შოკის მომგვრელი სამედიცინო ისტორიები - მკურნალი.გე

ენციკლოპედიაგამომთვლელებიფიტნესიმერკის ცნობარიმთავარიკლინიკებიექიმებიჟურნალი მკურნალისიახლეებიქალიმამაკაციპედიატრიასტომატოლოგიაფიტოთერაპიაალერგოლოგიადიეტოლოგიანარკოლოგიაკანი, კუნთები, ძვლებიქირურგიაფსიქონევროლოგიაონკოლოგიაკოსმეტოლოგიადაავადებები, მკურნალობაპროფილაქტიკაექიმები ხუმრობენსხვადასხვაორსულობარჩევებიგინეკოლოგიაუროლოგიაანდროლოგიარჩევებიბავშვის კვებაფიზიკური განვითარებაბავშვთა ინფექციებიბავშვის აღზრდამკურნალობასამკურნალო წერილებიხალხური საშუალებებისამკურნალო მცენარეებიდერმატოლოგიარევმატოლოგიაორთოპედიატრავმატოლოგიაზოგადი ქირურგიაესთეტიკური ქირურგიაფსიქოლოგიანევროლოგიაფსიქიატრიაყელი, ყური, ცხვირითვალიკარდიოლოგიაკარდიოქირურგიაანგიოლოგიაჰემატოლოგიანეფროლოგიასექსოლოგიაპულმონოლოგიაფტიზიატრიაჰეპატოლოგიაგასტროენტეროლოგიაპროქტოლოგიაინფექციურინივთიერებათა ცვლაფიტნესი და სპორტიმასაჟიკურორტოლოგიასხეულის ჰიგიენაფარმაკოლოგიამედიცინის ისტორიაგენეტიკავეტერინარიამცენარეთა მოვლადიასახლისის კუთხემედიცინა და რელიგიარჩევებიეკოლოგიასოციალურიპარაზიტოლოგიაპლასტიკური ქირურგიარჩევები მშობლებსსინდრომიენდოკრინოლოგიასამედიცინო ტესტიტოქსიკოლოგიამკურნალობის მეთოდებიბავშვის ფსიქოლოგიაანესთეზიოლოგიაპირველი დახმარებადიაგნოსტიკაბალნეოლოგიააღდგენითი თერაპიასამედიცინო ენციკლოპედიასანდო რჩევები

შოკის მომგვრელი სამედიცინო ისტორიები

(გაგრძელება. დასაწყისი იხ. "ოჯახის მკურნალი" N16, 2012)

ოჯახი, რომლის წევრებსაც დაძინება არ შეუძლიათ

FFI - ფატალური ოჯახური უძილობა - იშვიათი გენეტიკური დარღვევაა. ის, ვინც ამ დარღვევით იტანჯება, დაძინებას ვერ ახერხებს. დაავადება მარტო ძილს კი არ უკარგავს ადამიანს, არამედ გონებასაც ართმევს. საბოლოო ჯამში სიცოცხლე სიკვდილამდე რამდენიმე თვის განმავლობაში მოჩვენებებით სავსე სამყაროში გრძელდება. 29 წლის შერილ დინგესი იმ ოჯახის ერთ-ერთი წევრია, რომელიც ამ პათოლოგიით იტანჯება. ყველა მისი ნათესავი FFI-ს გენის მატარებელია. ასეთი შემთხვევები იმდენად იშვიათია, რომ მსოფლიოში მსგავსი მხოლოდ 40 ოჯახია აღწერილი. ფატალურმა ოჯახურმა უძილობამ უკვე შეიწირა ახალგაზრდა ქალის დედა, ბაბუა და ბიძა. თავად შერილი უარს ამბობს გამოკვლევაზე, თუმცაღა იცის, რომ მისი და ამ ავზნიანი გენის მატარებელი არ არის. FFI იწყება მსუბუქი კრუნჩხვებით, პანიკისა და უძილობის შეტევებით. დროთა განმავლობაში ამას ერთვის ჰალუცინაციებიც და უძილობა იმდენად სერიოზულ სახეს იღებს, რომ ადამიანი საერთოდ ვეღარ იძინებს. საბოლოოდ იგი ჭკუიდან იშლება და კვდება. ბოლო დროს მეცნიერებმა ასეთი ადამიანების ორგანიზმში მუტაციის შედეგად შეცვლილი ცილა აღმოაჩინეს, რომელსაც პრპსც უწოდეს და ისიც დაადგინეს, რომ თუ სახეცვლილი გენი მხოლოდ ერთ მშობელს აქვს, ორი შვილიდან ერთს მაინც იგი აუცილებლად გადაეცემა.

მუმიის დაბადება

მაროკოელმა ზაჰრა აბუთალიბმა გააჩინა ბავშვი, რომელსაც ის თითქმის ნახევარი საუკუნის განმავლობაში ატარებდა მუცლით. ეს შოკის მომგვრელი ისტორია 1955 წელს დაიწყო. ზაჰრა სამშობიარო ტკივილებით საავადმყოფოში გადაიყვანეს და გასინჯვის შემდეგ საკეისრო კვეთა შესთავაზეს. ქალმა, რომელიც საკეისროს შემდეგ მეორე მშობიარის გარდაცვალებამ შეაშინა, ექიმების წინადადებაზე უარი თქვა და გადაწყვიტა, შინ მოელოგინა. ზახრა ისევ სახლში წაიყვანეს, პატარა სოფელში, რომელიც კასაბლანკიდან საკმაოდ შორს მდებარეობს. მალე ტკივილებმა იკლო და ბოლოს სულ მთლად გაიარა, ხოლო ბავშვმა მოძრაობა შეწყვიტა. ქალმა დაასკვნა, რომ პატარამ "დაიძინა". ჩვენ ასეთი შეხედულება აბსურდულად მოგვეჩვენება, მაგრამ მაროკოელი ხალხის რწმენით, "მძინარე ბავშვები" დედის წიაღში სიცოცხლეს განაგრძობენ და მის ღირსებას იცავენ. როდესაც ქალი 75 წლის გახდა, მტანჯველმა ტკივილებმა ახალი ძალით შემოუტია. ექიმებმა ულტრაბგერითი კვლევა ჩაუტარეს და აღმოაჩინეს, რომ "მძინარე ბავშვი" სინადვილეში საშვილოსნოსგარე ორსულობის შემთხვევა იყო. მხოლოდ ზაჰრას გადარჩენა კი არ არის სასწაული, არამედ ისიც, რომ მკვდარი ნაყოფი ქალის ორგანიზმმა საკუთარ ორგანოსავით მიიღო - ჩვეულებრივ, თუ არასწორად მზარდი ნაყოფი დროულად ვერ გამოავლინეს, ორსულის ორგანოების დეფორმაცია და გაგლეჯა ხდება. ამ შემთხვევაში დედის გადარჩენის შანსი მცირეა. ზაჰრას ექიმებმა ხუთსაათიანი ოპერაცია ჩაუტარეს და მუცლიდან კალცინირებული ნაყოფი ამოუღეს. მუმიფიცირებული 40-სანტიმეტრიანი არსება ორ კილოგრამზე მეტს იწონიდა. გაქვავებული და მუმიფიცირებული ნაყოფები უიშვიათეს სამედიცინო მოვლენად მიიჩნევა. სამეფო სამედიცინო საზოგადოება ადასტურებს, რომ მსოფლიოში მხოლოდ 290 ასეთი შემთხვევაა აღრიცხული.

პეპელა-ბავშვები

სარა და ჯოშუა ტერმონდების სევდიანი ისტორია მაშინ დაიწყო, როდესაც ექიმებმა მათ იშვიათი გენეტიკური დაავადება, ეპიდერმოლყსის ბულლოსა (თანდაყოლილი ბუშტუკები) დაუდგინეს. ამ დაავადებას ახასიათებს მთელ სხეულზე სითხით სავსე ბუშტუკების არსებობა და კანის გადამეტებული სიმყიფე (სისათუთე). ეროზიები (ნახეთქები) და ბუშტუკები იმის გამო წარმოიქმნება, რომ კანის შრეში არ არის სპეციალური ბოჭკოვანი ცილა, რომელიც ქსოვილთა მყარ შეერთებაზეა პასუხისმგებელი. ჯოშუა ებ-ს ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე ფორმით იტანჯება. მისი და, რომელიც ამავე დაავადების მატარებელი იყო, 2009 წელს 20 წლის ასაკში გარდაიცვალა. სამედიცინო კვლევები მოწმობს, რომ ებ-ით დაბადებული ადამიანები საშუალოდ 30 წლამდე ცოცხლობენ, ხოლო მაქსიმალური ასაკი, რომელსაც მხოლოდ ორმა ადამიანმა მიაღწია, 40 წელია. "აბრეშუმისკანიანი ბავშვები", "კრისტალური ბავშვური კანი" და "პეპელა-ბავშვები" - ასეთ ტერმინებს იყენებენ იმ არასახარბიელო პირობების აღწერისას, რომლებშიც პატარა პაციენტებს უხდებათ ცხოვრება. მათი კანი პეპლის ფრთისმაგვარი მგრძნობიარობით გამოირჩევა. თითის სუსტმა დაჭერამაც კი შეიძლება მტკივნეული იარები და ღრმა წყლულები გამოიწვიოს. ტანჯვის შესამცირებლად და ინფექციის თავიდან ასაცილებლად ამ დაავადების მქონე ბავშვები იძულებულნი არიან, სპეციალური ნახვევები ატარონ. სამწუხაროდ, ებ-ს საწინააღმდეგო წამალი დღესდღეობით არ არსებობს. ეს ბავშვები ვერასდროს გაიგებენ, რა სიამოვნება მოაქვს სირბილს, ხტუნვასა და ცურვას.


ადამიანი, რომელიც დღეში 60-ჯერ ჭამს

ლიზი ველასკესს ცოტა ხნის წინ 21 წელი შეუსრულდა. ის უნივერსიტეტში სწავლობს და წონის გარდა არაფრით გამოირჩევა თანატოლებისგან. 157,6 სანტიმეტრი სიმაღლის გოგონა მხოლოდ 25,5 კილოგრამს იწონის. ყბადაღებული ანორექსია აქ არაფერ შუაშია: უიშვიათესი გენეტიკური დაავადება ლიზის სხეულზე ცხიმის დაგროვების საშუალებას არ აძლევს. ამის გამო  ქალიშვილი იძულებულია, 15 წუთში ერთხელ ჭამოს - სხვაგვარად იგი დასუსტდება და საუკეთესო შემთხვევაში ნაბიჯის გადადგმასაც კი ვეღარ შეძლებს. იმ დროს, როდესაც მილიონობით მისი თანატოლი მონდომებით ებრძვის ჭარბ წონას, ლიზის ერთი გირვანქის მომატებაც უდიდეს სიხარულს ჰგვრის. ბოლო ორასი წლის განმავლობაში მედიცინის ისტორიაში ასეთი მხოლოდ 50 შემთხვევაა აღწერილი. ამ პრობლემის სამკურნალო საშუალება არ არსებობს.

პროგერია - ახალგაზრდა მოხუცები

ყაზახ ბიჭუნას ნურჟან ურკეშბაევს 2000 წელს სახე და ტანი დაუნაოჭდა. მშობლები ბავშვს ერთხანს ხალხური საშუალებებით მკურნალობდნენ, მაგრამ უშედეგოდ. სარეაბილიტაციო ცენტრის ექიმებმა ბიჭს პროგერიის - დაჩქარებული დაბერების სინდრომის - დიაგნოზი დაუსვეს. ამ იშვიათი დაავადების მიზეზად რადიაციულ ზემოქმედებას ასახელებენ. ოჯახი საცდელი პოლიგონის ახლოს ცხოვრობს. 12 წლის სეტ კუკი ოთხმოცი წლის მოხუცს ჰგავს, არ აქვს თმა და აწუხებს უამრავი ისეთი დაავადება, რომლებითაც, წესისამებრ, მოხუცები იტანჯებიან. ბიჭუნა ყოველდღე იღებს ასპირინსა და სისხლის გამათხელებელ სხვა პრეპარატებს, ერთ მეტრზე ოდნავ მეტი სიმაღლისაა და დაახლოებით 12 კილოგრამს იწონის. ოური ბარნეტი 1996 წლის 16 აპრილს დაიბადა. ხუთი წლის ასაკში მას უკვე გულის იშემიური დაავადება ტანჯავდა. გულის შეტევები ზედიზედ მეორდებოდა. ბავშვი არაერთხელ მოხვდა საავადმყოფოში, სადაც ისეთივე მკურნალობას უტარებდნენ, როგორსაც მოხუცებულებს უნიშნავენ. დედამისმა ბევრი რამ გააკეთა, რათა თავისი გამოცდილება იმ ადამიანებამდე მიეტანა, რომელთა პატარებიც მსგავსი პრობლემებით იტანჯებიან. ოურიმ უამრავ კონფერენციასა და ტელეგადაცემაში მიიღო მონაწილეობა. ერთადერთი მოთხოვნა, რასაც დედა სენსაციის მოყვარულ ჟურნალისტებს უყენებდა, ასეთი იყო: მათ არ უნდა დაეწერათ, რომ პატარა პროგერიით კვდებოდა. ტერმინ "პროგერიით" რამდენიმე სინდრომი აღინიშნება; მათი საერთო ნიშანი ის არის, რომ ადამიანი გარკვეულ ასაკში ერთბაშად იწყებს დაბერებას ნორმალურზე ათჯერ სწრაფი ტემპით. ეს მეტად იშვიათი დაავადებაა. ყველაზე მეტი "ახალგაზრდა მოხუცი" იაპონიაში ცხოვრობს. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ეს ახლონათესაური (ბიძაშვილ-მამიდაშვილ-დეიდაშვილებს შორის) ქორწინებაა. ბოლოდროინდელმა გამოკვლევებმა ვარაუდს საფუძველი გაუმყარა - საბოლოოდ დადასტურდა, რომ პროგერია გენებთან არის დაკავშირებული. რომელიმე გენის მუტაციას (გადაგვარებას) შეუძლია არიოს ბიოლოგიური საათი და მას 50-100-ჯერ უფრო სწრაფად აიძულოს სვლა. არსებობს პროგერიის ორი ძირითადი ფორმა: ჰატჩინსონ-გილფორდის სინდრომი (ბავშვების პროგერია) და ვერნერის სინდრომი (მოზრდილთა პროგერია). ორივე სინდრომი ბუნებრივი დაბერების დაჩქარებული მიმდინარეობით ვლინდება. პირველ შემთხვევაში ეს პროცესი ბავშვის დაბადებისთანვე იღებს სათავეს და ადამიანი ძალიან იშვიათად აღწევს 20 წელს, მეორე შემთხვევაში კი დაჩქარებული დაბერება სქესობრივი მომწიფების ხანაში იწყება და სიცოცხლის ხანგრძლივობამ შეიძლება 30-40 წელს მიაღწიოს. მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ ორივე შემთხვევაში სიკვდილი დგება ღრმა მოხუცებულობისთვის დამახასიათებელი ფუნქციების ჩაქრობით, გულის უკმარისობის, კიბოს განვითარების, ტვინის ფუნქციების დარღვევის გამო და სხვა. პროგერიით დაავადებული ბავშვები სიცოცხლის პირველი 6-12 თვის განმავლობაში ნორმალურად ვითარდებიან, მერე კი უვითარდებათ სიბერისთვის დამახასიათებელი სიმპტომები: დანაოჭება, გამელოტება, ძვლების სიმყიფე, გლაუკომა ან კატარაქტა და ათეროსკლეროზი, რასაც, როგორც წესი, ხუთიდან ცამეტ წლამდე ასაკში მათი სიკვდილი მოსდევს. მოზრდილთა პროგერია დაახლოებით ასი წლის წინ აღწერეს. მისი კლინიკური ნიშნებია კატარაქტის ადრეული განვითარება, ნაადრევი გაჭაღარავება და ათეროსკლეროზი, შაქრიანი დიაბეტი და, რა თქმა უნდა, ორგანიზმის სწრაფი დაბერება. ამ პათოლოგიით დაავადებულები 17-18 წლამდე, ჩვეულებრივ, ნორმალურად ვითარდებიან, მერე კი ელვის სისწრაფით ბერდებიან. მათი სიცოცხლის ხანგრძლივობა, სხვადასხვა მონაცემებით, შვიდიდან ოცდაშვიდ წლამდეა. ორმოცდაათ წლამდე ძალიან ცოტა ცოცხლობს და, როგორც წესი, ისინი ღრმად მოხუცებულები ეთხოვებიან სიცოცხლეს. სადღეისოდ პროგერია პრაქტიკულად შეუსწავლელი დაავადებაა, რომლის მკურნალობის საშუალებებიც არ არსებობს.