საკვები, რომელიც გავლენას ახდენს სისხლში შაქრის დონეზე პრედიაბეტის ან დიაბეტის დროს
რომელიც შეიძლება უკეთესი იყოს მდგომარეობის მართვის დროს. ზომიერება და იმის გაგება, თუ როგორ შეიძლება გავლენა იქონიოს სხვადასხვა საკვებმა სისხლში შაქრის დონეზე, მნიშვნელოვანია.
ზოგიერთმა საკვებმა და სასმელმა შეიძლება გაზარდოს სისხლში გლუკოზის და ინსულინის დონე და ხელი შეუწყოს ანთებას. ეს ეფექტები კი ზრდის პრედიაბეტის ან დიაბეტის განვითარების შანსს.
რატომ არის ნახშირწყლები მნიშვნელოვანი დიაბეტის მქონე ადამიანებისთვის?
ნახშირწყლები, ცილები და ცხიმები არის მაკროელემენტები, რომლებიც უზრუნველყოფენ ორგანიზმს ენერგიით და ხელს უწყობენ ძირითადი ფუნქციების შესრულებას. ნახშირწყლები ორგანიზმის საწვავის ძირითადი წყაროა.
ნახშირწყლები მრავალი ფორმით გვხვდება, მათ შორის სახამებელი, შაქარი და ბოჭკო. ყველა ნახშირწყალი ბოჭკოს გარდა იშლება ორგანიზმში გლუკოზად.
ინსულინი პანკრეასის მიერ წარმოებული ჰორმონია და ეხმარება გლუკოზის გადატანას სისხლიდან სხეულის უჯრედებში, სადაც გლუკოზა შეიძლება გამოყენებულ იქნას ენერგიისთვის.
თუმცა, ტიპი 2 დიაბეტის დროს, რომელიც შეადგენს დიაბეტის შემთხვევების 90%-დან 95%-მდე, ორგანიზმს არ შეუძლია ეფექტურად გადაიტანოს გლუკოზა სისხლიდან უჯრედებში. ეს იწვევს სისხლში გლუკოზის მაღალ დონეს.
სისხლში გლუკოზის მაღალი დონე იწვევს პანკრეასის მიერ მეტი ინსულინის წარმოებას. დროთა განმავლობაში, პანკრეასის ფუნქციონირება შეიძლება გაუარესდეს და მცირე ინსულინი გამოიმუშაოს.
თუ დიაბეტი გაქვთ, მიზანშეწონილია ყურადღება მიაქციოთ იმას, თუ რას ჭამთ, განსაკუთრებით ნახშირწყლების ტიპებსა და რაოდენობას, რათა ხელი შეუწყოთ სისხლში გლუკოზის დონის მართვას.
ამით ასევე თავიდან აიცილებთ სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრ მატებას და შეამცირებთ გრძელვადიანი გართულებების რისკს.
პრედიაბეტის ან დიაბეტის არსებობა სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ მთლიანად უნდა მოერიდოთ გარკვეულ საკვებს ან საკვების ჯგუფებს. მაგრამ გარკვეული სახის საკვების ნაკლები მოხმარება ხელს შეუწყობს სისხლში გლუკოზის ჯანსაღ დონეს და შეამცირებს სხვა ქრონიკული დაავადებების რისკს.
გარკვეული საკვებისა და სასმელების შეზღუდვა დაგეხმარებათ მდგომარეობის მართვაში და გართულებების შემცირებაში. ეს საკვები მოიცავს:
საკვები დამატებული შაქრით.
ტკბილი სასმელები.
საკვები ნაჯერი ცხიმებით
ნაჯერი ცხიმების მოხმარებამ შეიძლება გაზარდოს ქოლესტერინის დონე და გულის დაავადების შანსი. ზოგიერთი საკვები, რომელიც შეიცავს ნაჯერ ცხიმებს, არის მაღალცხიმიანი ხორცი და რძის პროდუქტები, ზეთები, როგორიცაა პალმის და ქოქოსის ზეთი.
ალკოჰოლი
თუ გაქვთ დიაბეტი, შეიძლება დაგჭირდეთ ალკოჰოლის მოხმარების შეზღუდვა, რადგან ამან შეიძლება გავლენა მოახდინოს ღვიძლის მიერ გლუკოზის გამოყოფის უნარზე. ალკოჰოლმა ასევე შეიძლება ხელი შეუშალოს დიაბეტის ზოგიერთ მედიკამენტს.
ულტრა დამუშავებული საკვები
ამ კატეგორიაში შედის დამატებული შაქრის შემცველი საკვები, რაფინირებული მარცვლეული, არაჯანსაღი ცხიმები, კონსერვანტები და მარილი. ამ საკვების მიღება მნიშვნელოვნად ზრდის ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების შანსს.
საკვები და სასმელი, რომელთა მიღებაც შეგიძლიათ პრედიაბეტის ან დიაბეტის დროს:
ბოჭკოებით მდიდარი საკვები
ბოჭკოებით მდიდარ საკვებს აქვს დაბალი გლიკემიური ინდექსი. მაგალითები მოიცავს არასახამებლიან ბოსტნეულს, მთლიან მარცვლეულს და პარკოსნებს.
ცილებით მდიდარი საკვები
შეგიძლიათ მიირთვათ ყველა უცხიმო ხორცი, ასევე თევზი და მცენარეული ცილები.
შეეცადეთ შეზღუდოთ ან თავიდან აიცილოთ წითელი და დამუშავებული ხორცი. ამ ტიპის ხორცს უკავშირდება დიაბეტის განვითარების მაღალ რისკს.
ხილი
ხილი შეიცავს ბევრ მნიშვნელოვან ვიტამინს და მინერალს ანტიოქსიდანტებთან და ბოჭკოებთან ერთად.
ჯანსაღი ცხიმები
ზეითუნის ზეთი და ავოკადო ჯანსაღი ცხიმის წყაროების მაგალითებია.
ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავებით მდიდარ საკვებს, როგორიცაა ორაგული, ასევე შეუძლია შეამციროს სისხლში შაქრის დონე, ტრიგლიცერიდები და ,,ცუდი” ქოლესტერინი.
უშაქრო სასმელები