკრინოლოგთან კონსულტაცია. მხოლოდ სპეციალისტს შეუძლია სწორი დიაგნოზის დასმა და შესაბამისი მკურნალობის დანიშვნა.