ლალი ჩხიკვაძე

ფარისებრი ჯირკვლის კვანძი არის წარმონაქმნი, რომელიც შეიძლება გამოვლინდეს პალპაციით ან ულტრაბგერითი გამოკვლევით. კვანძი შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი (მაგ. კისტა) ან ავთვისებიანი (კიბო).

რატომ წარმოიქმნება კვანძები:

• იოდის დეფიციტი. იოდის დეფიციტი არღვევს ფარისებრი ჯირკვლის უჯრედების ზრდის რეგულაციას. ეს იწვევს თიროციტების (ფარისებრი ჯირკვლის უჯრედების) უკონტროლო გამრავლებას, რაც იწვევს ჩიყვისა და კვანძების წარმოქმნას.

• მავნე ჩვევები და ეკოლოგია. მოწევა და დაბინძურებული გარემო პირობები ასევე შეიძლება იყოს მნიშვნელოვანი ფაქტორი.

• სხვა ფაქტორები. კვანძების განვითარებაზე გავლენას ახდენს სქესი, ასაკი, გენეტიკური ფაქტორი და გარკვეული მედიკამენტების გამოყენება.

თუ კვანძი აღმოგვაჩნდა - რა უნდა გავაკეთოთ?

არავითარი თვითმკურნალობა! თუ კვანძი გამოვლინდა, მნიშვნელოვანია ენდოკრინოლოგის კონსულტაცია დიაგნოზის დაზუსტებისა და მკურნალობის ტაქტიკის შემშავებისათვის.

1. ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის შემოწმება. პირველი ნაბიჯი იქნება TSH (ფარისებრი ჯირკვლის მასტიმულირებელი ჰორმონის) კვლევა. საჭიროების შემთხვევაში, ექიმი დანიშნავს დამატებით კვლევებს, როგორიცაა სისხლში T3, T4 და ანტისხეულების განსაზღვრა.

2. ავთვისებიანი სიმსივნის გამორიცხვა. ამ მიზნით ტარდება ულტრაბგერითი სკანირება კვანძების შეფასებით, ლიმფური კვანძების შესწავლით და კალციტონინის ანალიზით. ექიმი ასევე შეაგროვებს ანამნეზს კიბოს რისკის შესაფასებლად.

3. ორგანოზე ზეწოლის განსაზღვრა. ულტრაბგერითი სკანირებით შეიძლება დადგინდეს, იწვევს თუ არა კვანძი სუნთქვის ან ყლაპვის პრობლემებს ტრაქეაზე ან საყლაპავზე ზეწოლის გამო. ზოგიერთ შემთხვევაში ინიშნება კისრის კომპიუტერული ტომოგრაფია.

ასევე დაგაინტერესებთ

რამდენად ხშირად უნდა შეიმოწმოთ სისხლში გლუკოზის დონე?

ეს ანალიზი ხელს უწყობს ნახშირწყლების მეტაბოლიზმის დარღვევების გამოვლენას და პრედიაბეტის და შაქრიანი დიაბეტის დიაგნოზის დადგენას.

ნახშირწყლების მეტაბოლიზმის დარღვევა შეიძლება დიდი ხნის განმავლობაში უსიმპტომოდ მიმდინარეობდეს. ამიტომ, თავად უნდა ვაკონტროლოთ სისხლში გლუკოზის დონე. მაგრამ რა სიხშირით ან პერიოდულობით უნდა გაკეთდეს ეს?

45 წლამდე, რისკ-ფაქტორების არარსებობის შემთხვევაში, საკმარისია გლუკოზის ტესტის ჩატარება სამ წელიწადში ერთხელ. მაგრამ თუ ასეთი ფაქტორები არსებობს, უმჯობესია ამის გაკეთება უფრო ხშირად - ყოველწლიურად.

რა რისკ ფაქტორებზეა საუბარი:

• ასაკი 45+,
• ჭარბი წონა (BMI 25 კგ/მ² და მეტი),
• მემკვიდრეობითობა (დიაბეტი მშობლებში, ძმებში ან დებში),
• უმოძრაო ცხოვრების წესი,
• ადრე დიაგნოზირებული სისხლში უზმოზე გლუკოზის დონის ან გლუკოზისადმი ტოლერანტობის დარღვევა,
• გულის და სისხლძარღვების დაავადებები,
• მაღალი არტერიული წნევა (140/90 მმ Hg-დან ან ანტიჰიპერტენზიული პრეპარატების მიღება),
• სისხლში "კარგი" ქოლესტერინის (HDL) დაბალი დონე ან მომატებული ტრიგლიცერიდების დონე,
• პოლიკისტოზური საკვერცხის სინდრომი (PCOS),
• ორსულობის დროს გესტაციური დიაბეტი.

თუ დადგინდა პრედიაბეტი ან დიაბეტი, სისხლში გლუკოზის დონის განსაზღვრის სიხშირე დამოკიდებულია თერაპიის ტიპზე და ინიშნება ენდოკრინოლოგის მიერ.