გლუკოზა სისხლში და გლიკირებული ჰემოგლობინი: რა განსხვავებაა და რატომ არის მნიშვნელოვანი მათი მონიტორინგი? - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

გლუკოზა სისხლში და გლიკირებული ჰემოგლობინი: რა განსხვავებაა და რატომ არის მნიშვნელოვანი მათი მონიტორინგი?

ამ პროცესში, როგორც წესი, გამოიყენება ორი ძირითადი ტესტი: სისხლში გლუკოზის ანალიზი და გლიკირებული (გლიკოზირებული) ჰემოგლობინის (HbA1c) ტესტი. მიუხედავად იმისა, რომ ორივე ტესტი ინფორმაციას გვაწვდის სისხლში შაქრის დონის შესახებ, ისინი სხვადასხვა პერიოდს აფასებენ და ერთმანეთისგან განსხვავებულ სურათს გვიჩვენებენ.

როდის ტარდება ეს ტესტები?

სისხლში გლუკოზის ტესტი უმეტესად ტარდება შემდეგ შემთხვევებში:

  • დიაბეტის დიაგნოსტიკისთვის: როდესაც პაციენტს აღენიშნება დიაბეტისთვის დამახასიათებელი სიმპტომები, როგორიცაა ხშირი შარდვა, წყურვილი, წონის კლება ან მხედველობის დაბინდვა.

  • დიაბეტის მართვისთვის: დიაბეტის მქონე პაციენტები რეგულარულად ამოწმებენ სისხლში გლუკოზის დონეს ყოველდღიურად, რათა აკონტროლონ შაქრის მაჩვენებელი და საჭიროების შემთხვევაში დაარეგულირონ ინსულინის ან მედიკამენტების დოზა.

გლიკირებული ჰემოგლობინის (HbA1c) ტესტი ძირითადად გამოიყენება:

  • დიაბეტის სკრინინგისთვის და დიაგნოსტიკისთვის: საშუალებას იძლევა შეფასდეს სისხლში შაქრის დონე ბოლო 2-3 თვის განმავლობაში, რაც გვეხმარება დიაბეტის არსებობის დადასტურებაში.

  • დიაბეტის გრძელვადიანი კონტროლისთვის: მისი საშუალებით ექიმი აფასებს, რამდენად ეფექტურია მკურნალობის რეჟიმი და საჭიროებს თუ არა ცვლილებას. როგორც წესი, ეს ტესტი წელიწადში 2-4-ჯერ ტარდება.

რას გვაჩვენებს თითოეული ტესტი?

სისხლში გლუკოზის ტესტი (მაგალითად, უზმოზე აღებული სისხლი) გვაჩვენებს სისხლში შაქრის დონეს იმ კონკრეტულ მომენტში. ეს არის მომენტალური „სურათი“, რომელიც შეიძლება შეიცვალოს იმის მიხედვით, რა ჭამეთ, რა დონეზე ხართ დატვირთული ფიზიკურად ან რა სტრესულ სიტუაციაში ხართ.

გლიკირებული ჰემოგლობინის (HbA1c) ტესტი კი გვიჩვენებს სისხლში გლუკოზის საშუალო დონეს ბოლო 2-3 თვის განმავლობაში. როდესაც გლუკოზა სისხლში მატულობს, ის უკავშირდება ჰემოგლობინს (ცილას ერითროციტებში) და წარმოქმნის გლიკირებულ ჰემოგლობინს. ერითროციტების სიცოცხლის ხანგრძლივობა დაახლოებით 120 დღეა, სწორედ ამიტომ HbA1c ტესტი ასახავს შაქრის დონეს ხანგრძლივი დროის განმავლობაში. ეს ტესტი არ არის დამოკიდებული დღის დროზე ან ბოლო ჭამის შემდეგ გასულ დროზე.

რატომ არის მნიშვნელოვანი გლიკირებული ჰემოგლობინის აღება?

HbA1c ტესტი კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, რადგან ის გვაძლევს გრძელვადიან პერსპექტივას სისხლში შაქრის კონტროლის შესახებ. თუ სისხლში გლუკოზის დონე მუდმივად მაღალია, იზრდება დიაბეტის ისეთი გართულებების რისკი, როგორიცაა გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები, ნერვული სისტემის დაზიანება (ნეიროპათია), თირკმელების დაავადებები (ნეფროპათია) და მხედველობის პრობლემები (რეტინოპათია). HbA1c ტესტი საშუალებას გვაძლევს, ამ რისკების შესახებ ადრევე მივიღოთ ინფორმაცია და დროულად მივიღოთ ზომები.

ნორმები და გადახრები

ქვემოთ მოცემულია სისხლში გლუკოზის და გლიკირებული ჰემოგლობინის ნორმები და გადახრები, ორივე ერთეულში (მმოლ/ლ და მგ/დლ):

სისხლში გლუკოზის ნორმები (უზმოზე):

  • ნორმა: 3.9-5.5 მმოლ/ლ ან 70-99 მგ/დლ.

  • პრედიაბეტი (გლუკოზის ტოლერანტობის დაქვეითება): 5.6-6.9 მმოლ/ლ ან 100-125 მგ/დლ.

  • დიაბეტი: 7.0 მმოლ/ლ ან 126 მგ/დლ და მეტი.

გლიკირებული ჰემოგლობინის (HbA1c) ნორმები:

  • ნორმა: 5.7%-ზე ნაკლები.

  • პრედიაბეტი: 5.7%-დან 6.4%-მდე.

  • დიაბეტი: 6.5% და მეტი.

რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება?

  • HbA1c-ის მაღალი მაჩვენებელი: თუ თქვენი HbA1c მაჩვენებელი მაღალია, ეს ნიშნავს, რომ სისხლში შაქრის დონე უკონტროლოა ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში. ამ შემთხვევაში, აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია მკურნალობის რეჟიმის შესაცვლელად.

  • HbA1c-ის ნორმალური, მაგრამ მაღალი უზმოზე გლუკოზის მაჩვენებელი: თუ თქვენი HbA1c ნორმაშია, მაგრამ გლუკოზა უზმოზე მაღალია, შესაძლოა, ეს იყოს პრედიაბეტის ან ახლად განვითარებული დიაბეტის ნიშანი. ასევე, ეს შეიძლება მიუთითებდეს, რომ თქვენი სისხლში შაქრის დონე იზრდება, მაგრამ ჯერ არ მიუღწევია იმ ნიშნულს, რომელიც HbA1c-ის მაჩვენებელს გაზრდიდა. ასეთ შემთხვევაში, განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიაქციოთ კვებასა და ცხოვრების წესს.

გახსოვდეთ, რომ გლუკოზის და HbA1c ტესტები ავსებენ ერთმანეთს და გვაძლევენ სრულ სურათს. HbA1c არის გრძელვადიანი კონტროლისთვის შეუცვლელი ინსტრუმენტი, ხოლო სისხლში გლუკოზის ანალიზი გვეხმარება ყოველდღიური მდგომარეობის შეფასებაში. ნებისმიერი გადახრის შემთხვევაში, აუცილებელია ექიმის კონსულტაცია.